Phần đất của ông Trưng bị chính quyền giao cho doanh nghiệp khai thác đá - Ảnh: LÊ TRUNG

Sau nhiều tháng tòa án có quyết định buộc thi hành án, UBND huyện Núi Thành, Quảng Nam vẫn chưa thực hiện trả 6,7ha đất rừng đã thu hồi không đúng cho một hộ dân ở địa phương này.

Thu hồi đất sai, UBND huyện thua kiện

Cách đây hơn 30 năm, ông Nguyễn Tấn Trưng (65 tuổi, xã Tam Nghĩa, huyện Núi Thành) được Nhà nước cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng rừng và đất rừng và ông được nhận chuyển nhượng đất của hai hộ dân tại xã Tam Nghĩa với tổng diện tích 6,7ha, ông trồng gần chục nghìn cây bạch đàn.

Khi cây trồng chuẩn bị được khai thác thì tháng 12-1998, ông Trưng bị UBND huyện Núi Thành thu hồi diện tích đất rừng trên giao cho các đơn vị khai thác đá và người khác sử dụng. Tuy nhiên chính quyền lại không gửi cho ông bất cứ một quyết định thu hồi nào đối với rừng và đất rừng của mình.

Sau nhiều năm ròng rã khiếu kiện, đến tháng 12-2006 chủ tịch UBND huyện lúc này ban hành quyết định 3868 về việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Trưng. 

Quyết định này có nêu rõ công nhận ông Trưng sử dụng hợp pháp diện tích 6,7ha rừng và đất rừng, giao cho các ngành chức năng rà soát quỹ đất để xem xét hoán đổi đất rừng đã thu hồi cho ông.

Sau đó UBND xã Tam Nghĩa chỉ một lô đất để hoán đổi cho ông, nhưng ông phát hiện lô đất trên đã có chủ nên không đồng ý nhận vì sợ sau này bị tranh chấp. Ông có đơn xin hoán đổi đất ở vị trí khác nhưng xã không trả lời. 

"Từ đó tôi khiếu nại khắp nơi nhưng vẫn không được giải quyết thấu đáo. Không thể chờ đợi thêm nữa khi các cơ quan ban ngành cứ đùn đẩy trách nhiệm, năm 2016 tôi đã làm đơn khởi kiện UBND huyện Núi Thành ra tòa" - ông Trưng kể.

Ngày 28-8-2017, TAND huyện Núi Thành xét xử sơ thẩm vụ án khiếu kiện hành chính về lĩnh vực quản lý đất đai, tuyên buộc UBND huyện Núi Thành phải giao 6,7ha rừng và đất rừng cho ông Trưng. UBND huyện kháng cáo, năm 2018 TAND tỉnh Quảng Nam xử phúc thẩm tuyên y án sơ thẩm.

Dù thắng kiện UBND huyện nhưng đến nay ông Trưng vẫn chưa nhận được đất - Ảnh: L.TRUNG

Chính quyền nói "bí" thi hành án!

Đến tháng 10-2018, TAND huyện này có quyết định thi hành án, buộc UBND huyện phải giao 6,7ha đất rừng cho ông Trưng. "Mặc dù đã có quyết định buộc thi hành án, nhưng đến nay UBND huyện vẫn chưa thực hiện" - ông Trưng nói.

Ngày 27-11-2018, Chi cục Thi hành án dân sự huyện Núi Thành gửi văn bản cho Cục Thi hành án dân sự tỉnh Quảng Nam, có nêu đến thời điểm hiện tại đã hết hạn tự nguyện thi hành án (một tháng), tuy nhiên đến nay bản án vẫn chưa được UBND huyện thi hành.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Trương Văn Trung - phó chủ tịch UBND huyện Núi Thành - cho biết dù tòa tuyên như vậy nhưng theo ông, huyện không thể thực hiện được. Bởi nếu giao lại đất cho ông Trưng thì phải lập dự án, căn cứ theo quy hoạch và Nhà nước không thể lấy đất rừng của người này mà giao cho người kia được. Và hiện nay địa phương không còn đất trống để giao, vì vậy huyện "bí" không thi hành án được. 

"Việc này chúng tôi đã có báo cáo với cơ quan thi hành án dân sự để báo cáo lên cấp trên xem xét lại bản án vì huyện thi hành án không được do quỹ đất không còn nữa. Dù tòa đã tuyên rồi nhưng theo quy trình thi hành án mà bản án tuyên, thực hiện không được phải báo cáo, xem xét lại bản án đó" - ông Trung nói.

"Bí" đất thì bồi thường bằng tiền

Luật sư Lê Cao - Đoàn luật sư TP Đà Nẵng - cho rằng theo quy định của Luật tố tụng hành chính, UBND huyện Núi Thành phải tự nguyện thi hành án trong vòng 30 ngày kể từ ngày nhận được bản án. Thế nhưng đến nay, sau khi không chịu tự nguyện thi hành, tòa cũng đã ban hành quyết định buộc thi hành án, các cơ quan của tỉnh cũng đã có văn bản yêu cầu thi hành, UBND huyện vẫn không chấp hành. Rõ ràng UBND huyện này đang có hành vi vi phạm pháp luật về thi hành án hành chính.

Theo khoản 2, điều 8, nghị định 71/2016/NĐ-CP thì trong trường hợp này, UBND tỉnh Quảng Nam phải xem xét kỷ luật hoặc đề nghị người có thẩm quyền xử lý kỷ luật đối với người đứng đầu cơ quan, tổ chức, cá nhân có hành vi chậm thi hành án. 

Cần phải có những mức chế tài kỷ luật thích đáng cho những ai đang cố tình chống đối, không chịu thi hành bản án. Nếu bản án vẫn không được thi hành mà không ai phải chịu trách nhiệm thì bản án, quyết định của tòa án đang bị xem thường, bỏ lơ, tính thượng tôn pháp luật không được thể hiện. 

Điều này dễ tạo ra tiền lệ là cơ quan công quyền không chấp hành luật pháp, từ đó không thể ép buộc người dân phải thực thi pháp luật, tính thượng tôn hay làm gương sẽ bị đặt vấn đề.

UBND huyện cho rằng không có quỹ đất tương tự để giao cho ông Trưng thì huyện phải bồi thường toàn bộ giá trị đất đã thu hồi của ông này bằng tiền theo giá trị thực tế hiện nay. 

Đồng thời do việc thu hồi trái luật nên ngoài khoản bồi thường với diện tích đất, ông Trưng còn được bồi thường đối với các thiệt hại về giá trị đầu tư là cây trồng trên đất, thu nhập thực tế bị mất do việc thu hồi trái luật.