Phóng to

Tàu 30.000 tấn cập cảng SPCT ngày 19-4-2014 mở đường cho tàu biển lớn lưu thông trên luồng Soài Rạp về cảng biển TP - Ảnh: Minh Huy

Hơn một tháng nay một số cảng ở Khu công nghiệp Hiệp Phước (Nhà Bè) đã lên kế hoạch đón tàu biển có trọng tải lớn vào luồng Soài Rạp đưa về cảng, dù đến đầu tháng 6-2014 dự án nạo vét luồng Soài Rạp này mới hoàn thành.

Đón tàu tải trọng đến 50.000 tấn

Sở dĩ các cảng háo hức về luồng Soài Rạp vì cho tàu đi vào luồng sông này sẽ rút ngắn quãng đường dài khoảng 20km so với đi luồng sông Lòng Tàu về TP.HCM. Hơn nữa, luồng sông Lòng Tàu chỉ cho tàu biển trọng tải 20.000-30.000 tấn lưu thông, trong khi luồng sông Soài Rạp cho tàu biển có trọng tải đến 50.000 tấn lưu thông sẽ đem lại hiệu quả kinh tế cao hơn.

Từ tám năm trước (năm 2006), các nhà đầu tư đã nhìn thấy tiềm năng của luồng sông Soài Rạp khi dự án nạo vét luồng Soài Rạp giai đoạn 1 còn đang bàn thảo, Tập đoàn cảng biển DP World (Các tiểu vương quốc Ả Rập thống nhất) đã đầu tư hơn 200 triệu USD xây dựng cảng container Trung tâm Sài Gòn - SPCT tại Khu công nghiệp Hiệp Phước có công suất 1,5 triệu container/năm.

Đến tháng 5-2009 cảng Sài Gòn khởi công xây dựng cảng Sài Gòn - Hiệp Phước tại Khu công nghiệp Hiệp Phước có diện tích 100ha, với công suất xếp dỡ 18 triệu tấn hàng hóa. Việc xây dựng cảng mới này nhằm thực hiện kế hoạch di dời khu cảng Nhà Rồng và Khánh Hội. Đến nay cảng Sài Gòn đã đưa cảng Sài Gòn - Hiệp Phước vào hoạt động giai đoạn 1 với diện tích 54ha và có quy mô xếp dỡ 8,7 triệu tấn hàng hóa/năm...

Ngày 19-4, ngay sau khi chiếc tàu 30.000 tấn cập cảng SPCT, ông William Khoury - tổng giám đốc cảng SPCT - đã bày tỏ vui mừng vì luồng Soài Rạp được khai thông cho phép SPCT có thể đón tàu trọng tải đến 50.000 tấn, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế TP.HCM. Tương tự, lãnh đạo một doanh nghiệp cảng ở Hiệp Phước cho biết việc khai thông luồng tàu biển mới đồng nghĩa với việc giúp giảm chi phí và tăng sức cạnh tranh, không những các cảng biển được lợi mà các ngành công nghiệp và các loại hình kinh doanh sẽ được hưởng lợi từ công trình này.

Khu đô thị cảng biển

Thực tế từ kết quả nghiên cứu, khảo sát tuyến sông Soài Rạp, một đơn vị thuộc Công ty Tư vấn thiết kế giao thông vận tải phía Nam khẳng định sông Soài Rạp có lòng sông sâu rất ít biến đổi về mặt hình thái, dòng sông hướng dần ra biển càng lúc càng sâu, bề rộng có nơi đến hơn 2km và ít bồi lắng. Vì vậy, năm 2007 UBND TP.HCM quyết định thử nghiệm giai đoạn 1 nạo vét lòng sông đạt độ sâu âm 7m cho phép tàu có trọng tải đến 15.000 tấn từ Vũng Tàu theo luồng sông này về Khu công nghiệp Hiệp Phước.

Từ kết quả nạo vét thành công giai đoạn 1, cuối tháng 11-2012 UBND TP làm lễ khởi công dự án nạo vét luồng Soài Rạp giai đoạn 2 có độ sâu đến âm 9,5m với khối lượng nạo vét hơn 12 triệu m3. Ban quản lý đầu tư dự án nạo vét luồng Soài Rạp cho biết công trình có ý nghĩa trong việc phát triển cảng nước sâu ở TP.HCM và là tiền đề phát triển luồng Soài Rạp thành luồng hàng hải tầm cỡ quốc tế. Trong khi đó, lãnh đạo Công ty phát triển công nghiệp Tân Thuận cho rằng việc khơi thông luồng Soài Rạp cũng là nền tảng cho kế hoạch phát triển đô thị cảng Hiệp Phước về phía nam tiến ra biển Đông.

Theo quy hoạch chung đã được UBND TP.HCM phê duyệt, khu đô thị cảng Hiệp Phước (huyện Nhà Bè) có diện tích hơn 3.900ha, bao gồm toàn bộ xã Hiệp Phước và một phần xã Long Thới. Trong đó diện tích sông, rạch khoảng 1.000ha. Tại đây có cả cụm cảng biển, khu đô thị và khu công nghiệp. Theo định hướng, đây sẽ là khu đô thị cảng biển quốc tế quy mô lớn, là đầu mối trung chuyển phục vụ không chỉ TP.HCM mà cả vùng Đông Nam bộ và đồng bằng sông Cửu Long. Về dân số, dự kiến đến năm 2020 tại đây có khoảng 180.000 người. Riêng khu công nghiệp cũng có quy mô lớn, đặc biệt là công nghiệp gắn với cảng và vận tải đường thủy. Tuyến giao thông quan trọng kết nối với khu đô thị cảng với trung tâm TP là trục đường bắc nam (đường Nguyễn Hữu Thọ).