Một tuyến đường riêng cho xe đạp ở Paris. Ảnh: bloomberg.com

Tuần trước, Paris đã công bố một đợt nâng cấp lớn về cơ sở hạ tầng dành cho xe đạp nhằm biến 'kinh đô ánh sáng' trở thành một trong những thành phố thân thiện với xe đạp nhất trên thế giới.

Từ nay đến năm 2026, Paris sẽ mở thêm 180km làn đường xe đạp vĩnh viễn mới. Theo Kế hoạch Xe đạp mới của thành phố, số điểm đỗ xe đạp sẽ tăng gấp hơn 3 lần, khi được bổ sung thêm 180.000 điểm vào 60.000 điểm hiện tại. Thành phố cũng sẽ đặc biệt chú ý đến mở làn đường riêng và cơ sở hạ tầng quanh các điểm kết nối giữa các vùng ngoại ô và nội đô nhằm tạo ra sự liên kết tốt hơn trong khu vực tàu điện ngầm rộng lớn.

Kế hoạch được cấp kinh phí 250 triệu euro (291 triệu USD) không chỉ cho thấy sự đầu tư của thành phố vào việc khuyến khích đi xe đạp mà còn cho thấy mức độ phổ biến ngày càng tăng của phương tiện này đang gây áp lực cần phải mở rộng cơ sở hạ tầng. Trong xu hướng gia tăng mạnh mẽ hoạt động đi lại tích cực ở giai đoạn sống chung với đại dịch, Paris hiện chứng kiến gần 1 triệu hành trình bằng xe đạp mỗi ngày.

Kế hoạch này cũng giải quyết một số vấn đề đang phát sinh cùng với sự thay đổi nhanh chóng này. Một số người dân Paris nhận thấy sự gia tăng nhanh chóng của xe đạp trên đường thời gian gần đây đã dẫn đến những tình huống khó xử lý.

Ngoài việc cải thiện cơ sở hạ tầng, thành phố đã hứa đặt sự an toàn của người đi bộ lên hàng đầu, tăng cường kiểm soát của cảnh sát đối với người đi xe và công khai các quy tắc đi đường.

Không phải tất cả các làn đường sắp được nâng cấp cho xe đạp của Paris sẽ hoàn toàn mới. Trong khi 130km làn đường mới sẽ được bổ sung vào hệ thống phục vụ xe đạp, có 52km là các làn đường tạm thời trong thời kỳ đại dịch nay chuyển thành làn xe đạp cố định.

Kế hoạch mới của Paris đặt ra một số mục tiêu. Một trong số đó là tạo ra đủ làn đường để đảm bảo phần lớn hành trình trên xe đạp dài trên 1km sẽ được lưu thông trên đường riêng. Một mục tiêu khác là tích hợp tốt hơn các mạng lưới xe đạp khác nhau trên toàn khu vực tàu điện ngầm.

Đặc biệt, các làn đường xe đạp sẽ cải thiện tình hình ở các cửa ngõ của Paris, vốn là những nút giao thông đông đúc, nhiều làn đổ vào thành phố từ vành đai Đại lộ Périphérique, giúp hoạt động lưu thông an toàn hơn.

Việc tìm một nơi để cất xe đạp cũng trở nên dễ dàng hơn. Thành phố hứa hẹn sẽ trang bị cho các đường phố 30.000 vòm kim loại mới để xích xe đạp, với 1.000 trong số đó dành riêng cho xe đạp chở hàng. Ngoài ra còn có 50.000 bãi đỗ xe an toàn, được giám sát. 50.000 điểm đỗ xe khác cũng sẽ được bổ sung trong các không gian riêng như công trình đỗ xe hoặc các chung cư.

Đối với những người đam mê xe đạp, những kế hoạch này như giấc mơ thành hiện thực. Nhưng cơ sở hạ tầng dành cho xe đạp hiện tại của Paris vẫn còn "khập khiễng" so với hình ảnh lấp lánh của thành phố trên toàn thế giới. Phần lớn không gian dành cho xe đạp vẫn được chia sẻ với ô tô hoặc được ngăn cách với giao thông cơ giới chỉ bằng các vạch sơn thay vì các rào cản vật lý tạo sự an toàn hơn khi va chạm.

Hơn nữa, sự gia tăng sử dụng xe đạp và xe tay ga được coi là yếu tố chính dẫn đến hạn chế hoạt động đi bộ do không gian vỉa hè hạn chế. Đó là chưa kể phương tiện giao thông hai bánh đang bắt đầu gây khó chịu cho một số người dân địa phương.

Tờ New York Times gần đây cho rằng, với kiểu lái xe ô tô khá liều lĩnh và không an toàn ở Paris (và Pháp nói chung) trong những năm qua, có vẻ còn xa vời khi cho rằng, với nhiều người đi xe đạp hơn, đường phố sẽ giảm dần tình trạng 'vô chính phủ'.

Tuy vậy, kế hoạch phát triển xe đạp cũng thừa nhận sự cần thiết phải phát triển sự phân cách rõ ràng hơn giữa không gian đi xe đạp và đi bộ để thúc đẩy văn hóa đi xe đạp có trật tự hơn. 'Ưu tiên là sự an toàn của tất cả những người sử dụng không gian công cộng, bắt đầu từ những người dễ bị tổn thương nhất: người đi bộ', thông cáo của thành phố cho biết.

Để đạt được mục tiêu này, chính quyền Paris cho biết sẽ tăng cường cảnh sát giám sát đối với người đi xe đạp, đồng thời phát triển và phổ biến 'bộ quy tắc đường phố' cho tất cả những người tham gia giao thông.

Với người đi xe đạp, thành phố sẽ tìm cách tạo ra các lối rẽ an toàn hơn trên không gian đường được chia sẻ với ô tô, bằng cách tạo ra nhiều khoảng trống tại các nút giao thông, nơi chỉ xe đạp được phép dừng trước khi rẽ. Thành phố cũng đang cố gắng thu hút các thế hệ tương lai của Paris bằng cách đầu tư huấn luyện đi xe đạp cho trẻ em.