Một tài xế dùng ứng dụng Alipay để trả phí trên đường cao tốc tại tỉnh Chiết Giang, Trung Quốc - Ảnh: AFP

Theo báo New York Times ngày 17-7, cư dân tại các thành phố lớn ở Trung Quốc hầu hết đang sử dụng điện thoại thông minh để thanh toán cho các cuộc mua bán.

Chẳng hạn khi đến nhà hàng, nhân viên phục vụ sẽ hỏi thực khách muốn thanh toán qua ứng dụng trả tiền WeChat hay Alipay trước khi đề cập đến tiền mặt như sự lựa chọn thứ ba.

Sự chuyển đổi diễn ra khá nhanh bởi 3 năm trước đây, hầu hết người dân Trung Quốc đều vẫn dùng tiền mặt.

"Nhìn từ quan điểm công nghệ, đây có lẽ là một trong những đổi mới quan trọng nhất xảy ra lần đầu tiên tại Trung Quốc và cho đến thời điểm này nó chỉ có duy nhất ở Trung Quốc" - ông Richard Lim, giám đốc quản lý của công ty đầu tư vốn GSR Ventures, nhận định.

Hai tập đoàn Trung Quốc là Tencent (điều hành ứng dụng WeChat) và Alibaba (ứng dụng Alipay) đang đứng trên đỉnh của mỏ vàng này.

Cả hai công ty trên đều có thể kiếm tiền từ các giao dịch, buộc các công ty khác dùng ứng dụng thanh toán của họ và thu thập tất cả các dữ liệu giao dịch được dùng trong hệ thống thanh toán mới này cho mục đích quảng cáo.

Tuy nhiên, tờ Straits Times cho rằng có một số rắc rối tiềm năng trong việc sử dụng rộng rãi hình thức thanh toán trực tuyến này. Đó là vì Trung Quốc xây dựng toàn bộ nền kinh tế tiêu dùng xoay quanh hai nền tảng thanh toán qua điện thoại thông minh của khối tư nhân.

Chính điều này đang dần khiến người tiêu dùng không thể tiếp cận với các mạng lưới chi trả khác cũng như tình trạng độc tôn đó ngăn chặn các công ty khác nhảy vào ngành dịch vụ béo bở này.

Ở mức độ đơn giản nhất, việc thanh toán trực tuyến qua 2 ứng dụng trên sẽ khiến người nước ngoài đến Trung Quốc gặp khó khăn do không thể mở tài khoản ngân hàng nên rất khó để biến chiếc điện thoại của họ thành một "chiếc ví điện tử".

Nói rộng ra, điều này cũng gây ảnh hưởng cho các doanh nghiệp trong và ngoài nước. Các công ty nước ngoài đang hy vọng bán hàng cho người tiêu dùng tại Trung Quốc nay phải giao kèo với Alibaba và Tencent hoặc chịu nguy cơ không thể giao dịch được.

Tương tự, các công ty Trung Quốc phải dựa vào Alibaba và Tencent để xây dựng các hệ thống thanh toán để giải quyết với phần còn lại của thế giới đến nay vẫn thông qua Facebook, Google và thẻ tín dụng.