Lý do không điều chỉnh giá xăng dầu ngày 1-2 là do trước đó, liên bộ Công Thương - Tài chính đã thực hiện điều chỉnh giá vào ngày 30-1. Việc điều hành này sớm hơn 2 ngày theo quy định của nghị định 95 về kinh doanh xăng dầu là điều chỉnh giá xăng dầu vào các ngày 1, 11 và 21 hằng tháng. 

Vì sao phải điều hành xăng dầu sớm hơn 2 ngày?

Việc cơ quan chức năng phải điều chỉnh giá sớm hơn 2 ngày, tức là vào ngày 30-1 vừa qua, được thực hiện trên cơ sở pháp lý quy định về thời gian điều hành giá xăng dầu của nghị định 95. 

Cụ thể, thời gian điều hành giá xăng dầu vào các ngày 1, ngày 11 và ngày 21 hằng tháng. Đối với các kỳ điều hành trùng vào ngày nghỉ, ngày nghỉ lễ theo quy định của Nhà nước, thời gian điều hành được lùi sang ngày làm việc tiếp theo sau ngày nghỉ, ngày nghỉ lễ. Đối với kỳ điều hành trùng vào dịp Tết Nguyên đán, thời gian điều hành được lùi sang kỳ điều hành tiếp theo.

Đặc biệt, nghị định cũng quy định: “Trường hợp giá các mặt hàng xăng dầu có biến động bất thường, ảnh hưởng lớn đến phát triển kinh tế - xã hội và đời sống nhân dân, Bộ Công Thương có trách nhiệm báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định thời gian điều hành giá xăng dầu cho phù hợp”. 

Trên thực tế, kỳ điều hành tháng 1 đã được thực hiện vào ngày 11-1 và nếu theo đúng quy định, sẽ điều hành giá vào ngày 21-1. Tuy nhiên, do thời gian điều hành rơi vào kỳ nghỉ Tết Nguyên đán, nên nếu theo nghị định 95 thì kỳ điều hành sẽ được lùi vào kỳ tiếp theo, tức là ngày 1-2. 

Tuy vậy, do kỳ điều hành xăng dầu bị kéo dài tới 20 ngày, trong bối cảnh giá xăng dầu thế giới tăng cao. Thực tế này khiến cho doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu gặp nhiều khó khăn để duy trì mở bán do không tiếp cận được nguồn hàng và chỉ nhận mức chiết khấu 0 đồng. 

Dẫn tới thị trường xăng dầu đã bắt đầu xuất hiện tình trạng thiếu hụt xăng dầu cục bộ, nhiều cây xăng thông báo hết xăng, nghỉ bán ở một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long và một số tỉnh phía Bắc như Hà Nam, Hà Nội, Hải Phòng… 

Theo phản ánh của các doanh nghiệp kinh doanh xăng dầu, do giá có xu hướng tăng nên đang có hiện tượng găm hàng chờ tăng giá của các thương nhân kinh doanh xăng dầu. Thị trường xăng dầu vì thế xuất hiện tình trạng thiếu hụt cục bộ, không đảm bảo cung cầu, tác động và làm ảnh hưởng đến mục tiêu đảm bảo an ninh năng lượng. 

Do đó, kỳ điều hành giá ngày 30-1 được thực hiện trên cơ sở có yếu tố "biến động bất thường" ảnh hưởng tới kinh tế - xã hội và đời sống người dân. Liên bộ Công Thương - Tài chính thực hiện điều hành giá đã báo cáo các cấp có thẩm quyền và được đồng ý cho phiên điều hành này. 

Trao đổi với Tuổi Trẻ Online trước đó, một lãnh đạo có thẩm quyền cho hay sau kỳ điều hành ngày 30-1, kỳ điều hành giá xăng dầu ngày 1-2 dự kiến sẽ được thực hiện theo quy định. Tuy nhiên, sau khi đánh giá, tính toán kỹ lưỡng các yếu tố, các cơ quan chức năng liên quan đã báo cáo các cấp có thẩm quyền và thống nhất sẽ không điều hành giá vào ngày 1-2, bảo đảm sự ổn định cho thị trường và quyền lợi các bên liên quan, hài hòa lợi ích các bên. 

Nguồn cơn khiến thị trường xăng dầu bất ổn, có phải doanh nghiệp bán lẻ bị 'bỏ rơi'?

Sự bất ổn trên thị trường xăng dầu thời gian qua được các doanh nghiệp bán lẻ cho rằng do cơ chế điều hành hiện nay đang "bỏ rơi" và chèn ép các doanh nghiệp bán lẻ.