Tàu cá của ngư dân Đồng Văn Đền (Q. Sơn Trà, Đà Nẵng) là tàu cá đầu tiên được lắp đặt thí nghiệm hệ thống làm lạnh - Ảnh: Nhóm nghiên cứu đề tài cung cấp

Ý tưởng thú vị này nằm trong đề tài “Nghiên cứu, lắp đặt hệ thống lạnh cho tàu đánh cá xa bờ” do TS Phan Quý Trà, trưởng phòng quản lý khoa học - hợp tác quốc tế Trường CĐ Công nghệ (ĐH Đà Nẵng), cùng các cộng sự vừa thử nghiệm trên tàu đánh bắt xa bờ của ngư dân Đà Nẵng.

Làm giảm hư hỏng thủy hải sản 

Từ những chuyến thực tế ở một số cảng cá, nhóm nghiên cứu thấy được thực trạng sau những chuyến đánh bắt dài ngày, trên 20% lượng cá hư hỏng, không đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, giá thành giảm nên nhóm đã bắt tay tìm tòi, chế tạo hệ thống làm lạnh để thí nghiệm trên tàu ngư dân.

TS Phan Quý Trà, chủ nhiệm đề tài, cho biết hầu hết kho bảo quản trên tàu của ngư dân đều có vách gỗ cách nhiệt kém, dễ sản sinh vi khuẩn, thất thoát nhiệt, ẩm ướt; đáy hầm phủ mốp, xốp cách nhiệt không đảm bảo an toàn. Ngoài ra, lâu nay ngư dân chủ yếu sử dụng cách thức bảo quản thủy hải sản truyền thống như dùng nước đá và muối.

Khi về đến bờ, những lớp cá phía dưới sẽ bị tan hoặc giập nát do trọng lượng của những lớp cá phía trên đè xuống. “Hệ thống làm lạnh ra đời giúp ngư dân đánh bắt xa bờ nâng cao được chất lượng thủy hải sản, bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, đem lại lợi nhuận cao cho ngư dân”, TS Trà cho hay.

Theo nhóm nghiên cứu, hệ thống bảo quản lạnh được lắp thử nghiệm trên tàu cá của ngư dân ngoài đảm bảo các yếu tố cách nhiệt, giảm thất thoát nhiệt còn có khả năng chống ăn mòn, chịu được môi trường biển.

Các vật liệu trong hầm như vách ngăn, trần hầm được nhóm sử dụng thép inox 304 dày 2mm, phun lớp bọt xốp cách nhiệt với khả năng chống chịu oxy hóa cao trong môi trường biển. Toàn bộ hệ thống máy nén lạnh được lắp trên tàu chủ yếu thuộc dạng hở và được truyền động từ trục chính của động cơ máy tàu để vận hành. Bên cạnh đó, hệ thống làm lạnh còn sử dụng phương pháp đối lưu tự nhiên với chất tải lạnh, sử dụng dầu truyền nhiệt...

“Với cách làm này sẽ đảm bảo giảm thiểu thất thoát nhiệt ra ngoài môi trường, giảm nước đá bị tan chảy so với trước đây, đảm bảo chất lượng thủy hải sản” - thạc sĩ Hồ Quốc Sơn, thành viên nhóm nghiên cứu đề tài, nói.

Lợi nhuận của ngư dân tăng cao

Từ tháng 9-2014 đến nay, hệ thống làm lạnh đã được thử nghiệm trên năm chuyến đánh bắt xa bờ, trên 20 ngày / chuyến. Khi đã áp dụng hệ thống làm lạnh, lượng nước đá mang theo trên mỗi chuyến đánh bắt cũng giảm hơn 40%, tăng diện tích, không gian chứa thủy hải sản.

Ngoài ra, có thể kéo dài thêm thời gian đánh bắt mà lượng tôm, cá vẫn tươi ngon cho đến lúc về đến đất liền. “Hiện nay một hệ thống làm lạnh như vậy có giá khoảng 400 triệu đồng, tuy nhiên nếu lắp ở hàng loạt tàu thì chi phí sẽ giảm rất nhiều. Mỗi tàu đi khoảng 10 chuyến có thể thu hồi số vốn đã bỏ ra” - TS Trà cho biết thêm.

Tàu cá của ngư dân Đồng Văn Đền (trú P.An Hải Bắc, Q.Sơn Trà, Đà Nẵng) chuyên đánh bắt ở ngư trường Hoàng Sa là tàu cá đầu tiên được lắp thí nghiệm hệ thống làm lạnh. Theo ông Đền, từ khi tàu được lắp hệ thống làm lạnh, lợi nhuận sau mỗi chuyến đi biển tăng mạnh hơn so với trước.

Thay vì sau mỗi chuyến đi biển thuyền của ông thu hoạch bán được khoảng 50 triệu đồng, thì nay cũng chừng ấy lượng tôm, cá nhưng giá tăng lên 70-80 triệu đồng nhờ chất lượng cá tươi sống, không bị giập nát.

“Từ khi có hệ thống làm lạnh này, mỗi lần ra khơi tàu của tôi giảm bớt lượng đá cây, dầu chạy tàu cũng bớt lại, lượng thủy hải sản giảm hư hao mà doanh thu lại tăng rất cao, thời gian đánh bắt được kéo dài...” - ông Đền hồ hởi.