Hiện chương trình này đã triển khai ở bảy tỉnh với 689 căn nhà. Qua khảo sát trong các cơn lũ vừa qua, hầu hết các nhà chống lũ này đều phát huy hiệu quả rất tốt, người dân yên tâm khi có bão lũ đến. Tuy nhiên, mô hình nhà chống lũ do Bộ Xây dựng triển khai cũng đang có ý kiến khác nhau.

Đối với chương trình này, Chính phủ hỗ trợ mỗi hộ 10 triệu đồng, cho vay thêm 15 triệu đồng và người dân tự huy động từ các nguồn khác để xây căn nhà khoảng 20m² với giá độ 40 triệu đồng. Tuy nhiên, vừa rồi có ý kiến đề xuất hỗ trợ tăng thêm để xây nhà kiên cố hơn, khoảng 60 triệu đồng/căn.

Theo tôi, vấn đề hiện nay là chọn mô hình như thế nào cho hợp lý. Chúng ta không nên áp đặt mô hình xây một cái chòi hay một kiến trúc nào khác, nhưng chúng ta phải hướng dẫn cho dân kỹ thuật làm thế nào để đảm bảo chống lũ và chịu được bão. Vấn đề này tôi nghĩ chắc là Bộ Xây dựng cũng đang có phương án cụ thể.

Với người dân miền Trung, thời gian qua cũng đã có nhiều tổ chức giúp xây nhà kiên cố chống bão lũ. Như ngôi nhà thích nghi vùng bão do Tổ chức Hội thảo phát triển Pháp - Development Workshop France (DWF) - tài trợ ở Thừa Thiên - Huế. Cách tiếp cận của tổ chức này rất hay, vừa hỗ trợ vừa cho vay cũng như yêu cầu hướng dẫn kỹ thuật kỹ lưỡng. Sáng kiến xây dựng mô hình nhà chống bão này sau đó được giải thưởng của Liên Hiệp Quốc. Còn đối với TP Đà Nẵng, thông qua hội phụ nữ, một tổ chức khác cũng đã giúp dân xây nhà chống bão rất phát huy hiệu quả trong cơn bão số 11 vừa rồi.

Thực tế trong những năm qua tại miền Trung cũng có nhiều chương trình xây nhà cho người dân nhưng tách ra nhà chống bão riêng, nhà chống lũ riêng. Nhà chống bão thì tập trung xây dựng giúp dân ở khu ven biển, còn nhà chống lũ thì theo tiêu chí xây dựng nơi ngập sâu 1,5m và hộ gia đình đó chưa có nhà kiên cố.

Hiện nay đối với lũ, chúng ta phải đánh giá tình hình ngập mức độ ngày càng cao. Có đánh giá chính xác để làm cơ sở cho người dân làm nền nhà cao hơn mức lũ.

Hiện nay không nhất thiết phải cố định một mô hình là xây chòi chống lũ vì kiến trúc xây dựng nhà cửa còn liên quan đến phong tục tập quán, kiến trúc phong cảnh văn hóa làng quê Việt. Nhà nước chỉ nên hỗ trợ khuyến cáo kỹ thuật để dân làm theo với giá cả, vật liệu phù hợp.

Chúng ta phải nghĩ rằng xây nhà chống lũ không phải chỉ bảo vệ tính mạng người dân mà nó còn là nơi bảo vệ con trâu, của cải của người dân nữa. Chúng ta xây sao mà khi có lũ đến người già cũng có thể tự lên được, người dân vận chuyển trâu bò, tài sản lên cũng dễ dàng. Vừa rồi có mô hình ở Hương Sơn (Hà Tĩnh) người ta đưa được trâu bò lên nhà chống lũ không mất con nào. Với loại nhà này chúng ta phải kết hợp, lồng ghép giữa chống bão và lũ. Nhà chống bão cũng không nhất thiết phải đổ mê tốn kém mà quan trọng là giằng chéo mái, kết cấu tường, trổ cửa ra sao.

------------------------------------

* Tin bài liên quan: