* Trước khi thông qua Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật luật sư, nhiều ý kiến đề nghị cho phép giảng viên luật được tham gia hành nghề luật sư nhưng không được Quốc hội chấp thuận khi có 66,71% số đại biểu Quốc hội không đồng tình. Những nội dung khác đáng chú ý trong luật này là việc quy định thẻ luật sư có giá trị không thời hạn; duy trì quy định về cấp giấy chứng nhận người bào chữa.

* Luật dự trữ quốc gia được thông qua với quy định mục tiêu “Nhà nước hình thành, sử dụng dự trữ quốc gia nhằm chủ động đáp ứng yêu cầu đột xuất, cấp bách về phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, thảm họa, hỏa hoạn, dịch bệnh; phục vụ quốc phòng, an ninh”.

* Luật hợp tác xã (sửa đổi) được thông qua quy định rõ bản chất của hợp tác xã như: “Hợp tác xã là tổ chức kinh tế tập thể, đồng sở hữu, có tư cách pháp nhân, do ít nhất 7 thành viên tự nguyện thành lập và hợp tác tương trợ lẫn nhau trong hoạt động sản xuất kinh doanh, tạo việc làm nhằm đáp ứng nhu cầu chung của thành viên, trên cơ sở tự chủ, tự chịu trách nhiệm, bình đẳng và dân chủ trong quản lý hợp tác xã”; “Khi hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã phát triển đến trình độ cao hơn thì sẽ hình thành các doanh nghiệp của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã; doanh nghiệp của hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã hoạt động theo Luật doanh nghiệp”.

Cần chính sách mạnh cho khoa học - công nghệ

Chiều 20-11, Quốc hội đã thảo luận tại hội trường về dự thảo Luật khoa học và công nghệ (sửa đổi). Tất cả ý kiến đều đồng thuận việc xác định lĩnh vực này là “quốc sách hàng đầu”. Song cũng có không ít ý kiến băn khoăn khi lĩnh vực khoa học - công nghệ (KHCN) của nước nhà chưa đáp ứng được những đòi hỏi từ thực tế.

Theo đại biểu (ĐB) Đoàn Nguyễn Thùy Trang (TP.HCM), dự thảo luật còn nặng về việc cấp phát và quản lý nguồn ngân sách nhà nước cho tổ chức KHCN công lập. Dự thảo luật chưa bật lên những cơ chế chính sách đủ mạnh để có thể hút các nguồn lực xã hội cho lĩnh vực này, trong khi đây là một trong những mục đích lớn nhất khi đặt vấn đề sửa đổi luật.

ĐB Trang cho rằng để có thể hút các nguồn tài chính ngoài ngân sách đầu tư cho lĩnh vực nói trên, cần giải bài toán thị trường KHCN. “Chính sách của Nhà nước đối với thị trường KHCN phải nghiêng về “trọng cầu”, không nên nghiêng về “trọng cung” như lâu nay đã làm” - ĐB Trang nói. Theo đó, dự thảo luật cần đưa ra những chính sách mạnh hơn nữa để chính các doanh nghiệp ở mọi thành phần kinh tế tự thực hiện nghiên cứu hoặc đặt hàng các tổ chức KHCN nghiên cứu.

Tự giới thiệu mình có 36 năm trong “nghề làm khoa học”, ĐB Trần Du Lịch (TP.HCM) tự hỏi: “Tại sao một đất nước có đội ngũ KHCN như vậy mà 20 năm rồi quá trình công nghiệp hóa VN vẫn triền miên ở giai đoạn 1 của bốn giai đoạn, tức vẫn nhập nhiều công nghệ, gia công cho nước ngoài...?”. Theo ông Lịch, “vấn đề cần giải quyết là phải có chính sách huy động cả xã hội đi vào KHCN, chứ không phải bàn cách chia 2% ngân sách nhà nước dành cho KHCN”.

Dự thảo luật được ghi nhận đã đưa ra một số giải pháp, trong đó đẩy mạnh cơ chế khoán chi, nhằm giúp các nhà khoa học “tránh nói dối” về chứng từ thanh toán chi phí như đã bị kêu ca lâu nay. Tuy nhiên, dự thảo luật lại gây băn khoăn khi ràng buộc việc khoán chi phải “có định mức kinh tế kỹ thuật” sẽ tiếp tục “trói chân” các nhà khoa học.

Tại thảo luận, nhiều ý kiến đặt yêu cầu dự thảo luật phải đưa ra các quy định để khắc phục bức xúc triền miên là nhiều kết quả nghiên cứu chưa rõ hiệu quả hay tình trạng nằm bất động trong ngăn kéo, thư viện... sau khi được nghiệm thu, quyết toán chi phí. Các ý kiến còn đặt vấn đề gay gắt với tình trạng sao chép, đưa số liệu không trung thực trong nghiên cứu khoa học nổi lên gần đây, làm méo mó bản chất và yêu cầu số một của lĩnh vực này là phải trung thực.