Bà Lê Thị Bích Luyện - giám đốc công ty TNHH Triết Minh - Ảnh: TM

Cuộc trò chuyện với bà Lê Thị Bích Luyện - giám đốc công ty TNHH Triết Minh về những câu chuyện công ty đã làm và những hướng đi trong tương lai.

* Triết Minh ra đời, theo đuổi "giấc mơ" về sâm Ngọc Linh như thế nào, thưa bà?

- Bà Lê Thị Bích Luyện: Công ty TNHH Triết Minh thành lập năm 2018. Tháng 5-2019 mới sản xuất, cho ra đời những sản phẩm đầu tiên. Đến nay công ty đã có khoảng 41 sản phẩm, trong đó chuyên sâu về sâm Ngọc Linh có trà sâm, thạch sâm, sâm Ngọc Linh mật ong, đây là những dòng sản phẩm hiện tại đang kinh doanh và phát triển mạnh. Khoảng tháng 10-2022, công ty dự kiến cho ra một sản phẩm mới là kẹo sâm cũng như bổ sung vào hệ sinh thái của mình các sản phẩm làm đẹp.

Ngoài ra công ty còn sản xuất và kinh doanh các sản phẩm khác về dược liệu của Quảng Nam như Nấm Lim Xanh, Kakun Đông Giang, Đẳng Sâm...

"Đối với thế hệ trẻ như tôi, bằng tâm huyết và nhiệt huyết, tôi tin chắc chắn sẽ có những sản phẩm, mẫu mã chất lượng giống như sâm Hàn Quốc và có thể hơn thế nữa.
Bà Lê Thị Bích Luyện - Giám đốc công ty TNHH Triết Minh

Cần một trung tâm kiểm định sâm Ngọc Linh

* Để có nguồn nguyên liệu lớn sản xuất các sản phẩm, công ty đã làm gì?

- Từ năm 2019, chúng tôi đã thuê môi trường rừng để trồng sâm Ngọc Linh, đến nay số lượng sâm khá ổn để đảm bảo nguồn dược liệu trong tương lai. Chúng tôi chú tâm đến vùng trồng vùng dược liệu, trồng sâm. Tuy nhiên, số lượng để sản xuất hiện nay cũng phải thu mua từ các hộ dân và công ty. Vì vậy, chúng tôi rất trăn trở làm sao quản lý đảm bảo được nguồn nguyên liệu đầu đầu vào ổn, chất lượng trong dân.

* Nhiều doanh nghiệp đang quan tâm về câu chuyện nguồn nguyên liệu đầu vào, vì có tình trạng sâm giả, làm cách nào để có một nguồn nguyên liệu chất lượng, đảm bảo để cho ra đời những sản phẩm tâm huyết, bà nghĩ sao về vấn đề này và có kiến nghị gì?

- Chúng tôi là doanh nghiệp tâm huyết với các sản phẩm từ dược liệu Quảng Nam trong đó có sâm Ngọc Linh, hầu như dành hết tâm huyết để bảo tồn, phát triển nguồn giống sâm Ngọc Linh. Trăn trở lớn nhất là nguồn dược liệu, sâm Ngọc Linh thu vào (đầu vào), vì vậy chúng tôi mong muốn chính quyền quan tâm đầu tư một trung tâm kiểm định sâm Ngọc Linh tại tỉnh Quảng Nam.

Hiện nay mình thu mua có nguồn gốc, chứng từ rõ ràng, nhưng thực sự vẫn chưa yên tâm 100% về nguồn dược liệu. Thực tế, trên thị trường có nhiều người bán sâm Ngọc Linh, chất lượng kiểm định về sâm còn đâu đó những trăn trở, chẳng hạn như kiểm định bằng mắt thường là chủ yếu.

Quảng Nam là cái nôi của sâm Ngọc Linh, để hạn chế sâm giả trên thị trường, tạo uy tín thương hiệu cho sâm Ngọc Linh quốc gia, tỉnh cần có trung tâm kiểm định về sâm để cho ra thị trường sản phẩm chất lượng, không những trong nước. mà còn vươn ra thế giới.

Bà Lê Thị Bích Luyện (bìa phải) đang giới thiệu những sản phẩm của công ty tại triển lãm "Nâng tầm sâm Ngọc Linh thành thương hiệu quốc gia" - Ảnh: TẤN LỰC

* Hiện nay, Quảng Nam đang có những cơ chế, chính sách khuyến khích phát triển sâm Ngọc Linh, nhất là những ưu đãi đối với doanh nghiệp, bà có những tâm tư, kiến nghị gì về câu chuyện này?

- Về chính sách ưu đãi, hiện tại các công văn về hỗ trợ chính sách cho doanh nghiệp trồng, sản xuất, chế biến sản phẩm sâm Ngọc Linh cũng có nhiều, tuy nhiên tôi thấy còn đâu đó những hạn chế. Chẳng hạn như đối với hỗ trợ vùng trồng sâm, quy định diện tích phải trên 5ha, tuy nhiên hiện nay công ty chúng tôi mới trồng 2ha. Đến nay chúng tôi vẫn chưa nhận được nguồn hỗ trợ nào về vùng trồng sâm Ngọc Linh của công ty.

Có một câu chuyện cũng khiến những doanh nghiệp trồng sâm cảm thấy trăn trở, đó là chuyện trong tương lai sâm Ngọc Linh sẽ phát triển thành ngành công nghiệp, và hiện nay đang có câu chuyện sâm này được di thực trồng ở rất nhiều nơi, tại các ngọn núi của tỉnh và cả nước. Chúng tôi muốn biết làm như thế nào để phân biệt giá trị của củ sâm Ngọc Linh tại cái nôi sâm Ngọc Linh và củ sâm được di thực trồng ở những nơi khác.

Nơi đâu cũng gọi là sâm Ngọc Linh, nhưng thực sự giá trị củ sâm trồng ở đỉnh Ngọc Linh là phải khác, chất lượng khác hẳn, giá cả cao hơn. Đây là một câu chuyện trong tương lai cần phải có những nhà khoa học nghiên cứu, chính quyền, các ngành chức năng phải là "giám khảo" để những doanh nghiệp tâm huyết với cây sâm Ngọc Linh có được sự công bằng, minh bạch.

Phiên thảo luận câu chuyện phát triển kinh tế từ sâm Ngọc Linh ở hội thảo Nâng tầm sâm Ngọc Linh thành thương hiệu quốc gia - Ảnh: TẤN LỰC

* Có một sự so sánh về sâm Ngọc Linh có giá cao ngất ngưỡng, so với sâm Hàn Quốc thì có nhiều mức giá rẻ hơn nhiều, họ lại có nhiều sản phẩm, mẫu mã hơn. Là một doanh nghiệp tâm huyết với cây sâm, sản phẩm từ sâm Ngọc Linh, bà nghĩ sao về câu chuyện này?

- Khi đánh giá sâm Ngọc Linh và sâm Hàn Quốc, trên thị trường hiện nay 1 kg Sâm Hàn Quốc 3 củ có giá 5 triệu đồng, còn sâm Ngọc Linh 1 kg có giá hơn 200 triệu đồng, như vậy giá thành quá cao. Ở đây, mình khoan nói về vấn đề giá cả, hãy nói đến chất lượng, dưỡng chất trong sâm Ngọc Linh như thế nào, có đúng với đồng tiền bỏ ra để đưa vào cơ thể mình hay không, chứ không nói đến giá cả củ sâm 5 triệu đồng hay 200 triệu đồng.

Về mẫu mã sản phẩm, sâm Hàn Quốc cũng đã làm từ rất lâu, ở Việt Nam những năm gần đây mới bắt đầu hệ sinh thái về sản phẩm. Nhưng tôi nghĩ, đối với thế hệ trẻ như tôi, bằng tâm huyết, nhiệt huyết, tôi tin chắc chắn sẽ có những sản phẩm, mẫu mã chất lượng giống như sâm Hàn Quốc và có thể hơn thế nữa.

Củ sâm Ngọc Linh của công ty Triết Minh - Ảnh: TM

Nâng tầm và hội nhập sản phẩm đặc trưng Quảng Nam

* Hiện nay, sản phẩm nào của công ty là sản phẩm OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm) của tỉnh Quảng Nam. Bà có thể giới thiệu kỹ hơn về những sản phẩm này, quy trình như thế nào để đạt sản phẩm OCOP?

- Hiện nay Triết Minh có hai sản phẩm trà sâm ngọc linh và trà nấm lim xanh đã được chứng nhận là sản phẩm OCOP. Để đạt được chứng nhận này, bắt buộc nhà sản xuất phải chứng minh được nguồn gốc nguyên liệu (phải có giấy xác nhận của xã), giấy kiểm định, công bố sản phẩm, market, hình ảnh hoạt động thương mại, báo cáo doanh thu.... Ban đầu thủ tục đòi hỏi kĩ lưỡng và sát sao, quá trình chấm hồ sơ cũng rất kĩ.

Công ty thành lập vào 2018, mãi đến tháng 5-2019 mới đi vào sản xuất thương mại. Nhờ cố gắng nỗ lực không ngừng và thành quả đạt được qua các năm, công ty có được 2 sản phẩm OCOP 2020, 1 sản phẩm nâng cấp 4 sao, Giải C Sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu 2021 (Đang thi cấp Miền Trung Tây Nguyên).

Ngoài ra, công ty đoạt giải Ba dự án khởi nghiệp cấp tỉnh, sản phẩm đạt thương hiệu vàng nông nghiệp Việt Nam 2020-20211, Huy chương vàng vì sức khỏe cộng đồng của hiệp hội thực phẩm chức năng Việt Nam trao tặng 2020. Có hai sản phẩm vàng vì sức khỏe cộng đồng. Bên cạnh đó, chúng tôi còn đạt chứng nhận tấm lòng vàng, hoạt động từ thiện, hỗ trợ hộ nghèo, ủng hộ các phong trào địa phương, quỹ mặc định mỗi năm 30 triệu đồng.

Sản phẩm trà sâm Ngọc Linh Triết Minh

Sản phẩm thạch sâm Ngọc Linh Triết Minh

Sản phẩm sâm Ngọc Linh ngâm mật ong của Triết Minh

* Tôi được biết bà có tham gia hệ sinh thái khởi nghiệp của tỉnh Quảng Nam, bà có thể chia sẻ một chút về câu chuyện thú vị này?

- Tôi tham gia hệ sinh thái khởi nghiệp tỉnh Quảng Nam vào năm 2020 và đã đạt giải 3 dự án khởi nghiệp cấp tỉnh về đề tài "Ngọt đắng rừng Ngọc Linh". Tôi khát vọng khởi nghiệp sáng tạo để nâng tầm và hội nhập sản phẩm đặc trưng Quảng Nam, người dân có cơ hội làm giàu trên quê mình. Tôi và các bạn may mắn được khởi nghiệp trên vùng đất giàu truyền thống canh tân và đổi mới, được lãnh đạo tỉnh luôn đồng hành, chia sẻ và những người tâm huyết, truyền lửa nhiệt huyết. Hệ sinh thái khởi nghiệp có vai trò là môi trường gieo hạt giống và nuôi dưỡng, thúc đẩy khởi nghiệp phát triển, là nền móng cho các bạn trẻ mạnh dạn khởi nghiệp. Hiện nay tôi được bầu làm Chủ tịch Hội khởi nghiệp đổi mới sáng tạo huyện Phú Ninh.

* Những định hướng sắp tới trên con đường phát triển công ty, về những hoài bão về cây sâm Ngọc Linh, sản phẩm mới nào, thưa bà?

Bà Lê Thị Bích Luyện tại vườn sâm của công ty - Ảnh: TRIẾT MINH

- Định hướng phát triển công ty là kế hoạch dài hạn. Hằng năm, những kế hoạch năm này định hướng cho năm sau. Việc phát triển vùng trồng sâm Ngọc Linh và sản phẩm từ sâm đang được công ty ưu tiên hàng đầu và năm sau công ty chúng tôi sẽ cho ra đời 3 sản phẩm chuyên sâu liên quan tới sâm Ngọc Linh.