Những điều cần biết về bệnh cúm H7N9 trên người

Virút cúm gia cầm là những virút gây bệnh cúm bình thường, chỉ lây lan giữa các loại gia cầm (vịt, gà, ngan, ngỗng) và các loại chim chóc, nhưng đến tháng 3-2013 đã có những ca bệnh đầu tiên được ghi nhận là người mắc bệnh cúm H7N9 do lây nhiễm từ gia cầm ở Trung Quốc.

Bệnh nhân thường có triệu chứng bị viêm phổi nặng. Các triệu chứng gồm sốt, ho và khó thở. Chỉ một số rất ít trường hợp biểu hiện nhẹ như cảm cúm thông thường và tự khỏi.

* Cúm H7N9 khác gì với cúm H1N1 và cúm H5N1?

- Tất cả ba loại virút này đều thuộc dòng họ cúm A nhưng:

- Cúm A (H7N9) và cúm A (H5N1) là virút cúm gây bệnh ở gia súc, gia cầm và rất hiếm khi lây sang người.

- Cúm A (H1N1) là virút cúm gây bệnh cho người và động vật (heo).

* Virút cúm H7N9 lây nhiễm cho người thế nào?

- Nguồn nhiễm bệnh được ghi nhận là do tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với thịt gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc từ môi trường nhiễm bệnh (lồng chim, chuồng trại nuôi nhốt chim, gia cầm). Các chuyên gia đã tìm thấy virút này trên vịt, gà, chim bồ câu và trong môi trường xung quanh tại các chợ gia cầm ở gần nơi những ca bị bệnh được báo cáo.

Mặc dù có một số trường hợp những người sống gần gũi với người bị bệnh cũng có triệu chứng tương tự. Tuy nhiên cho đến hiện tại, Tổ chức Y tế thế giới cho biết virút không lây trực tiếp từ người sang người.

* Cách phòng ngừa nhiễm virút cúm H7N9?

- Tuy cách lây lan của virút cúm H7N9 vẫn chưa được xác định rõ, nhưng chúng ta vẫn phải chú ý các biện pháp vệ sinh căn bản để phòng ngừa:

+ Rửa tay:

- Trước, trong và sau khi chuẩn bị thức ăn.

- Trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh.

- Sau khi tiếp xúc hay làm thịt gia súc, gia cầm.

- Sau khi dọn dẹp chất thải gia súc, gia cầm.

- Khi bàn tay của bạn bị bẩn.

- Khi chăm sóc người bị bệnh hoặc người nhà bị bệnh.

Lưu ý: Rửa tay bằng xà phòng và rửa dưới vòi nước chảy khi thấy tay bị dính bẩn. Nếu không thấy tay dính bẩn thì rửa tay bằng xà phòng với nước hoặc sử dụng một loại nước rửa tay có pha cồn.

+ Vệ sinh hô hấp:

- Khi ho hoặc hắt hơi, cần che miệng và mũi của bạn bằng khẩu trang y tế, khăn giấy hoặc dùng tay che lại.

- Bỏ khăn giấy đã sử dụng vào thùng rác đậy kín lập tức sau khi sử dụng.

- Rửa tay ngay sau khi tiếp xúc với dịch tiết đường hô hấp.

* Có nên ăn thịt gia cầm, trứng gia cầm, thịt heo và các sản phẩm từ thịt heo không?

- Virút cúm H7N9 không lây truyền qua thực phẩm được nấu chín vì virút cúm sẽ bị tiêu diệt ở nhiệt độ trên 70OC, do đó có thể ăn thịt và trứng đã được nấu chín toàn bộ từ trong ra ngoài. Nhưng không ăn thịt gia súc, gia cầm chết do bệnh hay chết không rõ nguyên nhân.

* Chế biến thịt và trứng an toàn?

- Thịt và trứng chưa được nấu phải để riêng và cách xa với thức ăn đã nấu chín để tránh tình trạng lây nhiễm chéo.

- Tuyệt đối không chế biến thức ăn với trứng chưa nấu chín hoặc chỉ chín một phần.

- Dao và thớt dùng để cắt thịt sống phải dùng riêng, không dùng để cắt các loại thức ăn khác (rau, củ, quả, thức ăn đã nấu chín...).

- Khi làm bếp, cần chú ý sau mỗi lần tiếp xúc với thịt sống chưa nấu chín, phải rửa tay sạch rồi mới đụng chạm vào thức ăn đã được nấu chín trước đó để tránh lây nhiễm chéo.

- Sau khi thịt được nấu chín, phải đặt trong vật chứa (đĩa, tô, hộp, chén...) mới sạch hoàn toàn. Tuyệt đối không đặt trong vật chứa thịt trước đó (lúc thịt và trứng chưa được nấu chín).

- Tất cả vật chứa thịt lúc chưa nấu chín, thậm chí nền gạch hay nền bàn để thịt lúc chưa nấu chín cũng phải được rửa sạch lại bằng xà phòng.

- Sau khi chế biến thịt, trứng xong cần rửa tay lại bằng xà phòng.

* Tiếp xúc với gia súc, gia cầm sống?

- Khi đi đến chợ gia súc, gia cầm, tránh tiếp xúc trực tiếp với gia súc, gia cầm, cũng như tránh tiếp xúc trực tiếp với vật dụng chứa gia súc, gia cầm (nên mang găng tay) và rửa tay sau đó.

- Gia súc, gia cầm bị bệnh hoặc chết phải được tiêu hủy và báo cáo với cơ quan thú y tại chỗ. Tuyệt đối không chế biến rồi ăn thịt gia súc, gia cầm bệnh hay đã chết.

- Tuyệt đối không để trẻ em tiếp xúc với gia súc, gia cầm bệnh hay gia súc, gia cầm bị chết.

BS Trần Ngọc Lưu Phương (Theo WHO 1-2014)