Tôi là giáo viên dạy môn toán, ngoài những giờ dạy chính thức trên lớp tôi còn dạy lớp học tự chọn trong nhà trường, dành cho học sinh yếu kém môn toán. Lớp tự chọn tôi dạy chỉ có 21 em.

Tôi phân công luân phiên quét lớp, cứ buổi học này toàn bộ các em học sinh nam quét lớp thì buổi học sau các em nữ quét lớp. Cách đây khoảng hai tuần, đến lượt học sinh nam quét lớp, buổi học này học sinh vắng nhiều, sắp đến giờ học mà chỉ có em Sang và em Nghĩa, rác lại rất nhiều.

Thế là để tranh thủ thời gian, tôi cùng hai em Sang và Nghĩa quét lớp. Nhìn cách quét của hai em tôi biết ngay ở nhà các em ít khi làm công việc này. Công việc tưởng chừng đơn giản nhưng các em làm rất khó khăn. Tôi vừa quét lớp vừa hướng dẫn các em cách quét sao cho nhanh chóng. Thấy tôi quét lớp, rất nhiều học sinh ngạc nhiên hỏi: “Sao thầy lại quét lớp vậy thầy?”. Tôi nói: “Thầy quét lớp là chuyện bình thường. Quét lớp hay quét nhà là việc mà ai cũng có thể làm được các em à!”.

Quả thật từ nhiều năm nay, khi làm công tác chủ nhiệm, mỗi khi nhà trường tổ chức các buổi lao động dành cho học sinh, tôi thường làm việc cùng các em chứ không bao giờ chỉ đứng nhìn các em làm. Chính việc cùng lao động với các em giúp tình cảm thầy trò gắn bó hơn. Nhiều học sinh rất lười lao động nhưng thấy tôi cùng lao động, các em không còn ngán ngại nữa vì nghĩ: “Thầy còn làm việc thì không lý do gì học trò lại không lao động”.

Hiện nay có rất nhiều phụ huynh vì quá cưng chiều con nên không cho con làm bất cứ việc gì tại gia đình. Khi vào trường phân công quét lớp, các em rất ngán ngại.

Đã có lần tôi nói chuyện với mẹ em Hùng, học sinh lớp 7, chị than rằng tháng trước chị bị bệnh nặng, chồng chị đi làm, nhờ Hùng nấu cho chị ấm nước nóng vậy mà Hùng cũng không làm được. Chị nói vì cưng con, không cho con lao động từ nhỏ nên bây giờ Hùng chỉ có học chứ không biết làm việc gì.

Cũng vì không làm việc từ thuở ấu thơ mà đến khi sống xa nhà, nhiều sinh viên không thể tự giặt một bộ quần áo hay nấu một bữa cơm. Những việc đơn giản nhất để phục vụ cho bản thân, các em còn không làm được thì liệu các em có thể làm được việc gì lớn lao hơn?

Tôi nhớ lại cách đây khoảng năm năm tôi chủ nhiệm lớp 7, trong lớp có em Hải là học sinh giỏi. Vì quá cưng con nên cứ mỗi lần đến phiên em Hải trực nhật là mẹ em vào lớp học để quét lớp thay cho em. Nhờ tôi giải thích, mẹ em Hải mới không đến trường nữa. Sau ngày đó, tôi cũng giúp em Hải quen dần với những buổi lao động trong lớp, dần dần em không còn ngại lao động nữa. Thậm chí khi nhà trường tổ chức cắm trại, em lao động rất nhiệt tình.

Có thể do chương trình học quá nặng, học sinh mất nhiều thời gian cho việc học, nên nhiều bậc phụ huynh thường làm hết công việc gia đình để con dành hết thời gian cho việc học.

Tuy nhiên, nếu không cho các em làm những việc nhỏ thì dần dần các em sinh ra lười lao động. Thậm chí nếu không lao động chân tay, các em dễ sinh ra thói xấu là xem thường những người lao động chân tay. Theo tôi, một học sinh toàn diện phải vừa học giỏi vừa biết làm những việc phù hợp với lứa tuổi của mình như lời dạy của Bác Hồ: “Tuổi nhỏ làm việc nhỏ, tùy theo sức của mình”.