Phóng to

Các công ty Việt Nam không quen với đồng Yen

Trong bối cảnh USD đang tụt dốc mạnh (mất giá đến 30% so với euro), người Nhật đã rất nhanh nhạy đưa ra vấn đề tài trợ thương mại bằng đồng Yen, nhằm gia tăng ảnh hưởng của đồng tiền này ở Việt Nam. Nhưng, quá trình này không hề đơn giản…

Cái “bóng” của USD quá lớn

Một điều tra mới đây của Bộ Thương mại khẳng định: USD được sử dụng đối với 90% tổng số thanh toán thương mại của các công ty Việt Nam, tiếp đến là euro. Đồng Yen chỉ chiếm 1-2% trong tỉ lệ thanh toán thương mại và được dùng chủ yếu cho việc thanh toán nhập khẩu.

Giá cả các mặt hàng xuất khẩu chính của Việt Nam (dầu thô, càphê, than đá, gạo và thuỷ sản...) được niêm yết bằng USD tại hầu hết các thị trường toàn cầu. Khoảng 60% linh kiện, thiết bị và phụ tùng nhập khẩu của Việt Nam được nhập từ những nước láng giềng, do đó, USD trở nên rất linh hoạt và tiện lợi trong sử dụng.

Viện Tiền tệ quốc tế Nhật Bản (IIMA) cho rằng, trên thực tế, USD đóng vai trò trung tâm chi phối như đồng tiền giao dịch thương mại ở Việt Nam. Điều này lại trở thành lý do khiến USD ngày càng được ưa thích hơn cho thanh toán thương mại và tài trợ thương mại.

Đồng Yên đã sẵn sàng?

Các chuyên gia kinh tế thuộc IIMA là những người đi tiên phong "mở lối" cho đồng Yen vào Việt Nam. Bằng việc đưa ra mô hình Quỹ tài trợ thương mại bằng đồng Yen, các chuyên gia này hy vọng đồng Yen sẽ được coi trọng hơn so với các ngoại tệ khác trong tài trợ thương mại.

Tuy nhiên, trong bối cảnh ngay cả các công ty Nhật Bản hoạt động ở Việt Nam cũng đang sử dụng USD như một phương tiện thanh toán hàng đầu, thì việc để đồng Yen có một vai trò quan trọng không dễ và cần thời gian.

Lãnh đạo một ngân hàng thương mại quốc doanh Việt Nam nhận xét: Mô hình tài trợ thương mại bằng đồng Yen rất hay, nhưng các công ty Việt Nam không quen với đồng Yen. Mô hình này sẽ không hoạt động được nếu nó không tương thích với hàng hoá và các đối tác thương mại trong các giao dịch thương mại dựa trên đồng yen.

Còn Ngân hàng Nhà nước Việt Nam thì lại đang lo lắng về những rủi ro tín dụng mà các ngân hàng thương mại Việt Nam sẽ phải chịu khi cung cấp các khoản vay bằng đồng Yen cho các nhà xuất khẩu.

Dù thế, sử dụng Quỹ tài trợ thương mại bằng đồng Yen, các ngân hàng thương mại Việt Nam có thể mua được đồng Yen trực tiếp, không cần qua hoạt động ngoại hối trung gian nên sẽ giảm được chi phí.

Một vài ngân hàng thương mại nhà nước ở Việt Nam cũng đang hy vọng mô hình tài chính mới này sẽ được áp dụng. Bởi trên thực tế, việc sử dụng USD như một ngoại tệ duy nhất không phải không tiềm ẩn rủi ro.