Khu đô thị mới Thủ Thiêm nhìn từ quận 1, TP.HCM - Ảnh: QUANG ĐỊNH

Ngày 26-6, Thanh tra Chính phủ đã thông báo kết luận thanh tra công tác quản lý nhà nước và thực hiện pháp luật trong quy hoạch, quản lý xây dựng, đất đai tại khu đô thị mới (KĐTM) Thủ Thiêm, TP.HCM.

Tuổi Trẻ Online lược trích một số nội dung chính theo thông báo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ.

Phê duyệt điều chỉnh bồi thường, tái định cư không đúng thẩm quyền

Đối với khu tái định cư 38,4 ha thuộc KĐTM Thủ Thiêm, Thanh tra Chính phủ xác định trong 4 dự án đầu tư xây dựng khu tái định cư có 3 dự án được các nhà đầu tư xây dựng hoàn thành, bàn giao và thanh toán với UBND TP.HCM để bố trí tái định cư. Hiện nay, do chưa bố trí tái định cư nên UBND TP tiếp tục cho đấu giá để chuyển sang nhà ở thương mại.

Còn lại 1 dự án 1.330 căn hộ đã được nhà đầu tư thay đổi thiết kế từ nhà ở tái định cư sang nhà ở thương mại, chuyển nhượng cho người sử dụng, đồng thời UBND TP đã thanh lý hợp đồng đầu tư xây dựng khu tái định cư khi chưa có ý kiến chấp thuận của Thủ tướng về việc giao đất là không đúng quy định.

Việc quản lý, sử dụng nguồn vốn đầu tư, theo kết luận, UBND TP đã phê duyệt và điều chỉnh dự án bồi thường giải phóng mặt bằng và tái định cư trị giá hơn 38.000 tỉ đồng là không đúng thẩm quyền; tạm ứng, quản lý, sử dụng nguồn vốn ngân sách chưa đúng với quy định…

UBND TP lấy chi phí đầu tư bình quân làm mức giá tối thiểu để tính tiền sử dụng đất các lô đất thương mại - dịch vụ - nhà ở đã giao cho chủ đầu tư các dự án trong KĐTM Thủ Thiêm là thiếu cơ sở pháp lý, chưa chính xác, có khả năng gây thiệt hại lớn cho ngân sách nhà nước.

"Cần giao cho cơ quan chức năng kiểm tra, làm rõ, nếu có vi phạm, thất thoát thì phải xử lý nghiêm theo đúng quy định của pháp luật", kết luận thanh tra nêu rõ.

Người dân Thủ Thiêm đọc thông báo kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ chiều 26-6 - Ảnh: TỰ TRUNG

Việc đầu tư KĐTM Thủ Thiêm chưa có hiệu quả

Nguyên nhân dẫn đến các thiếu sót, vi phạm trên, theo Thanh tra Chính phủ, chủ yếu là do việc nhận thức, chấp hành các chủ trương của Thủ tướng Chính phủ và hướng dẫn của các bộ, ngành cũng như các quy định của pháp luật chưa đúng, chưa đầy đủ, có lúc chưa nghiêm trong công tác quản lý, chỉ đạo, điều hành của UBND TP.

Sự phối hợp giữa các sở, ngành của TP còn chậm trễ, chưa xác định rõ trách nhiệm, nghĩa vụ; một số nơi còn thể hiện sự thiếu trách nhiệm, buông lỏng trong quản lý đầu tư và xây dựng, nhiều vi phạm chưa được kiểm tra, xử lý kịp thời. 

"Hậu quả là đã để xảy ra nhiều khuyết điểm, vi phạm, gây lãng phí, nguy cơ gây thất thoát tiền của Nhà nước với giá trị lớn; xét tổng thể đến thời điểm thanh tra, việc đầu tư KĐTM Thủ Thiêm là chưa có hiệu quả, mất cân đối về tài chính", kết luận thanh tra đánh giá.

Kiến nghị thu hồi hàng chục ngàn tỉ đồng

Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND TP.HCM thu hồi và hoàn trả ngay khoản tiền đã tạm ứng từ ngân sách nhà nước không đúng quy định đã đầu tư cho KĐTM Thủ Thiêm đến thời điểm 30-9-2018 là 26.315 tỉ đồng; sớm có giải pháp huy động các nguồn vốn hợp pháp để trả nợ các khoản vay ngân hàng đã đầu tư cho KĐTM Thủ Thiêm là 4.286 tỉ đồng.

UBND TP thu hồi về ngân sách nhà nước khoản tiền sử dụng đất dự kiến thanh toán cho các dự án BT bổ sung đối với Công ty Đại Quang Minh là 1.800 tỉ đồng và lãi suất chậm nộp từ khi phát sinh đến nay.

Ngoài ra, Thanh tra Chính phủ cũng kiến nghị Bộ Tài chính chủ trì phối hợp với các bộ Xây dựng, Tài nguyên và môi trường, Kế hoạch và đầu tư, UBND TP xác định đúng chi phí đầu tư bình quân đối với diện tích đất sạch mà Nhà nước đã dùng tiền ngân sách để đền bù, giải phóng mặt bằng, đầu tư hạ tầng KĐTM Thủ Thiêm, trên cơ sở đó, làm mức giá khởi điểm để đấu giá quyền sử dụng đất và lựa chọn nhà đầu tư dự án theo quy định.

Trong đó: kiểm tra, làm rõ và báo cáo Thủ tướng Chính phủ đối với khoản lãi trên số tiền tạm ứng từ ngân sách nhà nước khoảng 10.503 tỉ đồng; xem xét, kiến nghị xử lý đối với khoản chênh lệch do xác định, trình và phê duyệt chi phí đầu tư bình quân 17.042 tỉ đồng.

Các công việc nêu trên đề nghị hoàn thành trước ngày 30-9-2019 để báo cáo Thủ tướng Chính phủ.

Đề nghị Ủy ban Kiểm tra trung ương xem xét trách nhiệm cán bộ sai phạm

Thanh tra Chính phủ kiến nghị UBND TP.HCM chỉ đạo kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tổ chức, cá nhân thuộc thẩm quyền như: Ban quản lý KĐTM Thủ Thiêm; các sở Giao thông vận tải, Tài chính, Tài nguyên và môi trường, Quy hoạch - kiến trúc, Xây dựng, Kế hoạch và đầu tư, Viện Nghiên cứu phát triển TP; các đơn vị tư vấn, các nhà đầu tư dự án... đã có khuyết điểm, vi phạm.

Thanh tra Chính phủ chuyển kết luận thanh tra đến Ủy ban Kiểm tra trung ương để xem xét, xử lý theo thẩm quyền đối với các tổ chức, cá nhân thuộc diện Bộ Chính trị và Ban Bí thư quản lý có liên quan đến khuyết điểm, vi phạm được nêu trong kết luận thanh tra này.

Trong quá trình xử lý về trách nhiệm và kinh tế sau thanh tra, nếu không khắc phục được hoặc khắc phục không triệt để các vi phạm về kinh tế gây thiệt hại tài sản nhà nước trước ngày 31-12-2019 thì chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để xem xét, xử lý theo quy định của pháp luật.

TTO - Trong kết luận được công bố chiều nay, Thanh tra Chính phủ chỉ ra nhiều vi phạm, khuyết điểm của UBND TP.HCM và các cơ quan liên quan trong quá trình triển khai dự án khu đô thị mới Thủ Thiêm.