Từ ngày 13 đến 19-11, Ban chỉ Quốc gia về phòng, chống kháng thuốc, Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp của Liên Hợp Quốc (FAO) và Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) phối hợp tổ chức Tuần lễ truyền thông Toàn cầu lần thứ ba nhằm kêu gọi hành động mạnh mẽ hơn từ tất cả các ngành để chấm dứt tình trạng lạm dụng và sử dụng thuốc kháng sinh không đúng, phòng chống kháng thuốc, đồng thời tăng cường truyền thông, nâng cao nhận thức về kháng thuốc và sử dụng kháng sinh có trách nhiệm.

Ngày 13-11, Bộ Y tế tổ chức họp báo và mít tinh Tuần lễ truyền thông toàn cầu phòng chống kháng thuốc kháng sinh.

Tại buổi họp báo, ông Kidong Park, Trưởng đại diện WHO tại Việt Nam cho biết, nếu dùng thuốc kháng sinh thiếu cân nhắc, lạm dụng kháng sinh sẽ gây tình trạng kháng thuốc, thậm chí còn gia tăng các biến cố có hại của thuốc không đáng có như dị ứng, sốc phản vệ, chảy máu đường tiêu hóa..., tăng tỉ lệ nhập viện cũng như tỉ lệ tử vong, từ đó dẫn tới tăng gánh nặng về kinh tế cho gia đình người bệnh và xã hội.

"Nếu lạm dụng kháng sinh kéo dài mà không có kiểm soát, số lượng bệnh nhân tử vong do kháng thuốc sẽ tăng từ 700.000 người mỗi năm hiện nay lên hàng chục triệu người vào năm 2050. Con người có thể bị tử vong chỉ vì một vết cắt chảy máu do nhiễm trùng vết thương mà kháng sinh không đáp ứng", ông Kidong Park cảnh báo.

Trên thế giới, nhiều bệnh nhiễm khuẩn thông thường cũng đang ngày càng trở nên kháng với các loại thuốc kháng sinh được sử dụng để điều trị các bệnh đó, việc này dẫn đến tình trạng bệnh kéo dài hơn và tử vong nhiều hơn.

Các bệnh nhiễm khuẩn như viêm phổi cũng như HIV, bệnh lao và sốt rét ngày càng trở nên khó điều trị được do tình trạng kháng thuốc. Việt Nam là một trong các nước trong những năm gần đây chứng kiến mối đe dọa ngày càng lớn của tình trạng kháng kháng sinh do việc sử dụng quá mức và sử dụng không hợp lý kháng sinh ở tất cả các cấp của hệ thống chăm sóc y tế, trong nuôi thủy sản.

Theo Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Viết Tiến, phần lớn các loại kháng sinh thuộc thế hệ 1 và thế hệ 2 hiện nay đều không còn tác dụng đặc hiệu. Các bệnh viện hầu hết đều phải sử dụng kháng sinh thế hệ mới trong điều trị.

Trên thực tế, có những bệnh không cần phải sử dụng thuốc kháng sinh, chỉ cần ăn uống đủ chất, bổ sung vitamin, bệnh cũng sẽ tự khỏi, nên người dân tuyệt đối không tự ý mua thuốc kháng sinh sử dụng khi chưa đi khám bệnh và chưa có đơn kê của bác sĩ, nhằm tránh tình trạng kháng kháng sinh. Việc kê đơn kháng sinh hay không hoặc loại kháng sinh nào để điều trị bệnh phụ thuộc vào kinh nghiệm của mỗi bác sĩ sau khi thăm khám bệnh cho bệnh nhân.

Để kiểm soát tình trạng kháng thuốc kháng sinh hiện nay, lãnh đạo Bộ Y tế cũng cho biết, các bệnh viện hiện đều phải thực hiện kê đơn thuốc theo đúng chỉ định, quy định, quy chế kê đơn thuốc nội trú và ngoại trú do Bộ Y tế ban hành. Bên cạnh đó, các bệnh viện cũng thành lập Hội đồng dược, thuốc, để hàng tuần xem xét bệnh án, đơn thuốc của bác sĩ kê cho bệnh nhân có hợp lý hay không.

Thời gian tới, Bộ Y tế sẽ thí điểm giám sát bằng hệ thống camera tại nhà thuốc và đưa tiêu chí bán thuốc kháng sinh theo đơn vào tiêu chuẩn nhà thuốc đạt Thực hành tốt (GPP).

Khuyến cáo về việc sử dụng thuốc kháng sinh của người dân, Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, người dân chỉ sử dụng kháng sinh khi bác sĩ kê đơn, không sử dụng lại đơn thuốc kháng sinh trước đó hoặc của người khác, tìm mọi cách để bảo vệ cơ thể không bị nhiễm khuẩn nhằm giảm thấp nhất việc sử dụng kháng sinh.

"Chúng ta phải vận động cộng đồng và bảo đảm rằng mọi người đều biết cách sử dụng thuốc kháng sinh có trách nhiệm. Mỗi nhà quản lý, bác sĩ, bệnh nhân, nông dân và người tiêu dùng phải hành động để chấm dứt sự gia tăng của nguy cơ kháng thuốc trong cộng đồng", lãnh đạo Bộ Y tế kêu gọi.

Được biết, tháng 9 năm nay, Chính phủ đã kêu gọi Bộ Y tế, Bộ Nông Nghiệp và Phát triển nông thôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường và Bộ Công Thương thảo luận về những thành công và thách thức của Kế hoạch Hành động Quốc Gia về phòng, chống kháng thuốc giai đoạn 2013-2020. Cuối tháng 10, một nhóm công tác giám sát kháng thuốc được thành lập để tăng cường hợp tác giữa các bên liên quan trong hoạt động giám sát kháng kháng sinh đối với sức khỏe con người và động vật, cộng đồng và môi trường.