Đến thủ đô Jakarta, bạn sẽ không khỏi ngỡ ngàng vì cảm giác nửa quen nửa lạ. Nắng, gió, cây cối, hoa cỏ bên đường, bầu trời cao xanh lồng lộng đều hệt như ở Việt Nam, nhưng người đi trên đường, kiến trúc, trang trí nhà cửa thật khác lạ.

Thành phố của những mặt đối lập

Phóng to

Đền thờ Hồi giáo lớn nhất Đông Nam Á

Chúng tôi đến sân bay quốc tế Sukarno-Hatta ngay vào giữa trưa, khi mặt trời đang vào lúc chói lọi nhất. Nhiều du khách ngạc nhiên vì sân bay lớn nhất Indonesia này không sáng choang với kính và thép như hầu hết các sân bay quốc tế, mà mang đậm kiến trúc truyền thống, đẹp và ấn tượng. Bản sắc văn hóa thể hiện rõ trong ngành hàng không nước này, ngay từ cái tên Garuda của hãng Hàng không Quốc gia, Garuda là chim thần trong bộ sử thi Ramayana.

Sân bay được thiết kế giống như một nhà sàn lớn thật dài với mái ngói đỏ, nội thất phần lớn bằng gỗ. Đi dọc theo những hành lang thanh thoát lát đá hoa cương, hai bên có những bức phù điêu tuyệt đẹp, ngó ra bên ngoài thấy vườn hoa, cây xanh dưới nắng vàng... mà cảm thấy như đang ở giữa thiên nhiên. Thủ tục nhập cảnh nhanh gọn và vẻ tươi cười của nhân viên hải quan làm du khách có cảm giác tốt đẹp về những ngày sắp tới của mình ở thành phố rộng lớn này.

Rời khỏi khu vực phi trường như một công viên lớn với cây xanh, thảm cỏ, chúng tôi lên xe đi vào trung tâm thành phố. Có thể thấy cơ sở hạ tầng của Jakarta tốt hơn nhiều so với TP.HCM. Đường sá rộng thoáng, đường cao tốc có từ sáu đến mười làn xe. Bên ngoài trung tâm có khá nhiều cầu vượt, đường trên cao. Trên đường phần lớn là xe hơi, xe máy cũng có nhưng ít hơn nhiều. Hướng dẫn viên địa phương cho biết đa số các gia đình trung lưu ở đây đều có hai chiếc ôtô. Thu nhập bình quân đầu người của Indonesia gấp đôi Việt Nam nên khi gần đến thành phố, du khách lại bị ngỡ ngàng trước những khu vực rộng lớn toàn nhà ổ chuột nhếch nhác, lụp xụp của hàng triệu người sống trong khốn khó.

Phóng to
Tượng chim thần Garuda, linh vật của Indonesia	Đường phố Jakarta

Vào đến trung tâm thành phố, những cao ốc 30 - 40 tầng bề thế, lộng lẫy chen giữa những kiến trúc cổ một lần nữa lại làm nhiều du khách ngẩn ngơ. Biên độ dao động giữa cái đẹp nghệ thuật và cái nhếch nhác đời thường, giữa cổ kính và hiện đại ở thành phố này quả là quá lớn.

Nhiều du khách đã ví Jakarta như trái sầu riêng nồng nàn, người ta khó quen khi tiếp xúc lần đầu, nhưng lại dễ bị nghiện nếu đã vài lần nếm thử, và một điều chắc chắn là không thể lẫn lộn Jakarta với bất cứ nơi đâu. Thành phố này rộng lớn và nhiều bí ẩn, là một thiên đường cho những ai thích khám phá. Jakarta đã được liệt vào danh sách siêu đô thị với 12 triệu dân trên quy mô diện tích 637km² được chia thành bốn khu trung tâm: Đông, Bắc, Nam và Trung.

Nam Jakarta có nhiều khu mua sắm sang trọng, những quán bar, nhà hàng, trái ngược với Bắc Jakarta cũ kỹ, nhà cửa xập xệ. Nhìn chung, cao ốc ở đây không dày đặc như Bangkok, không tập trung như TP.HCM mà được phân bố hợp lý và có kiến trúc rất tinh tế. Đặc biệt, thành phố có rất nhiều cây xanh và nhiều khoảng không gian trống nên dẫu đông đúc và ồn ào, người ta không bị rơi vào cảm giác ngột ngạt.

Bên cạnh dòng xe hơi mới, hiện đại, Jakarta vẫn còn những phương tiện giao thông hết sức cũ kỹ và thô sơ. Những chiếc xe buýt như xe đò Việt Nam những năm 1980 xịt khói mù mịt vẫn lấn đường của những chiếc xe bajaj, loại xe tương tự xe lam ở ta nhưng nhỏ hơn, chỉ chở được hai người, không có vách ngăn giữa tài xế và khách, thường sơn màu cam, có mui vải. Ban đêm, nhiều xe chỉ le lói một ngọn đèn nhỏ ở đuôi, thậm chí không có đèn, lạng lách khắp nơi, nhưng không được phép vào khu vực trung tâm.

Phóng to
Bajaj, loại xe chỉ có ở Indonesia	Một khu phố nghèo

Vấn nạn kẹt xe ở Jakarta cũng đang đến mức báo động, vận tốc xe lưu thông trung bình một giờ ở trung tâm thành phố chỉ khoảng 10km. Ý thức chấp hành luật lệ giao thông ở đây chưa phải là tốt, nhưng có lẽ vẫn hơn ở Việt Nam. Ba ngày rong ruổi trên đường phố, chúng tôi không thấy một vụ va quẹt hay cãi cọ nào. Điều nghe có vẻ vô lý là nạn kẹt xe lại tạo thu nhập cho một số người nghèo: Tại những đoạn ùn tắc, thường thấy những người cầm chổi lông gà đi phủi bụi cho mui xe để kiếm tiền boa.

Nhằm giảm bớt tình trạng kẹt xe, ở Jakarta có quy định vào giờ cao điểm, những xe hơi không đủ ba người sẽ không được vào trung tâm thành phố. Vì vậy, tại gần các chốt cảnh sát, các trẻ em nghèo thường đứng chờ những chiếc xe không đủ số người theo quy định để leo lên. Giá cho một cuốc xe là năm ngàn đến mười ngàn rupi, tương đương mười đến hai mươi ngàn đồng Việt Nam.

Jakarta - hội tụ của vẻ đẹp Indonesia

Phóng to

Nhan sắc Indo

Một trong những ấn tượng đầu tiên của du khách về thành phố này là những tượng đài, những tác phẩm điêu khắc hiện diện ở khắp mọi nơi, từ cổng sân bay đến phố, chợ. Mỗi tác phẩm điêu khắc dù lớn hay nhỏ, mang phong cách cổ điển hay hiện đại đều rất tinh tế, xứng đáng là một tác phẩm nghệ thuật, thể hiện tình yêu cái đẹp và một phần bản sắc văn hóa của dân tộc này. Những bức phù điêu dù mang gam màu rực rỡ hay trầm mặc trông đều bí ẩn và rất có hồn. Jakarta có nền văn hóa phong phú với nhiều sắc màu tôn giáo cùng những truyền thống, tập tục lâu đời, có gần 90% dân số theo đạo Hồi, nhưng nơi đây cũng chịu nhiều ảnh hưởng của phương Tây, từ Tây Ban Nha, Bồ Đào Nha đến Hà Lan…

Dễ dàng gặp đền thờ Hồi giáo, nhà thờ và chùa trong cùng một con phố nhỏ. Jakarta (tên củ là Batavia) vốn là kinh đô của vương quốc Java cổ, bắt đầu được hiện đại hóa từ thế kỷ XVI khi người châu Âu đến xây cất hàng loạt công trình kiến trúc mới. Đạo Hồi ở đây không quá nghiêm ngặt, phụ nữ ăn mặc kín đáo nhưng vẫn thể hiện được phong cách hiện đại, trên phố vẫn dập dìu những cặp tình nhân sát vai đi dạo. Đêm Jakarta không rực rỡ ánh đèn bởi chính quyền kêu gọi tiết kiệm điện. Du khách nào muốn thức thâu đêm cùng thành phố thì cứ việc đến khu vực China Town, nơi có những quán xá bình dân luôn nhộn nhịp.

Có lẽ niềm tự hào lớn nhất của người dân Jakarta là đền thờ Istiqlal. Đây là đền thờ Hồi giáo lớn nhất Đông Nam Á với ngôi đền chính có diện tích 4ha và khu vực xung quanh rộng 9ha. Ngôi đền có sức chứa đến hai trăm nghìn tín đồ này nằm ở trung tâm Jakarta hiện đại, sôi động nhưng lại được bao trùm bởi bầu không khí hết sức bình yên. Vào đến đây, người ta cảm thấy thư thái và tĩnh tại như lạc vào một thế giới khác. Người dân địa phương vào đền không chỉ để cầu nguyện thánh Ala mà còn để đọc sách, thư giãn…

Phóng to

Bên trong đền thờ

Trong đền có hẳn một khu vực để tín đồ tắm rửa trước khi cầu nguyện. Ngoài ra, một thư viện với rất nhiều sách, có cả những hình nộm dạy trẻ em cách quỳ lạy, đi lại, ứng xử... luôn sẵn sàng phục vụ người có nhu cầu. Nhiều khách du lịch giật mình khi biết luật Hồi giáo quy định một ngày tín đồ phải cầu nguyện năm lần. Tuy nhiên theo ý kiến của nhiều bác sĩ, việc cầu nguyện với các tư thế quỳ lạy rất giống với các tư thế tập yoga, rất tốt cho sức khỏe và giúp cho người ta giữ thăng bằng trong đời sống tinh thần. Đối diện với ngôi đền thờ này là một nhà thờ Thiên chúa giáo cũng rất lớn. Người dân Indonesia thường tự hào rằng hai công trình kiến trúc đó là biểu tượng của sự hòa hợp tôn giáo tại nước mình.

Những dòng người từ các nền văn hóa khác nhau đã đi qua và để lại mảnh đất này nhiều huyền thoại. Thành phố mang nhịp sống hiện đại và cuộc sống người dân vẫn luôn hướng về phía trước, nhưng mỗi viên gạch, mỗi bức phù điêu nơi đây như luôn sẵn sàng kể cho du khách những câu chuyện về trăm năm xưa.