Tiêm ngừa cho trẻ tại Trung tâm Y tế dự phòng Hà Nội - Ảnh: Việt Dũng

Giá văcxin 5 trong 1 dịch vụ được nhà cung cấp giữ từ năm 2013 đến nay, cả miền Bắc và miền Nam là 545.000 đồng/liều (chưa tính 5% thuế). Tuy nhiên tại các điểm tiêm, giá một mũi văcxin này đã tăng từ 635.000 đồng năm 2013 lên 740.000 đồng.

Thậm chí ở nhiều cơ sở tiêm chủng nhỏ hoặc dịch vụ “tiêm chủng tại nhà”, giá một mũi 5 trong 1 dịch vụ ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B và Hib đã lên đến... 1,3 triệu đồng, gấp gần 2,5 lần so với giá bán từ nhà cung cấp.

Loạn giá

Theo khảo sát của chúng tôi, tại nhiều điểm tiêm dịch vụ hiện nay giá một mũi văcxin 5 trong 1 dịch vụ là 740.000 đồng, 6 trong 1 dịch vụ (tác dụng tương tự 5 trong 1 và có thêm thành phần ngừa bệnh bại liệt) là 780.000 đồng. Như vậy so với năm 2013 và thời điểm đầu 2014, giá mỗi mũi 5 trong 1 tăng 105.000 đồng, 6 trong 1 tăng 100.000 đồng.

Đó là chưa kể giá tiêm ở các điểm tiêm nhỏ, dịch vụ tiêm tại nhà thì chi phí mỗi mũi tiêm 5 trong 1 có thể lên đến trên 1 triệu đồng. Trong khi đó nhà cung cấp văcxin vẫn giữ giá từ năm 2013 đến nay.

Bà Đặng Hồng Thúy, giám đốc Công ty Hồng Thúy (nhà nhập khẩu văcxin dịch vụ 5 trong 1 ở khu vực phía Bắc), cho hay giá nhập khẩu mỗi liều văcxin 5 trong 1 dịch vụ là 25 USD chưa tính thuế và lợi nhuận, nhưng cách đây 10 năm khi mở cửa thị trường nhà sản xuất đã có quyết định trợ giá cho VN bằng cách giảm 10% giá nhập khẩu.

“Chúng tôi chia luôn phần giảm giá này bằng cách giảm giá sản phẩm bán ra. Đến năm nay nhà cung cấp sẽ không trợ giá nữa, giá văcxin 5 trong 1 tăng thêm khoảng 7% nhưng phải bắt đầu từ đợt nhập hàng tới chứ giai đoạn vừa qua chưa tăng”- bà Thúy cho biết.

Ghi nhận tại điểm tiêm chủng 131 Lò Đúc của Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư ngày 14-3, chúng tôi thấy còn nhiều khách hàng đến hỏi về các loại văcxin dịch vụ, mặc dù trên trang web của trung tâm đã thông báo hết. Tâm lý “khát” văcxin dịch vụ đến nỗi nhiều khách hàng cho biết sẵn sàng bỏ nhiều tiền, gấp đôi hoặc gấp ba lần giá niêm yết để được tiêm một mũi văcxin dịch vụ cho con.

Thậm chí chấp nhận để con tiêm mũi văcxin đơn miễn là văcxin dịch vụ nhưng cũng không có. Nhu cầu này là một trong những lý do khiến giá văcxin dịch vụ bị loạn, liên tục tăng giá và các cơ sở tiêm dịch vụ sẽ được hưởng toàn bộ lợi nhuận nhờ tăng giá.

“Lợi nhuận trên mỗi liều văcxin đã có quy định, nhưng muốn tăng thêm giá thì cơ sở tiêm chủng có thể tính vào phí tư vấn, mà phí tư vấn rất vô cùng, muốn tính sao cha mẹ cũng phải chấp nhận vì họ đang “khát” văcxin” - đại diện một nhà cung cấp văcxin dịch vụ cho biết.

Không chỉ nâng giá, hiện cơ sở tiêm chủng dịch vụ cũng có những “chiêu” giữ khách, trong đó có chuyện thu tiền đặt cọc mặc dù chưa có văcxin. Một nhà cung cấp văcxin dịch vụ cho biết vừa qua kho của công ty này còn 165 liều văcxin 5 trong 1 dịch vụ nhưng phải đem “chữa cháy” cho một cơ sở tiêm chủng “lỡ” thu tiền tiêm cả ba liều của mấy chục trẻ.

Mặt khác, ngay nhà cung cấp không dám hứa bao giờ có văcxin, nhưng cơ sở tiêm chủng lại không tư vấn cặn kẽ cho người có nhu cầu, chỉ trả lời lơ lửng là “chưa có văcxin, khi nào có sẽ báo” khiến cha mẹ trẻ càng có tâm lý đợi chờ.

Chờ văcxin dịch vụ sẽ quá lịch tiêm chủng

Ông Nguyễn Hồng Sơn, phó trưởng Trung tâm dịch vụ Viện Vệ sinh dịch tễ T.Ư, cho biết cơ sở này bắt đầu triển khai bàn tiêm văcxin tiêm chủng mở rộng từ ngày 11-3, nhưng số lượng người tiêm loại văcxin này ở trung tâm rất hạn chế, phần đông khách hàng vẫn trong tâm lý chờ đợi văcxin dịch vụ.

“Chúng tôi không thể chắc chắn thời điểm nào có văcxin dịch vụ, cũng như số lượng của loại văcxin này nên đã tư vấn cho người dân có thể sử dụng văcxin theo chương trình mở rộng, và đã nhấn mạnh về chất lượng của hai loại văcxin này là như nhau, nhưng phần lớn khách hàng đều quay về chờ đợi. Trong số này có rất nhiều trường hợp quá thời điểm tiêm chủng hiệu quả hàng hai, ba tháng, thậm chí sáu tháng...” - ông Sơn nói.

Tại khu vực tiêm chủng mở rộng của trung tâm khá đông phụ huynh tranh thủ ngày nghỉ để đưa con đi tiêm. Thế nhưng phần lớn trong số họ khi được hỏi đều tỏ ra rất miễn cưỡng nếu để con tiêm văcxin tiêm chủng mở rộng.

Bà Thúy chia sẻ dù kinh doanh văcxin dịch vụ nhưng bà chưa bao giờ nói văcxin dịch vụ tốt hơn văcxin tiêm chủng mở rộng, vì cả hai nhóm sản phẩm này đều trải qua quá trình kiểm định như nhau, đạt yêu cầu an toàn trên động vật thí nghiệm mới được đưa ra lưu hành.

So với hai năm trước đây, số trẻ được tiêm ngừa bằng văcxin dịch vụ đã cao hơn 3-4 lần, nhưng nếu so với nhu cầu thì số văcxin đã đáp ứng được chỉ bằng một phần nhỏ.

Một chuyên gia nói với Tuổi Trẻ dù khả năng đáp ứng và nhu cầu tiêm văcxin dịch vụ đã “loạn” từ đầu năm 2014, nhưng Bộ Y tế tỏ ra chậm trễ trong việc điều phối và mở rộng tìm nguồn văcxin bổ sung. Dường như bộ vẫn coi tiêm chủng dịch vụ là “con nuôi” và mãi đến khi con nuôi có vấn đề mới quan tâm, chú ý.