Khi nào núi lửa trên Trái đất hết phun?

GIA MINH

TTO - Theo giới khoa học, núi lửa cuối cùng sẽ trở thành dĩ vãng trên Trái đất, do hành tinh này dường như tiếp tục nguội đi theo thời gian.

Núi lửa Kilauea ở Hawaii (Mỹ) - Ảnh: THE NEW YORK TIMES

Theo Cơ quan Khảo sát địa chất Mỹ, có khoảng 1.350 "núi lửa tiềm năng đang hoạt động trên toàn thế giới". Chỉ hơn 1/3 trong số chúng đã phun trào vào một thời điểm nào đó được ghi lại trong lịch sử.

Ông Ed Llewellin - giáo sư núi lửa tại Đại học Durham, Anh - nói với trang Live Science: "Hầu hết các núi lửa trên hành tinh đều nằm dưới nước, dọc theo hệ thống sườn núi giữa đại dương dài 65.000km. Khoảng 80% sản lượng magma của Trái đất là từ các núi lửa dọc theo những rặng núi này, thường chúng nằm dưới bề mặt đại dương 3 - 4km".

Ông cho biết có thể quên đi những ngọn núi lửa này, bởi chúng ẩn sâu bên dưới bề mặt đại dương, do đó những vụ phun trào của chúng hiếm khi ảnh hưởng đến chúng ta.

Nhưng những ngọn núi lửa nằm trên bề mặt đại dương thì sao? Ông Llewellin thông tin: Trong số núi lửa trên đất liền, nhiều núi lửa nằm xung quanh Thái Bình Dương. Khu vực này được bao quanh bởi các "vùng hút chìm", nằm xung quanh rìa của các mảng kiến tạo, nơi một mảng trượt bên dưới mảng khác.

Do hoạt động kiến tạo này, Thái Bình Dương là nơi có vành đai lửa. Đây là một vành đai hoạt động địa chấn dài 40.000km, hình móng ngựa, là tâm chấn của khoảng 90% trận động đất trên thế giới.

Tuy nhiên, do bản chất của các hoạt động kiến tạo, Thái Bình Dương không phải lúc nào cũng là một điểm nóng núi lửa.

Trong toàn bộ lịch sử Trái đất, tần suất hoạt động của núi lửa đã giảm dần. "Trái đất thuở sơ khai nóng hơn nhiều so với ngày nay - đến mức chúng tôi nghĩ rằng đã có những thời kỳ toàn bộ bề mặt Trái đất bị bao phủ trong đại dương magma", ông Llewellin nói.

Trái đất bây giờ mát mẻ hơn và hiếu khách hơn rất nhiều so với thời kỳ biển magma của nó. Theo ông Llewellin, núi lửa cuối cùng sẽ trở thành dĩ vãng trên hành tinh của chúng ta do Trái đất dường như tiếp tục nguội đi theo thời gian.

"Điều này đã xảy ra trên Mặt trăng. Mặt trăng nhỏ hơn nhiều so với Trái đất, vì vậy nó nguội đi nhanh hơn", Llewellin giải thích.

Tuy nhiên, có vẻ như không có khả năng núi lửa sẽ sớm biến mất. Trên thực tế, một số chuyên gia đã gợi ý rằng có thể mất 91 tỉ năm để lõi Trái đất mất hết nhiệt, có nghĩa là núi lửa có thể tồn tại lâu hơn con người.

Nếu muốn chứng kiến một vụ núi lửa phun trào thực sự, bạn có thể đến Stromboli - một hòn đảo nhỏ ngoài khơi nước Ý. Nó đã phun trào gần như không ngừng nghỉ trong 1.500 năm qua hoặc lâu hơn.

Nếu tham gia chuyến tham quan có hướng dẫn lên núi lửa, bạn gần như sẽ thấy một trong những vụ nổ nhỏ do núi lửa tạo ra sau mỗi vài phút từ một trong nhiều lỗ thông hơi gần đỉnh.