Sân bay Donetsk bị phá hủy hoàn toàn khiến giao thương miền đông Ukraine gặp rất nhiều khó khăn - Ảnh: Reuters

Theo AFP, trước đây vùng Donbass cung cấp tới 25% lượng hàng hóa xuất khẩu của Ukraine. Do chiến tranh, hạ tầng bị phá hủy, chính quyền Kiev cắt nguồn tài chính và quy chế pháp lý mù mờ khiến nền kinh tế Donbass tuột dốc không phanh.

Cựu thị trưởng Donetsk Oleksandr Lukyanchenko cho biết hồi đầu năm 2014, các doanh nghiệp lớn nhỏ ở thành phố này tuyển dụng khoảng 350.000 người lao động. Tuy nhiên hiện nay 175.000 người đã mất việc làm.

Sống hắt hiu

Sân bay Donetsk bị phá hủy hoàn toàn khiến hoạt động giao thương đình trệ. Giáo sư kinh tế Yuri Makogon thuộc ĐH Donetsk cho biết rất nhiều công ty lớn ở vùng Donbass giờ không thể kết nối được với các nhà máy sản xuất bên ngoài miền đông Ukraine.

Mới đây, nhà lãnh đạo “CH Nhân dân Donetsk” (DNR) Alexander Zakharchenko tuyên bố khai thác than phải trở thành trụ cột của nền kinh tế miền đông. Tuy nhiên giáo sư Makogon cho biết Donbass giờ chỉ còn Nga là khách hàng mua than duy nhất.

“Trước đây vùng Donbass xuất khẩu than tới Nga, Liên minh châu Âu (EU), Đông Nam Á và Bắc Mỹ. Nhưng giờ DNR chỉ còn Nga là khách hàng duy nhất bởi châu Âu, châu Á và Mỹ đều không công nhận DNR nên không thể chấp nhận hàng hóa từ Donbass” - giáo sư Makogon giải thích. Ngoài ra, Nga có nguồn than với giá rẻ hơn từ vùng Viễn Đông và Tây Siberia.

Cựu thị trưởng Donetsk Lukyanchenko cho biết trước chiến tranh, mỗi năm Donetsk chi 640-670 triệu hryvina (27,1-28,4 triệu USD) cho y tế, 540-560 triệu hryvina cho giáo dục, 45-48 triệu hryvina cho lương công chức.

Tuy nhiên nguồn tiền hiện nay đã cạn kiện. Vùng Donbass đang phải sống hiu hắt nhờ nguồn tiền mặt từ Nga. Một thủ lĩnh ly khai ở Donetsk xác nhận Matxcơva đang cung cấp tài chính để DNR hoạt động. Hồi tháng 11-2014, Kiev đã ngừng cung cấp ngân sách cho Donbass.

Một số giáo viên và bác sĩ ở Donbass than thở trong cả năm 2014, mỗi tháng họ chỉ nhận được số tiền lương còm 120 USD. Các bác sĩ phẫu thuật chăm sóc binh sĩ ly khai được hưởng lương khoảng 215 USD/tháng.

Nga và Ukraine cùng lao đao

Các chuyên gia kinh tế nhận định tình hình kinh tế vùng Donbass sẽ còn trở nên tồi tệ hơn nữa trong thời gian tới. Nền kinh tế của cả Ukraine cũng đang bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Mới đây Bộ trưởng Nội vụ Ukraine Arsen Avakov cho biết hai vùng Donetsk và Lugansk chiếm khoảng 30% GDP của Ukraine.

Tăng trưởng Ukraine giảm 6,8% trong năm 2014 và dự báo tiếp tục giảm 5,5% trong năm 2015. Hãng xếp hạng tín dụng Standard & Poor’s cho rằng GDP Ukraine sẽ giảm xuống 99 tỉ USD trong năm 2015 so với mức 121 tỉ USD của năm 2014.

Cả Nga cũng hứng chịu hậu quả kinh tế nặng nề. Theo báo The Moscow Times, mới đây cựu bộ trưởng tài chính Nga Alexei Kudrin tuyên bố nền kinh tế Nga sẽ hứng chịu thiệt hại lên tới 200 tỉ USD trong vòng vài năm tới sau vụ sáp nhập bán đảo Crimea.

“Cung cấp tài chính cho Crimea khiến chúng ta tốn 6-7 tỉ USD mỗi năm. Các thiệt hại khác, ví dụ như việc giới đầu tư rút vốn khỏi Nga, sẽ còn cao hơn nhiều. Ước tính tổng thiệt hại có thể lên đến 150-200 tỉ USD trong 3-4 năm tới. Đó là cái giá chúng ta phải trả” - ông Kudrin cho biết.

Cựu bộ trưởng Kudrin dự báo nền kinh tế Nga phải đối mặt với rất nhiều khó khăn trong vòng năm năm tới, kể cả khi chính phủ thực hiện các cải cách cơ cấu cần thiết. “Đây là thách thức lớn nhất mà nước Nga phải đối mặt” - ông Kudrin nhận định.