Đầu tư công có ý nghĩa kép

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và đầu tư Trần Quốc Phương, kích cầu đầu tư công là một trong năm nhóm giải pháp được Chính phủ đưa ra trong đề án phục hồi kinh tế sẽ được trình Quốc hội thông qua trong kỳ họp bất thường sắp tới. Mục tiêu lớn nhất của nhóm giải pháp thúc đẩy đầu tư công là hoàn thành toàn tuyến cao tốc Bắc - Nam trong giai đoạn 2021 - 2025.

Nhóm giải pháp kích cầu đầu tư công có ý nghĩa kép, vừa kích thích chi tiêu đầu tư công tức thời trong giai đoạn ngắn để kích thích tăng trưởng, đồng thời có ý nghĩa lâu dài tạo kết nối hạ tầng hiệu quả phục vụ phát triển lâu dài, tạo đà cho tăng trưởng dài hạn, giai đoạn 2026 - 2030, Thứ trưởng Trần Quốc Phương nhấn mạnh.

Giao cấp nào cũng cần rõ trách nhiệm

"Về tiêu chuẩn kỹ thuật dự án, hiện chúng ta đã có khung tiêu chuẩn kỹ thuật, có Luật xây dựng, có Hội đồng Kiểm tra nhà nước về công tác nghiệm thu công trình xây dựng kiểm soát chất lượng, khối lượng dự án đã có Kiểm toán Nhà nước…, nên không ai có thể làm sai khác về chất lượng" - ông Phan Văn Thắng, phó chủ tịch Tập đoàn Đèo Cả, nêu ý kiến.

Thi công những hạng mục còn lại của dự án đường cao tốc Trung Lương - Mỹ Thuận để kịp thông tuyến vào cuối năm 2021 - Ảnh: MẬU TRƯỜNG

Giao việc tùy theo năng lực

Vì thế ông Thắng cho rằng giao cho các địa phương làm chủ đầu tư hay giao cho Bộ GTVT chủ trì đầu tư dự án đều có cơ sở. Mục tiêu cuối cùng là dự án đúng tiến độ và bảo đảm chất lượng. Vì thế, cần kết hợp giữa việc giao cho Bộ GTVT và các địa phương làm chủ đầu tư 12 dự án cao tốc Bắc - Nam, ông Thắng nói.

Cụ thể, với dự án nằm trong địa bàn một tỉnh và tỉnh tha thiết muốn làm chủ đầu tư để kết nối phát triển với các dự án bất động sản, khu công nghiệp, dịch vụ thì nên tạo điều kiện cho họ. Với những dự án còn lại thì giao cho Bộ GTVT làm chủ đầu tư. Với các dự án chạy qua địa bàn hai tỉnh thì rõ ràng giao cho Bộ GTVT triển khai sẽ thuận lợi hơn, vì bộ là cơ quan trung ương có thể kết nối cả hai địa phương.

Cũng theo ông Thắng, nên phát huy vai trò tổng thể của Bộ GTVT nhưng cũng cần phát huy vai trò chủ động của địa phương trong làm 12 dự án cao tốc Bắc - Nam. Giao cho địa phương chắc chắn giải phóng mặt bằng sẽ tích cực hơn, kết nối dự án với hệ thống hạ tầng địa phương tốt hơn. Để về đích đúng hẹn, lãnh đạo bộ và các địa phương phải làm đúng trách nhiệm. Bên cạnh đó, Quốc hội giám sát chặt, Chính phủ điều hành kịp thời sẽ tránh được chậm tiến độ.

Một nhà đầu tư BOT phía Bắc cũng cho rằng chỉ nên giao quyền làm chủ đầu tư cho các tỉnh đã từng quản lý đầu tư những dự án lớn vì họ có đủ kinh nghiệm, giao cho tỉnh không đủ kinh nghiệm quản lý thì chính họ cũng mệt mỏi. Có tỉnh họ chỉ làm công trình lớn nhất tới vài trăm tỉ, giờ giao cho làm công trình vài ngàn tỉ, thậm chí cả chục ngàn tỉ thì họ cũng loay hoay và chắc chắn dự án chậm tiến độ.

Lường trước tác động trượt giá vật liệu

Theo ông Lê Quốc Hiệp - chủ tịch Hiệp hội Nhà thầu xây dựng Việt Nam, giải ngân vốn đầu tư công chậm nhiều khi do đơn giá thấp, bù giá trong hợp đồng không đủ, trong khi hợp đồng thi công thường chốt giá cứng (hợp đồng đơn giá cố định) nên gây khó cho các nhà thầu.

Nhiều nhà thầu chấp nhận chịu phạt chậm tiến độ vì nếu tiếp tục làm họ sẽ lỗ nặng hơn. Nếu ở cấp độ vĩ mô không kiểm soát được giá các vật liệu thiết yếu thì không nên chốt cứng giá hợp đồng thi công xây dựng, nhiều mặt hàng Nhà nước không ổn định được giá thì nhà thầu cũng không kiểm soát được, ông Hiệp cho biết.

TS Trần Chủng, nguyên cục trưởng Cục Giám định nhà nước về chất lượng công trình, cũng cho biết hợp đồng thi công các dự án luôn có dự trù các thay đổi do trượt giá, đây là một rủi ro được tính đến trong thực hiện hợp đồng.

Tuy nhiên, hiện Nhà nước vẫn thống nhất về quản lý đơn giá định mức, trong khi thị thường thì giá cả lại theo cung cầu. Cách quản lý giá hiện nay không theo sát thị trường do thời điểm làm thủ tục công bố đơn giá định mức chậm.

Để khắc phục những bất cập này, Chính phủ đang giao Bộ Xây dựng nghiên cứu, đổi mới, xây dựng đơn giá thống nhất, áp dụng cho các địa phương để họ chủ động thiết lập đơn giá, công bố giá trong thời gian sớm nhất.

_B.NGỌC

Xoay vốn cho dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành

Chiều 27-12, một cán bộ quản lý dự án cao tốc Bến Lức - Long Thành thuộc Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam (VEC) cho biết hiện nguồn vốn tạm ứng từ nguồn thu phí 4 cao tốc đã được duyệt và chi trả khối lượng hoàn thành cho các nhà thầu Nhật Bản. Tuy nhiên, vướng mắc về vốn cho dự án đến nay vẫn chưa được tháo gỡ.

"Dự án có tổng cộng 11 gói thầu. Do khó khăn về nguồn vốn nên dự án hiện chỉ có 2 gói thầu A5 và A7 thuộc đoạn tuyến phía đông sử dụng vốn vay Ngân hàng Phát triển châu Á đang triển khai thi công. Hy vọng qua quý 1-2022, khi sắp xếp được nguồn vốn, dự án sẽ được khởi động lại" - cán bộ này cho hay.

Cao tốc Bến Lức - Long Thành dài 57km, đi qua Long An, TP.HCM, Đồng Nai có tổng vốn đầu tư 31.300 tỉ đồng, sử dụng vốn vay Ngân hàng Phát triển châu Á, Cơ quan Hợp tác quốc tế Nhật Bản (JICA) và vốn đối ứng trong nước. Cao tốc có điểm đầu giao với cao tốc TP.HCM - Trung Lương và vành đai 3 của TP.HCM; điểm cuối giao quốc lộ 51 (Đồng Nai).

Đường cao tốc Bến Lức - Long Thành lỗi hẹn do thiếu vốn - Ảnh: Q.ĐỊNH

Từ tháng 1-2019 đến nay, các dự án của VEC không được giao vốn nước ngoài để tiếp tục thực hiện theo quy định tại nghị quyết số 71/2018/QH14 ngày 12-11-2018. Từ đó, cao tốc Bến Lức - Long Thành rơi vào tình trạng "tắc" vốn khi đang triển khai thi công.

Nhiều gói thầu triển khai cầm chừng từ năm 2019 do thiếu vốn, trong đó các gói của JICA phải dừng thi công. Đến nay, dự án gia hạn hoàn thành đến cuối năm 2023 nhưng để đạt được mốc tiến độ này còn phụ thuộc vào tiến trình tháo gỡ vướng mắc nguồn vốn.

Trước tình hình trên, mới đây VEC đã có phương án tạm sử dụng khoản tiền nhàn rỗi từ nguồn thu phí 4 tuyến cao tốc do VEC làm chủ đầu tư (Cầu Giẽ - Ninh Bình, Nội Bài - Lào Cai, Đà Nẵng - Quảng Ngãi, TP.HCM - Long Thành - Dầu Giây) để thanh toán cho các nhà thầu Nhật Bản.

Đây là một giải pháp cấp bách nhằm tránh phát sinh khiếu kiện của nhà thầu, phát sinh chi phí... trong thời gian chờ cơ quan có thẩm quyền giải quyết vướng mắc về nguồn vốn cho dự án.

_{ĐỨC PHÚ}

Hơn 5.300 tỉ đồng kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc

Ngày 27-12, Phó thủ tướng thường trực Chính phủ Phạm Bình Minh đến dự lễ khởi công dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc, đi qua các tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái gồm: tuyến 1 kết nối Lai Châu với cao tốc Hà Nội - Lào Cai có chiều dài tuyến khoảng 147km đường cấp 3 miền núi và tuyến 2 nối Nghĩa Lộ (Yên Bái) với cao tốc Hà Nội - Lào Cai có chiều dài tuyến khoảng 53km đường cấp 4 miền núi. Dự án này do Bộ GTVT làm chủ đầu tư, Ban quản lý dự án 2 là đại diện chủ đầu tư.

Dự án được đầu tư bằng nguồn vay ODA của Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB), Chính phủ Úc và nguồn vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam với tổng mức đầu tư 5.339 tỉ đồng (tương đương hơn 235 triệu USD). Trong số đó, vốn vay ADB hơn 187 triệu USD; vốn viện trợ không hoàn lại của Chính phủ Úc gần 4,5 triệu USD; vốn đối ứng của Chính phủ Việt Nam hơn 43,5 triệu USD.

Dự án có 11 gói thầu, thời gian thực hiện dự án từ năm 2021 - 2024. Trong số đó, gói thầu XL-08 là gói thầu đầu tiên chính thức được khởi công xây dựng ngày 27-12. Dự kiến gói thầu cơ bản hoàn thành vào tháng 6-2024.

Dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc sau khi hoàn thành sẽ rút ngắn hành trình từ các trung tâm chính trị - kinh tế của tỉnh Lai Châu, Lào Cai, Yên Bái và các địa phương khác có liên quan về Hà Nội.

Từ đó, nâng cao hiệu quả khai thác đường cao tốc Hà Nội - Lào Cai, giảm chi phí vận tải hàng hóa và hành khách; góp phần giảm thiểu ùn tắc và tai nạn giao thông; tăng cường khả năng liên kết giữa các tỉnh và các vùng kinh tế; tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường đảm bảo quốc phòng - an ninh của khu vực.

_TTXVN

TTO - Chính phủ đề xuất Quốc hội giao Bộ Giao thông vận tải là đầu mối tổ chức thực hiện đầu tư dự án đường cao tốc Bắc - Nam phía Đông giai đoạn 2021 - 2025, nhưng xem xét giao địa phương có đủ năng lực thực hiện dự án thành phần.