Quân đội Ai Cập mở chiến dịch chống khủng bố "Sinai 2018" từ ngày 9-2 - Ảnh: BỘ QUỐC PHÒNG AI CẬP

Ngày 19-1-2018, Lầu Năm góc công bố chiến lược quốc phòng mới với nhận định mối quan tâm chính của Mỹ về an ninh quốc gia là cuộc cạnh tranh chiến lược giữa các quốc gia (Trung Quốc, Nga, Iran và CHDCND Triều Tiên) chứ không phải chủ nghĩa khủng bố. 

Dù vậy, báo cáo thường niên về các mối đe dọa được Văn phòng Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ (ODNI) trình Thượng viện vào trung tuần tháng 2-2018 lại đưa ra nhận định trái ngược.

Báo cáo có đoạn: "Khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) đã bắt đầu - và chắc chắn sẽ tiếp tục lâu dài - củng cố cuộc nổi dậy ở Iraq và Syria trong khuôn khổ chiến lược dài hạn nhằm cuối cùng khôi phục nhà nước Hồi giáo tự xưng và IS sẽ tiếp tục đe dọa lợi ích Mỹ trong khu vực".

Bản đồ các khu vực hoạt động của IS (màu cam), Al Qaeda (xanh dương) và các nhóm khủng bố khác (xanh lá cây) - Ảnh: ODNI

Wilayat Sinai ở Ai Cập

Tại Ai Cập, sau bốn ngày tiến hành chiến dịch "Sinai 2018" kể từ ngày 9-2 ở bán đảo Sinai, châu thổ sông Nil và sa mạc giáp giới Libya, lực lượng quân đội đã tiêu diệt 38 tên khủng bố và bắt giữ 526 tên.

Mối đe dọa an ninh quốc gia đối với Ai Cập là nhóm khủng bố Ansar Bayt al-Maqdis. Nhóm này đã tuyên thệ trung thành với Abu Bakr al-Baghdadi - lãnh đạo của IS - vào tháng 11-2014 và đổi tên thành Wilayat Sinai (Tỉnh Sinai).

Đây là nhóm đã đánh bom máy bay dân dụng Nga vào tháng 10-2015. Đây là vụ tấn công khủng bố đầu tiên đối với máy bay thương mại tính từ từ sau ngày 11-9-2001.

Wilayat Sinai đã ám sát nhiều quan chức, quấy nhiễu dân địa phương, đánh bom các đền thờ, bộ tộc và giáo dân Công giáo. Có lúc chúng còn đủ sức chiếm các chốt kiểm soát và cơ sở an ninh.

Đầu tháng 2-2018, báo New York Times tiết lộ từ năm 2015 các cố vấn Israel đã giúp Ai Cập săn lùng bọn đầu sỏ IS, tuy nhiên Wilayat Sinai vẫn hoạt động. Chúng đã đe dọa sẽ tấn công trong kỳ bầu cử tổng thống Ai Cập sắp tới vào tháng 3-2018.

IS định xây dựng lại căn cứ ở Libya

Ngày 22-2, đài Amaq - được xem là cơ quan tuyên truyền của IS - đã lên tiếng nhận trách nhiệm vụ đánh bom liều chết tại chốt kiểm soát quân sự tại Libya. Đây là vụ lên tiếng đầu tiên của IS tại Libya kể từ tháng 10-2017.

Căn cứ IS ở Sirte (Libya) đã bị xóa sổ vào cuối năm 2016 nhưng vụ tấn công nêu trên cho thấy IS đang manh nha kiểm soát trở lại các khu vực đã mất. Hiện nay các tay súng IS còn sống sót đang tập hợp trở lại trong sa mạc. 

Bộ Quốc phòng Mỹ đánh giá quân số IS ở Libya vào đầu năm 2016 khoảng 6.000 tên. Sau đó có khoảng 1.700 tên bị tiêu diệt. Như vậy còn 4.300 tên sống sót.  

Ở khu vực Tây Phi, Adnan Abu Walid al-Sahraoui cầm đầu một nhóm khủng bố đánh nhau dưới danh nghĩa IS đã lên tiếng nhận trách nhiệm vụ sát hại 4 binh sĩ Mỹ và 5 binh sĩ Niger trong lúc họ đi tuần tra hồi tháng 10-2017.

Tại Nigeria, nhóm khủng bố Boko Haram do Abubakar Shekau cầm đầu tiếp tục tấn công một trường nữ sinh hôm 21-2 vừa qua. Chúng đã tuyên thệ trung thành với trùm Baghdadi năm 2015.  

Tại Đông Phi, một nhóm nhỏ IS do Abdulqadir Mumin cầm đầu đang hoạt động trong vùng tự trị Puntland ở miền bắc Somalia.

IS ở Yemen tăng gấp đôi lực lượng

Theo đánh giá của Mỹ, IS đã sử dụng đất nước Yemen đang bị xâu xé trong chiến tranh làm trung tâm tuyển người, huấn luyện và trung chuyển bọn khủng bố.

Giữa tháng 10-2017, lần đầu tiên máy bay không người lái của Mỹ đã tiêu diệt hàng chục thành viên IS trong hai trại huấn luyện ở Yemen. Trong năm 2017, Mỹ đã tiến hành 131 phi vụ không kích ở Yemen đánh phá IS và tổ chức Al Qaeda trên bán đảo Ả rập (AQAP).

Dù vậy vào cuối năm 2017, bộ chỉ huy trung tâm Mỹ (CENTCOM) cho biết tin tình báo đánh giá IS ở Yemen đã tăng gấp đôi lực lượng.

Lầu Năm Góc cảnh báo "IS đã sử dụng những không gian ngoài vòng kiểm soát ở Yemen để âm mưu, chỉ đạo, kích động và tuyển mộ nhằm tiến hành các vụ tấn công chống Mỹ và các đồng minh trên thế giới".

Hình ảnh tuyên truyền của IS về nhóm Wilayat Khorasan ở miền đông Afghanistan - Ảnh: TWITTER

Các tay súng IS vẫn bám trụ ở châu Á

Tại Afghanistan, nhóm Wilayat Khorasan (Tỉnh Khorasan) mất dần vùng kiểm soát ở miền đông do bị Mỹ tìm diệt, tuy nhiên chúng vẫn hoạt động dù Mỹ đã dùng đến bom cỡ lớn GBU-43 tại tỉnh Nangarhar. Các nhóm IS thường lên tiếng nhận trách nhiệm các vụ tấn công ở Kabul.

Tường John Nicholson tư lệnh quân đội Mỹ ở Afghanistan khẳng định nhóm Wilayat Khorasan ở Afghanistan có liên hệ với bộ phận đầu não IS để nhận chỉ thị, quảng bá và sẽ được IS yểm trợ tài chính.

Báo cáo của ODNI nhận định IS xây dựng mạng lưới ở Indonesia, Malaysia và Philippines đã được biết đến từ lâu. Indonesia và Malaysia đã phá vỡ nhiều âm mưu khủng bố liên quan trực tiếp đến bọn đầu sỏ IS ở Iraq và Syria. Tại Philippines, quân đội phải mất nhiều tháng mới bứng được các nhóm ủng hộ IS ra khỏi thành phố Marawi ở miền Nam.

TTO - Một chiếc xe không người lái là giấc mơ của nhiều người, nhưng sẽ trở thành ác mộng nếu nó rơi vào tay những kẻ khủng bố.

TTO - IS thất bại ở Iraq và Syria , song các nhà phân tích đánh giá IS sẽ rút vào bí mật, thay đổi địa bàn hoạt động và cách đánh để "công kỳ vô bị, xuất kỳ bất ý". Như vậy trong năm 2018, IS vẫn tiếp tục là mối đe dọa về an ninh.

TTO - Cuộc chiến chống tổ chức khủng bố Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Iraq đã chính thức khép lại, tuy nhiên chưa thể khẳng định quốc gia Trung Đông này sạch bóng IS.