Ngày 3-10, trung tâm quận 1, TP.HCM vẫn chìm trong bụi mịn và sương mù - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Các bác sĩ cho biết, để có sức khỏe tốt trong "mùa" ô nhiễm không khí, người dân cần thực hiện các biện pháp bảo vệ và chăm sóc cơ thể từ bên trong lẫn bên ngoài.

Hàng trăm câu hỏi gửi về Tuổi Trẻ

Chị H.T. (TP.HCM) cho biết chị chở con nhỏ đi học đến 10km. Dù đã đeo khẩu trang cho con nhưng chị T. vẫn thấy không an tâm vì sợ bụi không khí có thể len lỏi qua lớp khẩu trang, lo ngại khi ô nhiễm không khí ảnh hưởng đến não bộ, làm tăng nguy cơ chứng tự kỷ trẻ em.

Còn chị H.N. lại bối rối khi nghe ai đó cho rằng khẩu trang y tế thông thường không ngăn được bụi mịn. Vì vậy, chị N. tăng số lượng khẩu trang y tế để chặn được bụi mịn bằng cách dùng đến 3 chiếc khẩu trang. Tuy nhiên điều này lại làm chị N. ngột ngạt, khó chịu.

Duy trì thói quen tập thể dục từ 6h30-7h30 đã nhiều năm qua, nhưng những ngày gần đây bà N.T.T. (54 tuổi, TP.HCM) lo ngại cho sức khỏe của mình vì nơi bà sinh sống bị ô nhiễm không khí mức cao.

Bà T. cho biết mình đọc báo thấy nhiều chuyên gia khuyến cáo người dân nên hạn chế ra ngoài vào thời điểm không khí ô nhiễm nặng. Bà T. muốn biết bà cần tập thể dục thời gian nào và tập như thế nào để tránh ô nhiễm không khí.

Bảo vệ từ bên ngoài

Khẩu trang, máy lọc không khí... là những sản phẩm và thiết bị được các bác sĩ khuyến cáo người dân cần trang bị để bảo vệ cơ thể từ bên ngoài. Tuy nhiên, không phải cứ mua về là sẽ dùng hiệu quả. Hiện nhiều người suy nghĩ đeo càng nhiều lớp khẩu trang càng chống được bụi mịn.

BS Trịnh Hồng Nhiên - trưởng khoa hô hấp Bệnh viện Nhi Đồng TP.HCM - cho biết không phải là sử dụng bao nhiêu chiếc khẩu trang mà quan trọng là khẩu trang bạn sử dụng phải là khẩu trang tốt, đạt tiêu chuẩn chất lượng.

Một khẩu trang tốt cần có đủ 5 lớp, trong đó có đủ 3 lớp màng lọc: màng than hoạt tính, màng lọc tĩnh điện, màng lọc các hạt nhỏ. Ngoài ra còn có lớp thoáng để giảm cảm giác ngột ngạt khi đeo và lớp vải không dệt để lọc các chất ô nhiễm có kích thước lớn.

Cần chú ý khẩu trang chỉ được sử dụng một lần, không giặt sử dụng lại vì sẽ làm phá hủy lớp màng bảo vệ.

"Việc dùng hai chiếc khẩu trang hay lót thêm giấy không có bằng chứng cải thiện tác hại bụi mịn so với một chiếc. Mặt khác, việc dùng quá nhiều lớp khẩu trang có thể làm cho người sử dụng bị ngột ngạt, khó chịu hơn" - BS Nhiên nói.

Còn máy lọc không khí, các bác sĩ khuyến cáo người dân cần mua ở cơ sở uy tín, có bảo hành, nơi sản xuất và chứng nhận nhà sản xuất rõ ràng. Thông thường, những máy lọc không khí tốt đều có phần lọc tương thích chuẩn HEPA.

Máy lọc không khí tốt thì cần có bộ lọc đầy đủ gồm 3 màng lọc: màng lọc thô - lọc bụi lớn, phấn hoa...; màng thứ hai - cũng là lớp quan trọng nhất - lọc bụi mịn (bụi PM2.5); màng thứ ba thường là carbon hoạt tính giúp hấp thụ mùi, vi khuẩn gây hại, nấm mốc.

Trong trường hợp không trang bị máy lọc không khí, người dân cũng có thể áp dụng một số biện pháp như: thường xuyên vệ sinh và thay bộ lọc máy điều hòa; quét, lau sàn nhà; trồng cây xanh, đối với những nhà không có khoảng vườn thì nên ưu tiên những loại cây thải khí O₂ về đêm như: lô hội (nha đam), trầu bà, lưỡi hổ...

Bên cạnh đó, người dân cần chú ý trang bị mắt kính và áo khoác khi di chuyển ngoài đường. Đồng thời, tránh di chuyển tại khu vực ô nhiễm và hạn chế lưu thông trong giờ cao điểm.

Người dân đeo khẩu trang khi ra đường - Ảnh: DUYÊN PHAN

Cần chăm sóc từ bên trong

Khỏe bên trong, tăng sức đề kháng cũng là vấn đề đáng quan tâm. Nhiều người có thói quen tập thể dục ngoài trời đang e ngại việc hít vào - thở ra đều đặn sẽ làm tăng mức độ hít phải bụi mịn.

Đặc biệt khi hiện nay nhiều công viên tại các thành phố lớn lại được bao bọc xung quanh bởi những tuyến đường chính với rất nhiều phương tiện giao thông tham gia vào giờ cao điểm.

BS Nhiên cho hay đối với những ai có thói quen tập thể dục ngoài trời thì nên lựa chọn khung giờ sớm, lúc này sẽ rất ít phương tiện giao thông hoạt động. Bên cạnh đó, cần lưu ý nơi tập phải thông thoáng, có nhiều cây xanh và lựa chọn những bài tập phù hợp thể trạng mỗi người.

Sau khi ở ngoài đường về, người dân nên vệ sinh cá nhân bằng cách tắm rửa bằng xà phòng; nhỏ mắt, nhỏ mũi bằng dung dịch nước muối sinh lý.

Về dinh dưỡng, người dân cần chú ý bổ sung đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất (chất bột, chất béo, chất đạm, các vitamin và khoáng chất). Bên cạnh đó, cần bổ sung thêm trái cây và rau xanh để phòng ngừa tác hại của các chất oxy hóa.

Đối với trẻ nhỏ, phụ huynh nên đưa con trẻ đi tiêm ngừa đầy đủ, đặc biệt là các văcxin tiêm ngừa các bệnh lý đường hô hấp. Việc bổ sung các thuốc tăng cường sức đề kháng là không cần thiết nếu trẻ hoàn toàn khỏe mạnh.