Chiều 8-4, Bộ Công Thương tổ chức lễ công bố Bộ chỉ số đánh giá kết quả thực hiện các hiệp định thương mại tự do (FTA Index) của các địa phương năm 2024, với sự tham dự của Thủ tướng Phạm Minh Chính. 

Doanh nghiệp FDI đầu tư và quan tâm khai thác FTA nhiều hơn

Kết quả khảo sát cho thấy, chỉ có 12,4% doanh nghiệp trả lời “rất thường xuyên” và “thường xuyên” tham gia các sự kiện phổ biến tuyên truyền thông tin về FTA; có 35,3% doanh nghiệp thỉnh thoảng tham gia, có 16,6% doanh nghiệp trả lời hiếm khi tham gia, trong khi có 35,6% không tham gia. 

Đáng chú ý, có sự khác biệt lớn trong việc tận dụng hiệu quả các FTA. Trong đó, khối FDI tận dụng hiệu quả nhất với gần 35% cho biết là hiệu quả và 6,13% rất hiệu quả. 

Doanh nghiệp nhà nước đánh giá tỉ lệ hiệu quả là 37,50%, nhưng lại không có doanh nghiệp nào đánh giá rất hiệu quả. 

Có tới gần 79% doanh nghiệp cho rằng rất cần thiết và cần thiết. Trong đó doanh nghiệp nhà nước có nhu cầu cao nhất về hỗ trợ, tận dụng FTA và xuất nhập khẩu; doanh nghiệp ngoài nhà nước cần hỗ trợ giải quyết các rào cản nội tại, doanh nghiệp FDI ưu tiên các chương trình cụ thể, mang tính chiến lược.

Theo xếp hạng chỉ số thành phần tiếp cận thông tin các FTA của các tỉnh cũng chỉ ra, Ninh Bình là tỉnh có số điểm đạt cao nhất với 8,3 điểm. 

Về xây dựng pháp luật của cơ quan quản lý nhà nước, Khánh Hòa xếp đầu tiên với 8,69 điểm. Về chính sách hỗ trợ nâng cao năng lực cạnh tranh là tỉnh Thanh Hóa với 7,33 điểm; chỉ số về phát triển bền vững là tỉnh Bạc Liêu với 8,35 điểm. 

Chỉ số tổng hợp FTA Index của các tỉnh gồm bốn chỉ số thành phần trên cho thấy, Cà Mau là tỉnh có mức cao nhất với 34,90 điểm. Tỉnh có điểm số thấp nhất là Quảng Trị với 14,49 điểm.

Là địa phương có số điểm dẫn đầu, ông Phạm Thành Ngại, chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau cho rằng các FTA thế hệ mới là điều kiện tiên quyết để phát triển và hạn chế rủi ro xuất khẩu, đầu tư. 

Do đó tỉnh thành lập ban chỉ đạo, gắn trách nhiệm từng cơ quan đơn vị, tổ chức các cuộc cung cấp thông tin chuyên đề về các FTA giúp doanh nghiệp cập nhật thông tin, tiếp cận các nguồn lực, đổi mới công tác xúc tiến thương mại... 

Dù vậy trong bối cảnh kinh tế thế giới biến động, như vừa qua Mỹ công bố áp thuế đối ứng, đã ảnh hưởng lớn tới doanh nghiệp. 

Song sau khi nhận thông tin trên, lãnh đạo tỉnh làm việc với doanh nghiệp, động viên khuyến cáo người dân bình tĩnh, không bán tháo sản phẩm và đa dạng thị trường. 

Công cụ giúp đa dạng hóa thị trường, chuỗi sản xuất và cung ứng

Ông Nguyễn Hồng Diên - bộ trưởng Bộ Công Thương - cho hay bộ chỉ số FTA Index sẽ là công cụ đánh giá định lượng, khách quan, toàn diện về tình hình, mức độ thực thi các FTA tại 63 tỉnh, thành phố trong cả nước.

Đặt trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump vừa quyết định áp thuế đối ứng từ 10 - 49% đối với hàng hóa của tất cả các nước khi nhập khẩu vào Mỹ, tác động tiêu cực đến hoạt động thương mại quốc tế... thì các FTA đã trở thành xu hướng chủ đạo, được xem như là các "xa lộ lớn" thúc đẩy trao đổi thương mại giữa các quốc gia.

Theo ông Diên, việc thực thi có hiệu quả các FTA trong thời gian qua đã giúp mở rộng, đa dạng thị trường, chuỗi cung ứng và sản phẩm xuất khẩu, tạo điều kiện cho hàng hóa Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu. 

Tuy vậy ông Diên nhìn nhận việc tận dụng cơ hội từ các FTA giữa các địa phương và doanh nghiệp chưa đồng đều.

Do đó FTA Index cũng sẽ làm căn cứ quan trọng để các cơ quan liên quan hoạch định cơ chế, chính sách điều hành xuất, nhập khẩu bảo đảm sát thực, hiệu quả. 

Bộ chỉ số này không chỉ để "so sánh", mà còn là động lực thúc đẩy các địa phương, cộng đồng doanh nghiệp thực thi có hiệu quả và tối ưu hóa các cơ hội, nhằm duy trì đà tăng trưởng xuất khẩu bền vững và hiện thực hóa mục tiêu hội nhập kinh tế. 

Thủ tướng: Ứng phó thuế đối ứng, chuẩn bị chính sách hỗ trợ doanh nghiệp

Nghiên cứu thêm giải pháp hỗ trợ doanh nghiệp căn cứ các kết quả đàm phán, bao gồm việc nghiên cứu chính sách thuế, phí, lệ phí, giảm lãi suất.