Phóng to

Ông Đỗ Hoa đang sửa sang vườn nhà và trồng bông bên căn nhà mới được xây vào đầu năm 2004

Bỗng một ngày họ được chính quyền địa phương mời lên nhận đất và hỗ trợ một phần chi phí để làm nhà ở. Cầm quyết định cấp đất trên tay, nhiều người trong số họ cứ ngỡ là mơ...

Những phận đời không chốn nương thân

Người đầu tiên tôi gặp là ông Đỗ Hoa (74 tuổi) trú tại tổ 4, khối phố Xuân Quang, phường Tân An, là một người đàn ông khắc khổ bởi khó nghèo. Cả cuộc đời 74 năm kể từ khi chào đời, ông Hoa không nhớ nổi đến tên mình bởi nhọc nhằn mưu sinh cơm áo. Vợ mất sớm, không mảnh đất cắm dùi, cha con ông sống vạ vật nơi đầu đường xó chợ làm thuê đủ việc.

Không hơn gì ông Hoa, gia đình anh Đinh Văn Thắng (45 tuổi) là một gia đình với bao nước mắt thương tâm. Cả hai vợ chồng sống nghề làm thuê ở chợ, có ba đứa con nhỏ nhưng anh chị nghèo đến nỗi chỉ đủ tiền che tạm một túp lều rộng chừng 4m² trong khuôn viên của nhà thờ tộc Lưu, thuộc phường Sơn Phong.

Thấy vợ chồng anh ở mãi không chịu đi, đến năm 1999 bà con tộc Lưu làm đơn kiện vợ chồng anh ra tòa. Bản án có hiệu lực gần bốn năm mà vẫn không thể thi hành bởi lực lượng chức năng cưỡng chế được dăm ba bữa thì vợ chồng anh lại quay trở về che lều sống tạm.

Còn mẹ con chị Huỳnh Thị Mai (40 tuổi), trú tại tổ 13, phường Sơn Phong, có lẽ là người “cùng đinh” nhất. Hai mẹ con chị che lều sống cùng người chết tại khu nghĩa địa Bắc Sơn Phong hơn mười mấy năm. Đến năm 2001 khu nghĩa địa được qui hoạch di dời, thị xã cưỡng chế không cho mẹ con chị ở, phá hôm trước, hôm sau chị che lều trở lại ở tạm, bởi như lời chị nói là biết đi đâu bây giờ!

Cả thị xã Hội An có 48 hộ với khoảng 200 nhân khẩu sống vô gia cư như vậy. Đây cũng là nỗi bức xúc của chính quyền địa phương hàng chục năm nay chưa được giải quyết...Niềm vui nhà mới

Khi chúng tôi hỏi về số phận của những người vô gia cư ở đô thị cổ Hội An, ông Nguyễn Sự - chủ tịch HĐND thị xã Hội An - bộc bạch: “Năm 2002, khi còn làm chủ tịch UBND thị xã Hội An, tôi tận mắt chứng kiến cảnh bà con sống vật vạ mà lòng không yên tâm. Lúc đó Hội An đang phát động xây dựng thị xã văn hóa, tôi xin ý kiến thị ủy, cũng may là được ủng hộ. Thế là tôi quyết định cấp đất không thu tiền và tìm nguồn kinh phí hỗ trợ các hộ dân này xây dựng nhà ở”.

Tháng 4-2003, hai khu dân cư kiểu mẫu cho dân nghèo được hình thành ở khu 773 xã Cẩm Hà và khu khối phố 8, phường Thanh Hà. Tại đây, chính quyền đã phân lô cấp đất không thu tiền cho người dân nghèo không có nhà ở, hỗ trợ mỗi gia đình 5 triệu đồng để làm nhà.

Hôm tôi tìm về khu làng mới cho những người vô gia cư ở khối phố 8, phường Thanh Hà, ông Đỗ Hoa xúc động kể: “Cả đời tui hơn 70 tuổi chừ mới có được căn nhà, mừng lắm...”. Còn bà Lê Thị Nữ (71 tuổi), đang chăm bón luống rau bên sân nhà, tâm sự: “Hơn 50 năm qua tui và vợ chồng đứa con trai sống nhờ nhà bảo vệ của một trường học, khi được gọi lên xã nhận đất, mừng quá tui ngất xỉu...”. Bây giờ thì bà Nữ mãn nguyện lắm rồi vì đã có nơi để đặt bàn thờ ông bà hằng ngày thắp mấy nén nhang.

Những người đang sống trong làng mới mỗi người một hoàn cảnh, nhưng họ đều bảo rằng trong đời họ chưa bao giờ dám mơ đến một căn nhà dù đó là tranh tre nứa lá, chứ đừng nói đến chuyện làm chủ một mảnh đất. Đến khi được mời lên nhận đất làm nhà, ai cũng bảo là nằm mơ, khi cầm quyết định trong tay có nhiều người ngồi khóc ngon lành.

Giờ đây cả thảy 48 hộ dân vô gia cư đều đã có quyết định cấp đất rộng 200m2 với lời cam kết không được sang nhượng dưới bất kỳ hình thức nào, và đã có 40 hộ làm nhà mới nhờ số tiền trợ giúp của chính quyền thị xã Hội An, tám hộ khác đang mở móng làm nhà. Cả hai khu làng mới dù chưa được khang trang lắm nhưng đều có đường, điện, khu vui chơi giải trí, trạm xá giống như một khu đô thị mới của thị xã Hội An. Dù rằng ở khu làng mới chưa có nhà cao tầng nhưng ở đó đã có những gương mặt hạnh phúc.