Bác sĩ Phan Thanh Hải - Ảnh: L.TH.H.

Chẩn đoán là bước mở đầu quan trọng, quyết định thành bại của quá trình điều trị, vì vậy thật đáng lo ngại khi xuất hiện ngày càng nhiều những chẩn đoán kiểu “sai sờ sờ”.

* Bác sĩ PHAN THANH HẢI (giám đốc Trung tâm chẩn đoán y khoa Medic):

Chữa bệnh phải như dập lửa

Chẩn đoán là một bước dẫn đường rất quan trọng để điều trị cho bệnh nhân có hiệu quả. Một chẩn đoán thường được trải qua quá trình: bác sĩ có hướng chẩn đoán dựa trên những dấu hiệu lâm sàng, sau đó dùng các thiết bị chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm để làm rõ hơn hướng chẩn đoán của mình rồi mới đi đến kết luận chẩn đoán cuối cùng, từ đó đưa ra phương pháp điều trị hợp lý. Nếu một chẩn đoán được thực hiện chặt chẽ giữa lâm sàng, chẩn đoán hình ảnh và xét nghiệm sẽ đạt được kết quả chính xác đến 99%. Nếu chẩn đoán chỉ dựa vào lâm sàng thì phụ thuộc rất nhiều vào trình độ, kinh nghiệm của bác sĩ. Một bác sĩ giỏi, làm việc nghiêm túc, có nhiều kinh nghiệm thì chẩn đoán chính xác khoảng 70%. Khi gặp một ca bệnh khó chẩn đoán, các bác sĩ thường hội chẩn để đưa ra hướng chẩn đoán chính xác nhất.

Chữa bệnh như dập lửa, lửa phải được dập khi đám cháy còn nhỏ chứ để bùng phát lớn có dùng vòi rồng cũng khó lòng cứu được. Bệnh cũng phải được chữa khi mới bắt đầu, nếu để lâu ngày hoặc chữa sai hướng, hậu quả vô cùng khó lường. Muốn chữa bệnh hiệu quả, chẩn đoán đúng là rất quan trọng. Muốn chẩn đoán đúng thì ngoài sự hỗ trợ của các máy móc, thiết bị thì người bác sĩ là yếu tố quyết định. Bác sĩ ngoài kinh nghiệm, năng lực còn cần đến cái tâm với người bệnh để trước mỗi ca bệnh phải xem xét thật kỹ lưỡng, có trách nhiệm, để hiểu rằng chữa bệnh như dập lửa, không nên sơ sài, khinh suất.

Ông Lương Ngọc Khuê - Ảnh nhân vật cung cấp

* Ông LƯƠNG NGỌC KHUÊ (cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh, Bộ Y tế):

Phải công khai, minh bạch trong xử lý

Trong giải quyết tranh chấp, Luật khám chữa bệnh đã quy định rất rõ và tôi cho rằng nên dựa theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, trong từng trường hợp cụ thể, bệnh viện phải có cách giải quyết riêng, phù hợp. Chúng tôi ở đây cũng nhận được những khiếu nại về sai sót y khoa, và cách giải quyết thì không trường hợp nào giống trường hợp nào. Từng có người nhà đâm chết bác sĩ như trường hợp bác sĩ Phạm Đức Giầu ở Thái Bình, hay từng có trường hợp người nhà bắn chết bác sĩ.

Mỗi vụ việc là một bài học và không bài học nào giống bài học nào. Khi người nhà đau xót, mất mát, bực bội, những hành động quá khích có thể xảy ra và cần phải được thông cảm. Lúc đó không có gì hơn là sự quan tâm, sự chia sẻ và sẵn sàng nhận trách nhiệm nếu có sai sót của thầy thuốc và lãnh đạo bệnh viện, chứ không thể vì bảo vệ đồng nghiệp mà lấp liếm, bỏ qua sai sót, đổ lỗi về phía người bệnh. Trên phạm vi rộng hơn, mỗi cán bộ y tế phải thực hiện nghiêm các quy chế chuyên môn đã có, hạn chế tối đa sai sót, nhất là các sai sót do nhầm lẫn, do đông bệnh nhân... Nếu không may xảy ra sai sót phải nhận trách nhiệm và giải quyết theo quy định hiện có của pháp luật, không gây bức xúc thêm cho người bệnh.

* Ông TRẦN HỮU THĂNG (phó chủ tịch thường trực Tổng hội Y học VN):

Thiếu hội đồng chuyên môn làm trọng tài khi có tranh chấp

Sai sót y khoa không chỉ là chuyện riêng ở VN. Y học tiến bộ, người ta đã gọi sai sót y khoa là sai sót trong thực hành nghề y. Tuy nhiên, quan trọng nhất trong trường hợp khi xảy ra sai sót là phải thành lập một hội đồng khoa học, gồm những chuyên gia độc lập có kinh nghiệm, có thể đưa ra những phán quyết mang tính trọng tài mà không phải nhìn vào mắt ai. Ở nước ngoài, sau khi hội đồng này đánh giá và có kết luận, người ta có thể trình lên hội đồng y khoa quốc gia, đứng trên cả bộ y tế và xử lý khi có khiếu kiện.

Ở nước ta, cái thiếu là chúng ta chưa có hội đồng này, nên khi có tranh chấp thì nói là nên dựa vào pháp luật. Nhưng cái khó khi đánh giá đúng - sai trong y khoa phải là người giỏi chuyên môn trong y khoa mới đánh giá được. Nếu người đi đánh giá vẫn là người cùng bệnh viện, hay cùng sở y tế đó, vẫn do ngành y tế tỉnh thành đó trả lương thì sẽ rất khó khi đánh giá. Điều đó cũng khiến người bệnh chưa yên tâm, dẫn tới những phản ứng, bất bình quá mức.

* Luật sư NGUYỄN SA LINH (Đoàn luật sư TP.HCM):

Bác sĩ vi phạm bị xử phạt, bồi thường thiệt hại cho bệnh nhân

Bác sĩ phải chịu trách nhiệm khi để xảy ra sai sót về chuyên môn kỹ thuật trong việc chẩn đoán, chữa trị bệnh của mình. Khi có khiếu nại của bệnh nhân hoặc người nhà về sai sót của bác sĩ thì việc xác định bác sĩ có vi phạm trong chăm sóc và điều trị người bệnh hoặc vi phạm các quy định chuyên môn kỹ thuật và đạo đức nghề nghiệp hay không sẽ do hội đồng chuyên môn (được thành lập theo quy định) xác định.

Theo quy định tại nghị định 96/2011/NĐ-CP xử phạt vi phạm hành chính về khám chữa bệnh thì các bác sĩ vi phạm quy định về chuyên môn kỹ thuật có thể bị phạt tiền (mức xử phạt tối đa theo nghị định này là 40 triệu đồng). Nếu trường hợp gây chết người, bác sĩ, người hành nghề khám chữa bệnh khác có thể bị xem xét truy cứu trách nhiệm hình sự về tội vô ý làm chết người do vi phạm quy tắc nghề nghiệp được quy định tại điều 99 Bộ luật hình sự.

Trong trường hợp bé gái 7 tháng tuổi bị chẩn đoán “phù nề bao quy đầu” vừa qua, có thể thấy sự việc xảy ra là do sự tắc trách về nghề nghiệp của bác sĩ khám, chữa bệnh. Hành vi này có dấu hiệu vi phạm quy định chuyên môn kỹ thuật trong khám chữa bệnh và có thể bị phạt tiền từ 5- 10 triệu đồng. Nếu vì chẩn đoán sai dẫn đến cho thuốc không đúng gây ra tai biến cho người bệnh, bác sĩ có thể bị phạt tiền từ 15-20 triệu đồng, đồng thời bác sĩ vi phạm phải bồi thường thiệt hại theo quy định.