Phóng to

Để có được những phóng sự, ký sự trong tập sách này (đã đăng nhiều kỳ trên báo Tuổi Trẻ), phóng viên Vũ Bình và các đồng nghiệp của anh đã vào nhiều vai khác nhau: từ người chạy xe ôm, người bán vé số dạo đến anh cửu vạn thồ hàng vùng biên giới và cả vai một người bệnh tâm thần. Họ còn đến nhiều vùng đất khác nhau, từ hoang mạc Ninh Thuận khô khốc đến những làng biển buồn thiu các tỉnh miền Tây Nam bộ; từ các làng cười ngộ nghĩnh xứ Bắc đến những cộng đồng người Việt đang ăn nên làm ra trên đất bạn Lào; từ xứ sở của những phụ nữ Karen cổ dài ngoằng đến khu phố đèn đỏ Patpong nổi tiếng ở Thái Lan.

Chỉ bằng sự thâm nhập thực tế cuộc sống, người viết mới khám phá những bí ẩn chưa được biết đến, tìm thấy những phận người trôi dạt theo dòng đời vô định, chứng kiến bao cảnh ngộ thương tâm bên cạnh những tiếng cười sảng khoái, những tấm gương thành đạt ở xứ người... Chính từ nguồn vốn cuộc sống dồi dào ấy, các tác giả đã chắt lọc để làm nên những trang viết sống động, nặng trĩu những nỗi đau đời mà cũng chứa chan tình người dẫu trong những hoàn cảnh thật khốn khó.

Chỉ khi đi cùng những người du mục chăn thả gia súc trên hoang mạc nắng gió, người viết mới biết được “nhiều gia đình (du mục) phải đi mỗi ngày cả 40 – 50 km. Không ai có thể nhớ được mình đã di chuyển bao nhiêu cây số trong đời cùng với các đàn bò, đàn dê, đàn cừu, nhưng có người đã làm nghề này đến nửa thế kỷ rồi...” (Đi cùng du mục), hay khi nhập vai cửu vạn mới hay “có những người đến đây làm cửu vạn cả chục năm nhưng cũng chẳng tiết lộ với ai về thân phận của mình, bao năm cũng không về quê và cũng chẳng có ai lên thăm họ. Đến khi gặp tai nạn lìa đời thì anh em chỉ biết ghi trên bia mấy dòng...” (Cửu vạn vùng biên). Từ phố Patpong kinh doanh tình dục, phóng viên tìm được cô cựu “hoa hậu nhà thổ” nay đang tích cực chống lại căn bệnh thế kỷ AIDS và giúp đỡ những cô gái đang lội trong bùn nhơ (Phía sau “phố đèn đỏ”). Và chỉ sống cùng những người đi bán vận may thì tác giả mới có được cái tổng kết rất đắt “Cuộc đời người đôi khi cũng giống như tấm vé số: hên, xui, may rủi, biết đâu mà lường. Quan trọng là biết cưu mang, đùm bóc lấy nhau trên những nẻo đường tìm kế sinh nhai như tâm niệm của những người đi bán ước mơ mà tôi đã gặp” (Đi bán giấc mơ triệu phú).

Không chỉ có giấc mơ triệu phú, những giấc mơ được sống đầy đủ, được sống hạnh phúc, được sống tốt đẹp hơn có ở khắp các trang sách của tập phóng sự – ký sự này.