Thủ tướng Đức Angela Merkel ngày 21-10 phát biểu tại trụ sở đảng của mình tại Berlin rằng Đức sẽ không xuất khẩu vũ khí cho Saudi Arabia trong bối cảnh cái chết bí ẩn của nhà báo Jamal Khashoggi chưa được làm rõ - Ảnh: REUTERS

"Tôi đồng ý với những ai lên tiếng rằng việc xuất khẩu vũ khí vốn đã được hạn chế của chúng ta (cho Saudi Arabia) không thể diễn ra trong điều kiện hiện tại".

Bà Merkel khẳng định bà lên án việc giết Khashoggi "bằng những lời lẽ đanh thép nhất" và thấy sự "cần thiết phải làm sáng tỏ" vụ án để mọi người thấy "các thủ phạm được đưa ra công lý". Bà cho biết sẽ tiếp tục tham vấn với các đối tác quốc tế để phối hợp đưa ra các phản ứng về vụ việc.

Tháng trước, Đức đã duyệt vụ buôn bán vũ khí trị giá 480 triệu USD cho Saudi Arabia cho năm 2018. Theo Hãng tin AFP, trước đây xuất khẩu hàng quân sự của Đức cho Saudi chủ yếu là các tàu tuần tra.

Cùng có lợi ích về các thương vụ mua bán vũ khí với Saudi Arabia, trong khi phản ứng của Đức rất mạnh mẽ và quyết liệt thì phản ứng ngày 13-10 của Tổng thống Mỹ lại muốn né những hợp đồng làm ăn trị giá bạc tỉ với Saudi. "Thực sự tôi nghĩ là  chúng ta sẽ tự trừng phạt chính mình nếu (chấm dứt các hợp đồng bán vũ khí với Saudi). Chúng ta có thể làm những việc khác, rất mạnh mẽ và chúng ta sẽ làm" là những lời ông Trump nói trước phóng viên được Reuters ghi nhận.

Mỹ giành được được các hợp đồng trị giá đến 110 tỉ USD với Saudi Arabia đồng thời nước này hứa hẹn đầu tư lâu dài vào Mỹ, mang lại công ăn việc làm cho người dân. Theo quan điểm của ông Trump, nếu Mỹ không bán vũ khí cho Saudi, nước này cũng tìm đến những đối tác khác như Nga để lấp đầy kho vũ khí của mình và điều đó chính là "nước Mỹ tự phạt mình".  

Vụ ám sát Khashoggi đã mở ra một mối rạn nứt mới nghiêm trọng giữa Saudi Arabia với các đối tác châu Âu Anh, Pháp và Đức. Ngoại trưởng ba nước này khẳng định trong một tuyên bố chung trước đó rằng Saudi Arabia phải làm rõ Khashoggi đã chết như thế nào trong lãnh sự quán Istanbul và những thông tin này phải đáng tin cậy".

Sau hơn hai tuần phủ nhận, nhà chức trách Saudi Arabia thừa nhận hôm 20-10 rằng nhà báo Khashoggi, làm việc cho tờ Washington Post, người thường xuyên lên tiếng chỉ trích Thái tử Mohammed bin Salman, đã bị giết sau khi vào lãnh sự quán Saudi ở Thổ Nhĩ Kỳ ngày 2-10.