KTS Đoàn Kỳ Thanh

Cuối tháng 4-2019, Hội Kiến trúc sư Việt Nam đã có ý kiến bằng văn bản về Đồ án quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị khu vực trung tâm Hòa Bình, TP Đà Lạt.

Trong đó, riêng về khu đồi dinh, hội khẳng định giải pháp xây dựng khách sạn quy mô lớn ở đây là không phù hợp, nên giữ lại đồi xanh, có thể khai thác công trình dinh tỉnh trưởng vào mục đích du lịch cao cấp, có thể bổ sung thêm một số chức năng dịch vụ du lịch nhưng với kiến trúc quy mô nhỏ, không làm mất đặc trưng cảnh quan.

Cần làm nổi bật di sản phố Việt ở trung tâm Đà Lạt

* Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn:

Chúng ta có cách xã hội hóa khác mà không cần đánh đổi một di sản

Khu Hòa Bình - Đà Lạt có thể xem là khu di sản phố Việt, đối trọng với di sản phố Tây (nằm trên trục đường Trần Phú - Trần Hưng Đạo).

Thật khó có thể nói thêm khi chúng ta luôn nói về việc giữ gìn phố Tây mà quyết liệt trong việc dẹp bỏ phố Việt.

Các di sản ở khu Hòa Bình - Đà Lạt gồm: rạp hát Hòa Bình, chợ Đà Lạt, dinh tỉnh trưởng là những công trình có mặt ở Đà Lạt từ sớm, nó là hình ảnh đời sống Việt của thị dân nơi đây.

Các di sản này có sự kết nối nên sẽ rất vô nghĩa nếu chính quyền tỉnh Lâm Đồng phá bỏ cái này, di dời cái kia, giữ lại cái khác.

Chúng ta đang có một tổng thể hài hòa, cần phủi bỏ lớp bụi thời gian để làm nổi bật lên tính độc đáo của một quần thể di sản phố Việt ở trung tâm Đà Lạt.

Tôi có xem kỹ đồ án quy hoạch trung tâm Hòa Bình - Đà Lạt, khu đồi dinh. Tôi thấy chính quyền đang gặp khó khăn ở việc: cần giao một số vị trí đắc địa như rạp hát Hòa Bình, đồi dinh để làm công trình thương mại khối tích lớn thì mới có kinh phí để chỉnh trang toàn diện khu vực.

Câu chuyện này được gọi một cách ý nhị là xã hội hóa. Điều này không cần thiết, chúng ta có cách xã hội hóa khác mà không cần đánh đổi một di sản, một vị trí đắc địa nào cả.

Giữ nguyên hiện trạng thậm chí đang rất lộn xộn hiện nay, giải tỏa một số công trình trái phép, chỉnh đốn những công trình sai quy hoạch. Sau khi chúng ta làm cho khu phố trung tâm này gọn gàng thì bổ sung thêm cây xanh, mái ngói, đường hoa...

Tôi tin chắc phố Hòa Bình - Đà Lạt sẽ là một trong những điểm nhấn, điểm đến của Việt Nam và quốc tế, từ đó tạo được lợi ích chung cho cộng đồng dân cư địa phương.

Bài học, mô hình, ví dụ từ Việt Nam lẫn thế giới chúng ta đều đã có sẵn (khu phố cổ Quebec ở Canada, khu phố chợ Pike Place Market ở Seattle, Mỹ và 36 phố phường Hà Nội), do đó đây không phải là thử nghiệm mạo hiểm và đánh đổi quá nhiều nếu không muốn nói là tất cả như chính quyền địa phương đang làm.

Với tôi, phương án chỉnh trang như vừa nêu sẽ tốn ít ngân sách, người dân sẽ đồng lòng vì đây là phương án mà lợi ích người dân (số đông) được lồng ghép trong đó, thay vì như các phương án đã công bố, lợi ích thuộc về số ít nhà đầu tư.

* Ông Lê Minh (61 tuổi, sinh ra và lớn lên tại Đà Lạt):

Chúng ta cần Đà Lạt có hồn

Người ta đến Đà Lạt không phải vì cái hiện đại mà tỉnh Lâm Đồng đang muốn áp lên, người ta đến vì không khí khác biệt và cái xưa cũ nhiều hơn. Nơi lưu trú, khách sạn ngay trung tâm Hòa Bình - Đà Lạt không phải là cái cớ để du khách đến Đà Lạt, ngàn lần không phải thế.

Nếu muốn làm thành phố hiện đại ở Đà Lạt, với không khí Đà Lạt mát lạnh thì có thể mang nó về hướng tây bắc - đông bắc, Đà Lạt đâu thiếu đất đẹp, cảnh đẹp. Còn Đà Lạt ở khu trung tâm này thì nên sửa đổi, dọn dẹp để nó sạch sẽ, cốt là giữ được Đà Lạt có hồn.

Còn nói thật cứ khách sạn, nhà cao tầng, nhà kính thì... không khác TP.HCM. Cuối cùng, Đà Lạt không còn là nó nữa. Tôi tin chính quyền địa phương hiểu chuyện này thấu đáo.

Trao đổi với Tuổi Trẻ về quy hoạch chi tiết và thiết kế đô thị - tỉ lệ 1/500 khu vực trung tâm Hòa Bình - TP Đà Lạt, liên quan đến sự xuất hiện trong quy hoạch công trình cao 10 tầng, khối tích lớn ở đồi dinh, ông Lê Quang Trung (giám đốc Sở Xây dựng tỉnh Lâm Đồng) cho biết: "Công trình điểm nhấn không hạn chế về tầng cao, mà sẽ xem xét ở từng khu vực một. Còn các khu vực không phải công trình điểm nhấn thì tất cả ở khu trung tâm phải từ 5 tầng trở xuống".

MAI VINH ghi