Một buổi trưng bày các bản mẫu SGK mới của NXB Giáo dục Việt Nam - Ảnh: VĨNH HÀ

Trả lời Tuổi Trẻ trong cuộc họp báo công bố phê duyệt sách giáo khoa cuối tháng 11-2019, ông Thái Văn Tài - Vụ trưởng Vụ giáo dục tiểu học (Bộ GD-ĐT) - cho rằng theo hồ sơ đăng ký thẩm định sách giáo khoa, không thể hiện có sự tham gia của sở giáo dục và đào tạo (sở GD-ĐT) vào các bộ sách đã thẩm định và phê duyệt. Nhưng trên các văn bản của NXB Giáo dục Việt Nam lại cho thấy điều ngược lại

Theo tài liệu Tuổi Trẻ có được, từ năm 2015, NXB Giáo dục Việt Nam có Quyết định số 778 về việc chi thù lao Ban chỉ đạo biên soạn bộ sách giáo khoa (SGK) miền Nam thuộc Sở GD-ĐT TP.HCM.

Có 11 người trong ban chỉ đạo tổ chức biên soạn bộ SGK mới - Bộ có tên "Chân trời sáng tạo" vừa được phê duyệt. Trong đó ông Lê Hồng Sơn - Giám đốc (Trưởng ban), Phó giám đốc (Phó trưởng ban) và các ủy viên là Chánh văn phòng, hai Phó chánh văn phòng, Trưởng phòng giáo dục phổ thông, Trưởng phòng giáo dục tiểu học, các Phó trưởng phòng của hai phòng chuyên môn. Những người này này được nhận thù lao của NXB GD Việt Nam.

Ông Lê Hồng Sơn nhận 6 triệu đồng/tháng. Những người khác nhận 3,5-5 triệu đồng/tháng. Thời gian bắt đầu nhận thù lao là 1-5-2015.

Tiếp đó, năm 2018, NXB Giáo dục Việt Nam lại có Quyết định số 04 về việc thành lập Ban chỉ đạo và mức chi thù lao cho Ban chỉ đạo tổ chức biên soạn bộ SGK miền Nam.

Ngoài 11 thành viên ở trên, còn có thêm 9 người của NXB Giáo dục Việt Nam. Tại quyết định này thì ông Nguyễn Đức Thái - Chủ tịch Hội đồng thành viên là đồng Trưởng ban.

Bên cạnh đó, còn có nhóm tư vấn hỗ trợ gồm 15 người, trong đó 14 người là các chuyên viên các môn học hoặc phòng ban chuyên môn của Sở GD-ĐT TP.HCM. Mức thù lao vẫn giữ nguyên như năm 2015 với những người trong ban chỉ đạo. Riêng nhóm hỗ trợ nhận thù lao là 2,5 triệu đồng/tháng.

Cả hai văn bản trên, nguồn chi đều ghi rõ của NXB Giáo dục Việt Nam.

Trả lời báo chí về việc này, ông Nguyễn Văn Tùng - Phó tổng biên tập NXB Giáo dục Việt Nam - cho biết NXB Giáo dục Việt Nam hợp tác với các tác giả, chuyên gia và đội ngũ nhà giáo trong nước cũng như chuyên gia nước ngoài trong hoạt động biên soạn SGK và hoàn toàn tuân thủ các quy định của pháp luật.

Ông Tùng cũng khẳng định việc nỗ lực đảm bảo chất lượng SGK mới là cách cạnh tranh lành mạnh, tôn trọng pháp luật, tôn trọng người dạy và người học. Vì việc lựa chọn SGK nào lệ thuộc vào các địa phương thấy bộ SGK nào phù hợp hơn, chất lượng hơn.

Giải thích về khoản thù lao chi cho cán bộ, lãnh đạo Sở GD-ĐT TP.HCM, ông Tùng cho rằng các thành viên ban chỉ đạo đảm nhiệm những phần công việc liên quan khác nhau, với tính chất, mức độ khác nhau và phải hoàn thành theo yêu cầu bên cạnh công việc chuyên môn thường xuyên. Trên cơ sở đó, NXB Giáo dục Việt Nam cân đối tính toán mức thù lao phù hợp từ nguồn kinh phí của mình.

Về câu chuyện này, trước khi Bộ GD-ĐT xây dựng Thông tư liên quan tới quy trình biên soạn SGK một số chuyên gia đã cảnh báo về sơ hở khi không chặt chẽ trong quy định rõ việc các sở GD-ĐT, các đơn vị sự nghiệp trong ngành GD-ĐT có được hay không được tham gia vào quy trình biên soạn SGK.

"Việc này có thể dẫn tới tình trạng các sở GD-ĐT đều kết hợp để có bộ SGK của tỉnh mình, địa phương nào chỉ học SGK của địa phương đó", ông Nguyễn Minh Thuyết - Tổng chủ biên Chương trình giáo dục phổ thông mới chia sẻ với Tuổi Trẻ.

Hiện tại có 5 bộ SGK đã được Bộ GD-ĐT phê duyệt. Chỉ riêng bộ "Chân trời sáng tạo" có sự tham gia của lãnh đạo, cán bộ của Sở GD-ĐT TP.HCM.

Trong khi đó, việc lựa chọn SGK hiện nay đang giao về cho các nhà trường. Khi lãnh đạo sở nằm trong thành phần chủ chốt tổ chức biên soạn SGK thì cho dù quyền chọn SGK giao về cho trường thì cũng sẽ khó trường nào dám vượt mặt chọn bộ SGK khác bộ "Chân trời sáng tạo".

Đây có phải là độc quyền SGK từ NXB chuyển về địa phương theo cách để lãnh đạo sở "vừa đá bóng, vừa thổi còi"?

Chọn sách giáo khoa: Ai chi tiền tỉ sách mẫu, phân định sao nếu không sách nào 'quá bán'?

TTO - Dự thảo thông tư hướng dẫn việc chọn sách giáo khoa trong cơ sở giáo dục phổ thông đang được Bộ Giáo dục và đào tạo trưng cầu ý kiến rộng rãi. Bước đầu, đã có những ý kiến băn khoăn từ các trường trong việc lựa chọn sách giáo khoa.