Khu tái định cư ở Khe Ò, xã Yên Na, huyện Tương Dương, Nghệ An hoang lạnh vì người dân bỏ đi - Ảnh: Đ.Thọ

Vì những bất hợp lý trong quy hoạch xây dựng như thiếu nước sinh hoạt, thiếu đất sản xuất, khu tái định cư nằm trong vùng sạt lở… nên nhiều người dân không đến sinh sống.

Dân bỏ khu tái định cư thiếu nước

Đầu năm 2012, dự án nhà sinh hoạt cộng đồng, trường mầm non, trường tiểu học ở khu tái định cư Pù Sai Cáng, xã Thông Thụ, huyện Quế Phong (Nghệ An) thuộc dự án tái định cư công trình thủy điện Hủa Na do Công ty cổ phần thủy điện Hủa Na làm chủ đầu tư được xây dựng. Công trình này có tổng mức đầu tư hơn 3,5 tỉ đồng.

Đến tháng 9-2012, công trình tái định cư Pù Sai Cáng được hoàn thành đưa vào sử dụng, cách điểm cũ dân cư sinh sống trước khi giải tỏa để phục vụ công trình thủy điện Hủa Na khoảng gần 3km. Do khu tái định cư mới ở trên núi cao, nước sinh hoạt không có nên bà con xã Thông Thụ không đồng ý lên ở.

Sau gần 5 năm, hiện tại công trình này không có người dân đến sinh sống nên ngày càng xuống cấp trầm trọng. Khu sinh hoạt cộng đồng, trường mầm non và trường tiểu học không sử dụng nên các hạng mục như cửa, quạt, đèn chiếu sáng...hầu hết đã hư hỏng hoàn toàn, cửa kính vỡ hết, trần nhà đang sập. Nơi đây trở thành điểm chăn trâu bò của người dân.

Trao đổi với Tuổi Trẻ, ông Lê Văn Giáp - chủ tịch UBND huyện Quế Phong cho hay khu tái định cư Pù Sai Cáng nằm trên khu đất núi cao và dốc, không thuận lợi cho sản xuất, sinh hoạt, đặc biệt là không có nước sinh hoạt nên sau khi bốc thăm lên khu tái định cư mới, 34 hộ dân không đến ở dẫn đến công trình bị bỏ hoang.

Ông Trịnh Bảo Ngọc - giám đốc Công ty cổ phần thủy điện Hủa Na cho rằng, vấn đề quy hoạch, xây dựng khu tái định cư Pù Sai Cáng và các công trình liên quan đều được sự đồng thuận từ người dân, chính quyền địa phương quyết định.

“Thời điểm đó, do xã, huyện và người dân đã đồng thuận nên chủ đầu tư đã triển khai các công tác thiết kế, thi công. Do thời gian xây dựng và bàn giao cũng đã lâu nên công trình đang bị xuống cấp, phía nhà thầu cũng đã hết bảo hành”, ông Ngọc nói và cho biết thêm sẽ phối hợp huyện Quế Phong tìm giải pháp khắc phục, tránh lãng phí công trình.

Khu tái định cư Pù Sai Cáng, xã Thông Thụ, huyện Quế Phong (Nghệ An) bị bỏ hoang - Ảnh: Tuấn Lưu

Dân “rũ bỏ” khu tái định cư sạt lở

Khu tái định cư ở Khe Ò, xã Yên Na, huyện Tương Dương, Nghệ An được xây từ năm 2005 để bố trí tái định cư cho 47 hộ dân thuộc diện di dời khỏi thủy điện Bản Vẽ. Tuy nhiên, đến nay khu này gần như chỉ là một vùng đất hoang lạnh, vắng bóng người vì chỉ có 3 hộ dân ở.

Ông Lương Đại Thắng, một trong 3 hộ dân ở lại khu tái định cư bản Khe Ò cho biết thời gian trước người dân trong bản rất phấn khởi rời chỗ ở cũ đến nhận nơi ở mới với hy vọng cuộc sống thay đổi vì được xây dựng nhà ở, các công trình sinh hoạt công cộng.

Tuy nhiên, đến năm 2011 một vụ sạt lở đất ở khu tái định cư này làm người dân hoang mang rồi lần lượt nhiều hộ quay về chỗ cũ ở.

Do hoàn cảnh khó khăn, chỉ có vợ chồng ông Thắng bám trụ lại khu tái định cư, còn các con cháu của ông đều đến những nơi khác cư trú.

“Do sạt lở núi, thiếu đất sản xuất, công trình nước sạch bị hư hỏng nên người dân trong bản đều bỏ đi hết”, ông Thắng nói.

Qua thời gian dài do không có người sử dụng, quản lý nên những căn nhà vô chủ tại khu tái định cư này bị tháo hết mái; cửa sổ, tường bị hư hỏng, bong tróc. Các công trình phụ trợ khác như đường, công trình nước sạch, nhà văn hóa... cũng rơi vào tình trạng hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng.

Phó chủ tịch UBND huyện Tương Dương Kha Văn Ót cho hay, lý do cấp bách trong di dân, giải phóng mặt bằng thủy điện Bản Vẽ nên việc lựa chọn, khảo sát vị trí xây dựng khu tái định cư Khe Ò chưa hợp lý vì khu vực này có địa chất, địa hình yếu dẫn đến sạt lở đất. Phía chủ đầu tư có phương án kè an toàn nhưng đợt sạt lớn buộc phải di dời dân ra khỏi vùng nguy hiểm ở khu tái định cư.

Khu tái định cư ở Khe Ò, xã Yên Na, huyện Tương Dương, Nghệ An hoang lạnh vì người dân bỏ đi - Ảnh: Đ.Thọ