Du lịch là một trong những ngành bị ảnh hưởng nặng nề bởi dịch COVID-19 phải cắt giảm nhiều lao động - Ảnh: N.AN

Báo cáo khảo sát tác động của sự bùng phát dịch COVID-19 lần 2 đối với doanh nghiệp do Ban Nghiên cứu phát triển kinh tế tư nhân (Ban IV) thuộc Hội đồng tư vấn cải cách thủ tục hành chính thực hiện gửi Thủ tướng.

Đây là cuộc khảo sát lần 3 do Ban IV thực hiện với gần 400 doanh nghiệp và 15 hiệp hội nhằm nhận diện rõ hơn các khó khăn của doanh nghiệp khi dịch bệnh bùng phát lần hai. Kết quả cho thấy 20% doanh nghiệp cho biết đã phải dừng hoạt động, 76% doanh nghiệp không cân đối được thu chi và 2% doanh nghiệp đã giải thể, chỉ có 2% doanh nghiệp tạm thời chưa bị ảnh hưởng do đại dịch.

Những khó khăn lớn nhất mà doanh nghiệp gặp phải là không có khách hàng, đơn hàng, hợp đồng tiêu thụ sản phẩm. Trong khi đó, phải chịu áp lực để đảm bảo tiền lương, trả bảo hiểm xã hội và các chi phí khác cho người lao động, trả tiền vay ngân hàng lãi và nợ gốc, các chi phí đầu vào như điện, nước, nguyên liệu, thuê kho, nhà xưởng...

Đặc biệt, một số hiệp hội cho hay tiền thuê đất phải trả năm 2020 tăng đột biến bởi một số điều chỉnh chính sách, cách thức tính giá thuê đất... nên những doanh nghiệp sử dụng quỹ đất lớn, phải nộp tiền thuê tăng từ vài chục phần trăm tới mấy trăm phần trăm so với năm 2019 trở về trước.

Tác động của COVID-19 trên diện rộng khiến thị trường khủng hoảng, nhiều doanh nghiệp phá sản, chuỗi cung ứng bị đứt gãy... nên doanh nghiệp không có khả năng thanh toán hoặc chậm trễ thanh toán. Điều này ảnh hưởng tới dòng tiền vào của doanh nghiệp sản xuất, cung ứng và doanh nghiệp cung cấp dịch vụ.

Theo khảo sát, có tới 76% doanh nghiệp trả lời hiện không cân đối được thu chi, trong đó 54% có dòng tiền vào chỉ đáp ứng dưới 50% chi phí. Chỉ có 7% cho biết dòng tiền vào đáp ứng trên 75% chi phí. Vì vậy, cân đối dòng tiền và chi phí là bài toán lớn nhất của doanh nghiệp.

Tình trạng khó khăn khiến 47% doanh nghiệp phải cắt giảm lao động, tỉ lệ doanh nghiệp cắt giảm trên 50% lao động chiếm 33% số doanh nghiệp trả lời. Trong đó du lịch chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, ngành nông sản, nhựa, công nghệ thông tin...

Trước thực trạng trên, cơ quan này cho rằng với gói hỗ trợ lần 2 tới đây, rất mong Chính phủ xây dựng các chính sách hướng tới việc củng cố niềm tin và tạo động lực nhiều hơn cho doanh nghiệp. Cũng bởi khảo sát cho thấy có sự suy giảm niềm tin của doanh nghiệp và hiệp hội khi được hỏi ý kiến về hiệu quả các chính sách đã ban hành.

Do vậy, thay vì các chính sách hỗ trợ khi doanh nghiệp đã kiệt quệ, đổ vỡ, cần sửa đổi nhiều theo hướng giúp doanh nghiệp tiết giảm được dòng tiền chi ra, cơ chế thực thi chính sách phải nhanh, minh bạch, thuận tiện, chú trọng cung cấp dịch vụ công trực tuyến, áp dụng chế tài mạnh với các khâu thực thi đi ngược chủ trương "tạo thuận lợi".

Đặc biệt, Thủ tướng cần chỉ đạo rà soát các chính sách đã ban hành trong gói hỗ trợ lần 1 để điều chỉnh, giảm tải các quy định, điều kiện, thủ tục còn rườm rà, bất hợp lý. Giao các bộ ngành nghiên cứu, tham mưu những chính sách giúp doanh nghiệp tiết giảm dòng tiền chi ra để giúp doanh nghiệp cân đối, sử dụng dòng vốn còn rất mỏng cho các khoản chi tối thiểu nhằm duy trì người lao động, sản xuất, kinh doanh và tái cấu trúc doanh nghiệp.

Cùng với chống dịch, chống suy thoái doanh nghiệp, Ban IV cũng đề nghị Chính phủ tiếp tục chỉ đạo đẩy mạnh đầu tư công, triển khai các chương trình, biện pháp quyết liệt thu hút hiệu quả dòng vốn đầu tư FDI và hỗ trợ doanh nghiệp trong nước tận dụng tốt cơ hội.