Hàng loạt sai phạm nghiêm trọng tại Tổng công ty HUD - là đó là nội dung tại kết luận thanh tra việc chấp hành pháp luật về quản lý, sử dụng vốn, tài sản tại Tổng Công ty Đầu tư và phát triển nhà và đô thị (HUD) do Thanh tra Chính phủ thông báo công khai ngày 25-5.

Kết luận do Phó Tổng thanh tra Chính phủ Ngô Văn Khánh ký nêu rõ:

Thứ nhất HUD thiếu trách nhiệm trong việc quyết định đầu tư, kinh doanh dự án đô thị.

Trong quá trình hoạt động đầu tư kinh doanh, đặc biệt từ năm 2011 về trước, HUD đã quyết định các dự án đầu tư vượt xa năng lực tài chính và quản trị, dẫn đến chậm và trì trệ trong việc triển khai các dự án, sản phẩm dở dang quá nhiều, hàng tồn kho lớn, đẩy HUD và một số thành viên vào tình trạng khó khăn như hiện nay. Nợ phải trả lớn, cân đối khả năng thanh toán khó khăn, nợ phải thu chậm thu hồi, phát sinh quá hạn, kinh doanh kém hiệu quả…

Thứ hai, làm trái và buông lỏng quản lý trong hoạt động ủy quyền kinh doanh dự án cho các đơn vị thành viên với quy mô lớn. 

Cụ thể, các dự án đô thị sau khi đầu tư hạ tầng kỹ thuật, HUD không tiếp tục đầu tư công trình trên đất hoặc chuyển nhượng đất đã có hạ tầng cho nhà đầu tư thứ cấp mà ủy quyền đầu tư kinh doanh cho các công ty thành viên, trái điều lệ tổ chức hoạt động và quy chế quản lý tài chính của HUD.

Thông qua hình thức ủy quyền đầu tư kinh doanh, HUD đã chuyển giao cho các công ty thành viên cả những diện tích đất nhà nước đã ưu đãi miễn không thu tiền để đầu tư kinh doanh nhà theo giá thị trường, không thực hiện đúng nghĩa vụ xây dựng căn hộ chung cư cao tầng cho đối tượng gặp khó khăn về nhà ở.

Ngoài ra, còn để xảy ra hàng loạt vi phạm, khuyết điểm về quản lý tài chính, tài sản khác, như: bổ sung vốn điều lệ từ lợi nhuận kinh doanh dự án Văn Quán khi chưa quyết toán không đúng chỉ đạo của Thủ tướng; quản lý nợ phải thu - trả chưa chặt chẽ, sử dụng các nguồn chi phí phải trả trích trước để đầu tư vào các dự án khác gây tồn đọng, làm trầm trọng hơn khó khăn về tài chính; đầu tư xây dựng sai quy hoạch chi tiết được duyệt, xây dựng căn hộ và tăng diện tích sàn chung cư để kinh doanh thu lợi; quản lý các khoản đầu tư ra ngoài doanh nghiệp kém hiệu quả, một số khoản thâm hụt mất vốn…

Thanh tra Chính phủ cũng chỉ rõ khoản nợ phải trả của HUD hiện rất lớn (trên 6.684 tỷ đồng), khả năng thanh toán nợ khó khăn do mất cân đối dòng tiền, tồn kho nhiều (trên 4.300 tỷ đồng), nợ công trình hạ tầng chưa xây dựng và quá hạn chưa bàn giao cho địa phương khối lượng lớn (trên 4.500 tỷ đồng).

Với những vi phạm trên, Thanh tra Chính phủ kiến nghị Thủ tướng chỉ đạo Bộ Xây dựng căn cứ kết luận thanh tra phối hợp với các cơ quan chức năng rà soát xử lý theo thẩm quyền và pháp luật để HUD khắc phục tồn tại và xử lý trách nhiệm tập thể, cá nhân có khuyết điểm, sai phạm theo đúng pháp luật. Bộ Xây dựng, UBND TP Hà Nội kiểm điểm và chỉ đạo thực hiện xử lý trách nhiệm đối với tập thể, cá nhân liên quan trong đó cần lưu ý trách nhiệm của hội đồng thành viên, ban tổng giám đốc và các bộ phận chuyên môn theo các thời kỳ: Giai đoạn từ 28-9-2011 về trước; giai đoạn từ 29-9-2011 đến 22-11-2012.

Về kinh tế, thanh tra chính phủ kiến nghị yêu cầu HUD nộp ngân sách nhà nước hơn 262 tỷ, kiến nghị Bộ Tài chính xử lý khoản tiền trên 278 tỷ đồng mà HUD bổ sung vốn điều lệ từ lợi nhuận kinh doanh dự án chưa quyết toán.