Xáng cạp khai thác cát trên song Tiền đoạn giữa hai tỉnh Đồng Tháp và An Giang (ảnh chụp năm 2017) - Ảnh: ĐẤU HẠNH

Thứ trưởng Bộ Công an Nguyễn Văn Sơn cho biết tình hình khai thác trái phép cát sỏi trên các tuyến sông và cửa biển hoạt động trở lại phức tạp với thủ đoạn tinh vi, có nơi công khai, có tính chất lộng hành như tại Hà Nội, Bình Thuận, Lâm Đồng, Khánh Hòa, Bến Tre, Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu.

"Tình trạng đe dọa, thậm chí hành hung người dân ngăn chặn khai thác cát trái phép cũng đã xảy ra tại Thừa Thiên - Huế", ông Sơn thừa nhận.

Thứ trưởng Nguyễn Văn Sơn cũng cho biết lợi dụng sự buông lỏng quản lý của các cơ quan chức năng, việc mua bán hóa đơn để đưa một số lượng lớn khoáng sản cát được khai thác trái phép để tiêu thụ tại các dự án có nhu cầu san lấp lớn diễn ra ở nhiều địa phương, gây thất thu thuế cho Nhà nước. 

Ông Sơn cho rằng trong xử lý còn có những bất cập, xử lý hành chính chưa có tính răn đe, xử lý hình sự còn hạn chế. 

"Đối tượng khai thác cát trái phép chỉ bị truy cứu trách nhiệm hình sự khi xác định thu lợi bất chính trên 100 triệu đồng hoặc giá trị tang vật cát trên 500 triệu đồng. Vì vậy, hiện nay các vụ khai thác cát trái phép khi phát hiện không đủ định lượng trong một lần vi phạm để khởi tố hình sự", ông Sơn nêu hoàn cảnh.

Rất nhiều địa phương thừa nhận tình trạng khai thác cát sỏi đang diễn biến phức tạp trở lại, còn tình trạng "cát tặc" lộng hành nhưng lãnh đạo UBND TP Hà Nội phủ nhận tình trạng này trên địa bàn Hà Nội. 

Ông Nguyễn Quốc Hùng, phó chủ tịch UBND TP Hà Nội, chỉ thừa nhận còn tình trạng lén lút khai thác cát trái phép, nhưng khẳng định không có chuyện lộng hành trên địa bàn thủ đô.

Ngay sau khẳng định của ông Hùng, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình nói: "Hà Nội kiểm tra kỹ lại tình hình, bảo không lộng hành thì cũng chưa hẳn, báo chí phản ánh nhiều đấy. Huyện Phúc Thọ chưa yên thì huyện Phú Xuyên đã thành điểm nóng, rồi khai thác lộng hành trên sông Hồng, sạt lở bờ sông, dân phản đối là có nhiều đấy, không hẳn đã êm đâu".

Kết luận cuộc họp, Phó thủ tướng Trương Hòa Bình nhấn mạnh để tái diễn tình trạng "cát tặc" ở một số địa phương là do có sự thờ ơ, buông lỏng, thiếu trách nhiệm từ người đứng đầu. "Trách nhiệm của người đứng đầu cấp xã, huyện, rồi cấp trên nữa chưa tốt, để người dân đơn độc chống chọi với "cát tặc"... Chung quy vẫn là trách nhiệm của người đứng đầu", ông chỉ rõ.

Ông cũng khẳng định để quản lý hiệu quả, ngăn chặn "cát tặc", cần tạo điều kiện cho các cơ quan dân cử, nhân dân tham gia giám sát. Khi nhân dân tham gia giám sát, cấp ủy, chính quyền địa phương, mặt trận, đoàn thể cùng tham gia và bảo vệ người dân. Để người dân "đơn thương độc mã" đương đầu với tội phạm, đối tượng vi phạm pháp luật là không được.

Ông cũng yêu cầu Bộ Công an chỉ đạo mở đợt cao điểm tấn công, trấn áp tội phạm và vi phạm pháp luật trong hoạt động khai thác cát sỏi ở các địa phương từ ngày 1-5 đến 31-7.

TTO - Lợi dụng thời điểm cận tết, cát tặc tăng cường hoạt động bơm hút cát trái phép trên sông Đồng Nai.