Hàng trăm người dân tập trung mua vé xe tết tuyến TP.HCM - Đắk Lắk tại bến xe Miền Đông sáng 10-1 - Ảnh: Hữu Khoa

Khảo sát nhanh của Tuổi Trẻ với 100 người dân nhập cư ở TP.HCM thì có 71% cho biết việc mua vé tàu, xe là khó khăn thường trực nhất trong mỗi dịp về quê ăn tết, nhưng họ vẫn tìm cách vượt khó để về đoàn tụ cùng gia đình.

Tham gia cuộc khảo sát này có 30 người có thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng, 30 người có thu nhập 5-10 triệu đồng/tháng và 40 người có thu nhập dưới 5 triệu đồng/tháng.

67% số người được hỏi cho biết năm nào cũng về quê ăn tết.

Những người còn lại có người 2-5 năm/lần nhưng cũng có người trên năm năm mới về một lần và đa số họ nằm trong nhóm có thu nhập dưới 5 triệu đồng/tháng.

Gian nan chuyện vé, chuyện quà...

Lý do hàng đầu khiến những người làm ăn xa phải về quê dịp tết bởi họ muốn sum họp với gia đình (98% ý kiến) và đây là ngày lễ quan trọng nhất trong năm nên nhất định phải về (86% ý kiến).

Anh Lê Văn Giàu - Q.Tân Bình, vừa tất bật đi chọn quà cho bố mẹ và các cháu ở quê - vừa hồ hởi cho biết: “Làm gì thì làm chứ một năm có được mấy ngày tết nên nhất định phải về”.

Dù tuổi đã cao nhưng bà Trần Thị Huệ, buôn bán ở Q.Thủ Đức, rất nóng lòng chờ đến ngày về quê ăn tết. Bà cho hay: “Lúc mới vào Sài Gòn, còn nhiều khó khăn nên có khi năm năm tôi mới về quê một lần. Mấy năm trở lại đây tôi về đều đặn hơn. Tôi mong được về quê dịp tết lắm, trước là để tỏ lòng thành kính tổ tiên, sau là để thăm bà con ở quê”.

Khi đề cập đến những khó khăn, lo lắng trong mỗi lần về quê ăn tết, 71% người được khảo sát đều cho rằng gian nan nhất vẫn là việc mua vé tàu, xe về quê.

Trong nhóm có thu nhập trên 10 triệu đồng/tháng, anh Minh Tuấn (Q.Phú Nhuận) bức xúc kể lại câu chuyện về Quảng Bình ăn tết của mình: “Dù có tiền cũng chưa chắc mua được vé tàu về quê. Có năm tôi phải chầu chực đợi tại sân ga cả ngày trời mà không mua được vé, phải mua ghế phụ của chợ đen và chịu cảnh 24 giờ ngồi ghế đẩu trên tàu lửa như cực hình, chỉ mong về nhà thật mau”.

Chị Nguyễn Thị Hồng Phượng, công nhân ở Q.9, cũng cho biết: “Tôi về Quảng Ngãi phải mua vé trước cả tháng mới có. Có năm xe ghế ngồi bình thường hơn 200.000 đồng/vé, tới tết tăng hơn 600.000 đồng”.

Ông Trần Ngọc Hùng (Q.10) còn nhấn mạnh thêm: “Không chỉ mua vé chen chúc khó khăn mà còn bị nạn cướp giật, móc túi ở bến xe. Có lần tôi chứng kiến cảnh một cháu sinh viên về quê bị lấy hết giấy tờ và tiền dành dụm. Tội lắm nhưng không có mà giúp...”.

Bên cạnh khó khăn mua vé tàu xe, chuyện quà cáp cho người thân cũng làm nhiều người đau đầu (23% ý kiến). Như lời chị Huyền My (Q.Bình Thạnh) chia sẻ: “Lương thấp mà họ hàng hai bên lại đông, mua quà sao cho đồng đều hai bên nội ngoại cũng phải tính toán cân nhắc dữ lắm”.

Kết quả khảo sát 100 người - Đồ họa: Võ Tân

Để có tiền về quê dịp tết, anh Nguyễn Chí Hiếu, nhân viên bảo vệ tại Q.5, cho biết đã “chịu khó bỏ ống tiết kiệm suốt cả năm”. Có kế hoạch chi tiêu hợp lý

Tương tự, anh Hoàng Việt (Q.Gò Vấp) chia sẻ “bí kíp” của mình: “Tôi để dành một khoản cố định cho chi phí tàu xe đi lại, một khoản quà biếu cho bậc sinh thành khi về quê. Mặt khác cũng phải cân nhắc lựa chọn khi mua đồ dùng, thực phẩm với giá cả hợp lý hoặc là mua trước đợt tăng giá, đồng thời hạn chế các cuộc tụ tập của bạn bè để không vung tay quá trán trước tết”.

Riêng ông Trần Thanh Tuấn, bán vé số ở Q.Thủ Đức, chọn cách ở lại TP vào dịp tết để tiết kiệm chi phí: “Tôi đưa tiền cho vợ đưa con về thăm ông bà cho cháu biết đến quê hương, còn mình chấp nhận ở lại để lo cho cuộc sống...”.

Đối phó với câu chuyện vé tàu xe và di chuyển, nhiều người cho biết đã chịu khó thức đêm canh vé giá rẻ, xin nghỉ phép dài hơn để né những ngày cao điểm, phòng tình trạng “cháy” vé, chen chúc gây mệt mỏi... Chị Nguyễn Như Hà (Q.12) cho biết: “Tôi đã xin cơ quan cho phép nghỉ sớm để về trước thời gian tàu xe tăng giá vé, tiết kiệm được đồng nào hay đồng ấy”.

Mặt khác, 60% người tham gia khảo sát cũng cho rằng nếu các dịch vụ tàu xe, ăn uống duy trì sự ổn định, bớt “chặt chém”, nâng giá vào dịp tết sẽ hỗ trợ phần nào cho người về quê ăn tết. Ông Trần Ngọc Hùng bày tỏ thêm: “Gì chứ sợ nhất là giao thông dịp tết xe cộ chạy ẩu lắm, vì vậy ngoài việc không bị “chặt chém” còn mong sao đi đường thượng lộ bình an”.

Với những người thu nhập thấp, dưới 5 triệu đồng/tháng, mong đợi lớn nhất trong dịp tết vẫn là sự hỗ trợ của các cấp chính quyền.

Bà Phạm Thị Duyên, buôn bán hàng rong, chia sẻ: “Nhiều khi không cần tiền bạc gì, chỉ cần gói bột ngọt, chai dầu ăn dù không đáng bao nhiêu nhưng mà dân lao động chúng tôi cũng thấy phấn khởi. Mong muốn vậy nhưng không biết ai sẽ hỗ trợ đây”.

Mặc dù vẫn còn nhiều nỗi lo toan khi tết đến, nhưng 72% người được khảo sát đều cho biết điều mong đợi lớn nhất của họ trong mùa xuân này vẫn là sự bình an và sức khỏe cho gia đình.

Như lời chia sẻ của chị Hà An, nhân viên văn phòng tại Q.3: “Ngày tết đến chỉ mong sao mọi người trong nhà ai nấy đều khỏe mạnh, vui vẻ thì có khó khăn gì cũng có thể vượt qua hết”.

* Bà Trần Thị Liên (giúp việc nhà, Q.Bình Thạnh): Khó mấy thì khó, tết đến, trước tiên tôi vẫn dành một khoản tiền để biếu bậc sinh thành, sau đó dành tiền cho con cái đi học và có áo quần mới cho bằng bạn bè, còn mình chịu cực cũng được. * Ông Nguyễn Thanh Tuấn (nghề xây dựng, Q.Bình Thạnh): Mỗi tháng tôi cố gắng chỉ xài phân nửa mức thu nhập hiện có, số còn lại không đụng vào, để dành cho tới tết là có tiền chi xài không phải lo lắng gì. * Bà Lê Thị Lệ (bán vé số, Q.Phú Nhuận): Cũng mong được chính quyền trợ cấp phần nào cho những người không có công ăn việc làm ổn định về quê xa ăn tết như tôi, cụ thể là giúp cho việc mua vé xe đi về thuận tiện hơn là chúng tôi mừng rồi.