Một đoàn xe của quân IS di chuyển ở khu vực tỉnh Anbar (Iraq) - Ảnh: CBS

Tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS) cũng như hết thảy các tổ chức Hồi giáo thánh chiến khác (Al-Qaeda, Jihad Islami...) có chung một nền tảng tư tưởng là “Hồi giáo nguyên gốc” (tiếng Ả Rập là “Wusouliya”).

Chủ thuyết “Hồi giáo nguyên gốc” được cho là do Mohammed Ben Abdu al-Wahab khởi xướng vào giữa thế kỷ XVIII, tại vùng lãnh thổ ngày nay là Vương quốc Saudi Arabia. Bởi thế, còn được gọi là “chủ thuyết Wahabiya”.

Tín đồ cực đoan nhất

Nội dung căn bản của chủ thuyết là phải khôi phục đạo Hồi theo đúng nguyên gốc của tôn giáo này khi ra đời từ thế kỷ thứ VII, với vị “giáo chủ” khởi tổ là tiên tri Mohammed - người được ghi nhận trong Quran (kinh thánh của đạo Hồi) là “Sứ thần của Thánh Allah”.

Cốt lõi của việc khôi phục “tính nguyên gốc” của đạo Hồi là phải thực thi nguyên bản mọi “lời của Thánh Allah” đã được ghi lại tại kinh Quran, mà thế giới Hồi giáo ngày nay về nguyên tắc vẫn coi là “bất di bất dịch”!

Với các nhóm thánh chiến thuộc dòng Hồi giáo Suna thì ngoài Quran còn có một trước tác kinh điển nữa là “Al-Hadith”. Al-Hadith ghi lại mọi lời nói và hành động của tiên tri Mohammed trong thời gian trị vì thể chế Hồi giáo đầu tiên hồi thế kỷ thứ VII.

Al-Hadith cũng là “sách thiêng” bất khả xâm phạm. Mọi lời nói và hành động của Mohammed được ghi lại trong trước tác này đều được coi là “tuyệt đối đúng” mà tất cả tín đồ Hồi giáo ngoan đạo đều phải noi theo.

IS bám vào Quran và al-Hadith để diễn giải rằng nghĩa vụ mà “Thánh Allah giao cho” chúng là phải bắt cả thế giới này quay về với Hồi giáo. Rằng Islam là tôn giáo duy nhất mà Allah đã ban xuống cho nhân gian, không có tôn giáo - tín ngưỡng nào khác và cũng không thể là thế tục (vô thần).

Cũng bám vào Quran và al-Hadith, IS vững tin rằng để khôi phục “thế giới Hồi giáo toàn tòng”, chúng có quyền sử dụng mọi biện pháp, từ truyền đạo ôn hòa đến áp đặt đức tin, dùng vũ lực để buộc những người không phải Hồi giáo (mà chúng gọi chung là “ngoại đạo”) phải từ bỏ tôn giáo - tín ngưỡng của họ, cải sang Hồi giáo.

Cũng viện dẫn và lý giải từ Quran và al-Hadith, IS và các tổ chức thánh chiến khác coi tất cả những người “ngoại đạo” là kẻ thù không thể dung hòa.

Các triết gia của chủ thuyết “thánh chiến” còn xếp các loại kẻ thù này theo thứ bậc từ cao đến thấp như: vô thần (từ được dùng trong Quran là “Mulhed”), rồi đến các loại “dị giáo” (mà các học giả Hồi giáo nguyên gốc xếp cả Phật giáo vào loại này).

“Gần gũi nhất” với Hồi giáo là Do Thái giáo và Ki tô giáo. Nhưng cũng chính vì sự gần cận về địa lý mà lại đối nghịch về Thánh/Chúa nên IS coi hai tôn giáo kia là kẻ thù không đội trời chung.

Sự sắp xếp thứ hạng này được Osama Bin Laden vận dụng cụ thể trong cuộc “thánh chiến” ở Afghanistan hồi thập niên 1980.

Vì “Mulhed” là “ghê tởm nhất”, nên al-Qaeda hợp tác với Mỹ và phương Tây (Thiên Chúa giáo) để đánh Liên Xô. Mỹ khi ấy không nhận thức được tính chất thuần túy tôn giáo trong hành động “hợp tác” của Bin Laden, cứ tưởng al-Qaeda cũng là đồng minh chính trị “chống cộng sản”.

“Thánh chiến” và tử vì đạo

Nếu “nguyên gốc” là nền tảng tư tưởng và mục tiêu lý tưởng của các tổ chức Hồi giáo như IS, al-Qaeda, thì “Jihad” là nguyên tắc hành động của các tổ chức này.

“Jihad” tiếng Ả Rập đã được ghi nhận trong Quran từ thế kỷ thứ VII. Người Ả Rập ngày nay diễn giải “Jihad” theo nhiều nghĩa khác nhau, nhưng nói chung đều được hiểu là sự nỗ lực cống hiến tột cùng của một tín đồ Hồi giáo để phụng sự sự nghiệp của Allah.

Các học giả của Hồi giáo nguyên gốc nâng “Jihad” thành một chủ thuyết gọi là “thánh chiến”, bởi họ coi chiến đấu, hi sinh thân mình vì sự nghiệp của Allah là hành vi cống hiến cao cả nhất. Bởi thế, ngày nay nếu coi “Jihad” đồng nghĩa với “thánh chiến” cũng là phải lẽ.

Để tôn vinh và khích lệ tinh thần “Jihad”, ngay từ thời sơ khai của đạo Hồi đã có những luật lệ ban thưởng cả về vật chất và tâm linh cho những người đã “tử vì đạo” (tiếng Ả Rập là “Shaheed”). Quran quy định ban thưởng cao nhất cho các “Shaheed”.

Họ được “mặc nhiên lên thiên đàng”, không phải trải qua “sự phán xét sau khi chết”.

Đó là một phần thưởng tâm linh siêu phàm mà mọi tín đồ ngoan đạo đều cầu mong, mơ ước suốt cả cuộc đời. Gia tộc của các “Shaheed” đều được cộng đồng tôn trọng, kính nể. Vợ con của “Shaheed” được phụng dưỡng suốt đời.

Ngày nay, IS vẫn thực thi nghiêm túc những “chính sách” như thế với các chiến binh của chúng đã tử trận. Đây là một trong những lý do khiến các tay súng IS, al-Qaeda khi đã “thấm nhuần lý tưởng thánh chiến” thì chết không còn là nỗi sợ với chúng nữa. Ngược lại, đó còn là “một vinh hạnh cao cả nhất” - hi sinh vì “sự nghiệp của Allah”!

IS và các tổ chức theo Hồi giáo nguyên gốc dùng “Jihad” là phương tiện hữu hiệu tạo nên sức mạnh man dã của các chiến binh.

Chúng lại viện dẫn Quran và al-Hadith để biện minh cho những hành động bạo lực cực kỳ man dại đối với bất cứ ai mà chúng coi là “kẻ thù của Hồi giáo”.

Những hành động như thế được IS coi là “trừng phạt kẻ thù của Allah”. Với chúng, không có một giới hạn nào cho các hành động “trừng phạt kẻ thù”. Bởi thế, ngày nay các tổ chức Hồi giáo tự xưng là theo chủ thuyết “Jihad” đều nổi tiếng bởi những hoạt động mà thế giới xếp vào loại “bạo lực khủng bố”.

IS tự nhận, và cũng được nhiều nhóm thánh chiến khác coi là “nghiêm túc nhất” trong thực thi giáo luật (Sharia) và “điển hình nhất” trong thánh chiến.

Đã có quá nhiều thông tin về việc IS áp đặt các quy định khắc nghiệt đối với cư dân trong những khu vực do chúng kiểm soát ở Syria và Iraq.

Các hành vi trừng phạt tội phạm một cách man rợ cũng được chính IS “phô trương” trên Internet cho bàn dân thiên hạ “chiêm ngưỡng”.

Đàn ông không để râu cằm tự nhiên và phụ nữ không mặc Hijab trùm kín toàn bộ thân thể phải bị đánh đòn bằng roi da.

Đàn ông hay đàn bà mắc tội “hủ hóa” (giao cấu không có hôn thú) thì bị ném đá cho đến chết. Kẻ trộm đều bị chặt tay. Kẻ nào bị kết tội “phản thánh” thì bị tử hình bằng các hình thức như treo cổ hoặc cắt tiết.

Những hình thức trừng phạt tội phạm này đều được ghi trong giáo luật Sharia, mà một số hình phạt mang dáng dấp của những điển cố có ghi trong Quran.

Với một nền tảng tư tưởng thuần túy tôn giáo rập khuôn những điều đã có từ cách nay hơn 14 thế kỷ, IS thật sự là một thực thể dị biệt trong nhân loại văn minh và cũng là một quái thai của Hồi giáo đương đại!

__________

Kỳ tới: Đâu phải trên trời rơi xuống