Hai đường Điện Biên Phủ và Võ Thị Sáu sẽ có làn đường dành riêng cho xe buýt - Đồ họa: VĨ CƯỜNG

TP.HCM sắp triển khai hai làn đường dành riêng cho xe buýt nhằm rút ngắn thời gian trong nỗ lực phát triển vận tải hành khách công cộng. Hai con đường được chọn là Điện Biên Phủ và Võ Thị Sáu.

Làm sao để làn đường riêng cho xe buýt hoạt động hiệu quả? Với một đô thị đông đúc như TP.HCM, liệu làm xe buýt nhanh như Hà Nội có hiệu quả không? Chọn hai đường Điện Biên Phủ và Võ Thị Sáu đã đúng chưa?...

Tuổi Trẻ đặt ra các vấn đề này với cơ quan chức năng, các chuyên gia và người dân. 

TS Lương Hoài Nam, nguyên tổng giám đốc Hãng hàng không Jetstar Pacific Airlines, cho rằng không nên chọn những đường đang có mật độ phương tiện quá cao để thử nghiệm BRT vì tình trạng kẹt xe tăng lên ở các làn đường còn lại sẽ làm cho nhiều người dân cố tình lấn làn, chiếm làn BRT khi ý thức chấp hành của một bộ phận người dân chưa cao.

Thực tế, một vài tuyến BRT không thể giải quyết được tình trạng kẹt xe của cả một đô thị, đặc biệt là “siêu đô thị” như TP.HCM.

Phải có một mạng lưới xe buýt, với hàng trăm tuyến, hàng nghìn bến đỗ, hàng chục ga buýt và trung tâm trung chuyển buýt mới có thể tạo ra sự thay đổi đáng kể cấu trúc giao thông đô thị của TP.HCM. Nếu có thêm tàu điện ngầm (MRT) và một số tuyến tàu điện thường thì càng tốt.

Vì vậy, đừng kỳ vọng có được sự thay đổi lớn về giao thông đô thị với một vài tuyến BRT đầu tiên để rồi thất vọng.

Đây mới là khởi đầu của quá trình 10-20 năm tái cấu trúc giao thông của TP.HCM theo hướng giao thông công cộng là chủ đạo.

Khi tình trạng kẹt xe xảy ra thường xuyên, các chính quyền đô thị đều tìm cách phát triển giao thông công cộng, nhanh nhất là bằng xe buýt.

Nhưng khi một số làn đường bị lấy làm làn xe buýt, tình trạng kẹt xe trên các làn đường còn lại chắc chắn sẽ nhiều hơn.

Trong khi đó, TS Võ Kim Cương, nguyên phó kiến trúc sư trưởng TP.HCM, khẳng định TP.HCM quy hoạch làn đường riêng cho xe buýt là rất cần thiết trong tình hình giao thông như hiện nay.

Từ trước đến nay, xe buýt chạy chung làn đường với các loại xe khác nên dẫn đến di chuyển chậm chạp, mất thời gian, đây là một trong những điểm hạn chế của xe buýt.

Trong khi đó, muốn hành khách chọn xe buýt để đi lại hằng ngày, phương tiện này phải đảm bảo nhanh, giờ giấc chuẩn xác.

Tuy nhiên, TP.HCM phải xem xét đến vấn đề mặt đường ở TP quá hẹp, chỉ có bốn làn đường. Trong khi lượng xe cộ lại lớn, dễ ảnh hưởng đến các luồng giao thông khác.

Có thể thấy làn đường dành riêng cho xe buýt sẽ chiếm trọn 1/3 diện tích mặt đường khiến xe máy, ôtô đổ dồn di chuyển trên ba làn đường còn lại dễ gây ùn tắc, kẹt xe thường xuyên, thậm chí kẹt xe nhiều và nghiêm trọng hơn nữa.

Ông Phan Minh Nghĩa, một chủ cửa hàng hương liệu trên đường Võ Thị Sáu, cho rằng đường Võ Thị Sáu và đường Điện Biên Phủ đều là những trục đường trọng điểm có lượng xe cộ qua lại đông đúc, thường xuyên xảy ra kẹt xe.

Vào các giờ cao điểm, lượng xe máy trên đường dày đặc, chiếm hơn 70% lượng xe cộ đi lại, trong khi đó xe buýt chỉ có vài tuyến.

Vì vậy, việc tổ chức làn đường riêng cho xe buýt là lãng phí, không hợp lý. Không chỉ vậy, bề ngang ở những tuyến này cũng không rộng rãi lắm, nếu dành 1/3 bề ngang đường làm làn đường riêng cho xe buýt thì lượng xe máy sẽ đổ về đâu, tình trạng kẹt xe chỉ trở nên nghiêm trọng.