Phóng to

Một trong những tác phẩm của nghệ sĩ nhiếp ảnh làng Lai Xá.

Cả nước hiện có hàng ngàn làng nghề nhưng duy nhất chỉ có làng Lai Xá ở xã Kim Chung, huyện Hoài Đức ( Hà Tây ) là có nghề truyền thống từ hàng trăm năm nay về nhiếp ảnh.

Vượt qua giới hạn của một nghề mưu sinh, những người nông dân - người thợ chụp ảnh ở làng Lai Xá đã làm nên nét độc đáo của ngôi làng được mệnh danh là: "ngôi làng của các nghệ sĩ". Ông Nguyễn Đình Dũng - Chủ tịch xã Kim Chung cho biết: Lai Xá được coi là nơi "phát tích" ra nghề ảnh của cả nước.

Phóng to

Cụ Nguyễn Đình Khánh, ông tổ làng nghề ảnh Lai Xá

Ông tổ của làng nghề chính là cụ Nguyễn Đình Khánh (tức Khánh Ký) - một trong bốn nhiếp ảnh gia của cả nước được ghi tên trong cuốn Bách khoa thư Việt Nam. Từ cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20, nghề chụp ảnh đã phát triển mạnh ở làng Lai. Với kỹ thuật khéo léo và bí quyết riêng của làng nghề, các tay máy của làng có thể chụp cả chục cuộn phim trong mọi điều kiện thời tiết mà độ bắt sáng vẫn đều tăm tắp.

Thời đó, hiệu ảnh của người Lai Xá đã có thể đảm nhận được tất cả các công đoạn của nghề ảnh từ chụp, làm buồng tối, chấm sửa đến in, phóng ảnh. Những năm đầu thế kỷ 20, người Lai Xá đã mang nghề ảnh đi khắp các đô thị trong Nam ngoài Bắc, thậm chí sang cả Lào, Campuchia... với những cái tên đã trở thành "thương hiệu" như: Kim Lai, Mỹ Lai ở Hà Nội, Thịnh Ký ở Sài Gòn...

Kế tục sự nghiệp của các bậc tiền bối làng nghề, giờ đây những người thợ ảnh - người nghệ sĩ của làng nghề đang cùng gìn giữ và phát triển mạnh nghề truyền thống. Hơn 300 người làng Lai Xá đang hành nghề ảnh trong cả nước đều là những người đã coi chụp ảnh như một cái nghiệp, là nét văn hoá riêng của làng quê mình chứ không chỉ đơn thuần là một nghề mưu sinh.

Phóng to
Một số tác phẩm của các nghệ sĩ nhiếp ảnh làng nghề Lai Xá

Chính vì vậy, từ giữa năm 2002, Lai Xá đã thành lập Câu lạc bộ nhiếp ảnh Nguyễn Đình Khánh với mục đích gìn giữ, phát triển nghệ thuật nhiếp ảnh. Từ khi thành lập đến nay, các thành viên của câu lạc bộ đã có hàng ngàn bức ảnh tham gia các triển lãm ảnh lớn trong và ngoài nước. Trong đó, trên 10 bức ảnh các tác giả Nguyễn Đình Căn, Nguyễn Minh Nhật... với tài phát hiện sự vật, con người và cách thể hiện tài tình bằng nghệ thuật nhiếp ảnh.

Phóng to
Những tác phẩm từng được triển lãm của các nghệ sỹ làng nghề ảnh Lai Xá

Các bức ảnh này đã được trao giải trong các cuộc thi ảnh chào mừng Seagames 22 được tổ chức tại Việt Nam, triển lãm ảnh các tỉnh Đồng bằng sông Hồng và triển lãm ảnh “ Nhịp sống đất và người Hà Tây''... Không những thế, hàng năm câu lạc bộ còn mở các lớp dạy chụp ảnh, nhất là chụp ảnh nghệ thuật; tổ chức các đợt đi giao lưu sáng tác tại nhiều danh lam thắng cảnh trong cả nước.

Hiện nay, với định hướng xây dựng Lai Xá trở thành điểm du lịch văn hoá làng nghề, chính quyền địa phương và những người thợ ảnh - những nghệ sĩ của làng nghề đang tích cực hoàn thiện các tư liệu, các sản phẩm nhiếp ảnh nổi bật của các tay máy làng Lai đang ở trong và nước. Bên cạnh đó là việc qui hoạch, nâng cấp các hiệu ảnh đang hoạt động ở làng... để mãi mãi gìn giữ và phát triển nghề nhiếp ảnh độc đáo, góp phần làm nên nét văn hoá đặc sắc của đất trăm nghề Hà Tây.