Người biểu tình diễn một màn trấn nước ở New York, Mỹ - Ảnh: AFP

Việc CIA tra tấn các nghi can khủng bố trong những nhà tù bí mật vốn không mới nhưng các chi tiết đưa ra trong báo cáo mới đây của Thượng viện Mỹ đã gây sốc cho các đồng minh và thổi bùng cơn giận dữ toàn cầu đòi các đặc vụ CIA và quan chức cấp cao Mỹ phải “đối mặt với công lý”.

Trung Quốc và Iran, thường bị Washington chỉ trích về nhân quyền, đã không bỏ qua cơ hội nhiếc móc và thậm chí đòi cấm vận để trừng phạt Washington.

“Trung Quốc luôn chống lại việc tra tấn. Chúng tôi tin rằng phía Mỹ nên xem lại mình, chấn chỉnh lại và tuân thủ các quy định của hiệp ước quốc tế” - AFP dẫn tuyên bố của Bộ Ngoại giao Trung Quốc.

Trong khi đó, lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei trên tài khoản Twitter gọi Mỹ là “biểu tượng cho sự bạo ngược chống lại loài người”.

“Chính phủ Afghanistan lên án các hành động phi nhân tính này” - Tổng thống Afghanistan Ashraf Ghani nói.

Báo cáo cũng gây thất vọng cho các đồng minh của Washington. “Sự vi phạm các giá trị dân chủ, tự do như vậy không nên diễn ra lần nữa” - Ngoại trưởng Đức Frank-Walter Steinmeier tuyên bố.

Người phát ngôn Ủy ban châu Âu Catherine Ray hoan nghênh tính minh bạch trong báo cáo nhưng cũng lo ngại nó “đặt ra những câu hỏi quan trọng về sự vi phạm nhân quyền của chính quyền Mỹ”.

Cựu tổng thống Aleksander Kwasniewski  của Ba Lan, nơi đặt một trong số những nhà tù bí mật của CIA, cho biết ông từng gây sức ép để Washington chấm dứt chương trình tra tấn và kêu gọi truy tố những kẻ vi phạm luật quốc tế.

Liên Hiệp Quốc cũng cáo buộc chương trình tra tấn của CIA vi phạm các quyền cơ bản của con người và luật pháp quốc tế.

Thượng viện Mỹ hôm 9-12 công bố bản báo cáo tóm tắt 480 trang về chương trình tra tấn tù nhân của CIA trong chiến dịch chống khủng bố sau sự kiện 11-9-2001.

Các biện pháp tra khảo thường xuyên được sử dụng như đánh đập, trấn nước, không cho ngủ…

Báo cáo cho thấy các biện pháp tra tấn của CIA dã man hơn những gì Washington đã nghĩ nhưng lại không hiệu quả.

Tuy nhiên những ý kiến bảo vệ chương trình cho biết các biện pháp tra khảo là cần thiết và đã giúp Mỹ bắt giữ nhiều tên khủng bố quan trọng.