Ông Võ Văn Đồng - cục trưởng Cục 3 TTCP - thông tin về kết quả TT tại hội nghị - Ảnh: ÁI NHÂN

Ông Võ Văn Đồng, cục trưởng Cục Giải quyết khiếu nại tố cáo và thanh tra khu vực 3 (Cục III), trình bày nội dung trên tại tại Hội nghị giao ban công tác thanh tra, tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo phức tạp, kéo dài với các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương, diễn ra ngày 19-6 tại TP.HCM.

Hội nghị do Tổng thanh tra Chính phủ Phan Văn Sáu chủ trì.

Chính sách đã sửa nhưng chưa giải quyết triệt để

Ngoài 70% loại khiếu nại tố cáo liên quan thu hồi đất thì còn khoảng 20% khiếu nại liên quan đến đòi lại đất nhà nước đã quản lý bố trí các cơ quan, đơn vị, doanh nghiệp, cá nhân khác sử dụng (điển hình như Bến Tre, Bình Phước, Long An, Kiên Giang…).

Đa số vụ việc này phát sinh từ những năm trước, đã được các cấp, ngành giải quyết theo thẩm quyền và có những vụ việc đã được các cơ quan, bộ ngành trung ương phối hợp với địa phương để kiểm tra, rà soát, giải quyết.

Ông Võ Văn Đồng trình bày 4 nguyên nhân chính của tình trạng trên.

Thứ nhất là do chính sách pháp luật về đất đai đã được sửa đổi, bổ sung nhưng trong nhiều trường hợp vẫn chưa giải quyết được vấn đề đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, nhà đầu tư và người sử dụng đất, nhất là giá bồi thường về đất.

Một số vụ việc do lịch sử để lại, trong khi đó chính sách đã thay đổi không còn phù hợp hoặc không có hồi tố nên công dân bức xúc khiếu nại nhiều năm.

Thứ hai là công tác quản lý nhà nước trên một số lĩnh vực còn có nhiều tồn tại, yếu kém, nhất là công tác quản lý và sử dụng đất đai, quản lý đầu tư xây dựng, tái định cư… Có dự án thu hồi đất của dân nhưng nhiều năm không xây dựng mà để hoang.

Thứ ba, công tác tiếp công dân, giải quyết khiếu nại, tố cáo còn có những hạn chế nhất định.

Trách nhiệm của thủ trưởng cơ quan hành chính ở một số nơi chưa thực hiện nghiêm, có những việc làm chưa đầy đủ trách nhiệm, thời hạn giải quyết kéo dài, thẩm tra, xác minh sơ sài, thu thập chứng cứ không đầy đủ, kết luận thiếu chính xác, phương án giải quyết thiếu thuyết phục…

Bên cạnh đó, nhận thức và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người khiếu nại còn hạn chế nên tỉ lệ khiếu nại tố cáo sai còn khá nhiều, chưa có xu hướng giảm.

Có những vụ việc đã được giải quyết đúng chính sách pháp luật, có lý có tình, đã kiểm tra rà soát, trả lời, có văn bản chấm dứt thụ lý giải quyết khiếu nại nhưng công dân vẫn tiếp tục khiếu nại kéo dài…

Chưa mạnh dạn áp dụng chính sách vì... sợ trách nhiệm

Năm 2013, Thanh tra Chính phủ ban hành kế hoạch kiểm tra và rà soát giải quyết khiếu nại, tố cáo phức tạp, tồn đọng.

Nói về những mặt hạn chế khi thực hiện kế hoạch này, ông Võ Văn Đồng cho biết một số địa phương khi mới triển khai kế hoạch thì tích cực nhưng sau đó giải quyết chậm.

“Có những vụ việc giải quyết đúng pháp luật nhưng chưa có giải thích, thuyết phục công dân chấp hành và xử lý các trường hợp cố chấp”, ông Đồng nói.

Bên cạnh đó, phần lớn các vụ việc theo kế hoạch này có liên quan đến đất đai, nhà ở, được thực hiện qua các thời kỳ với nhiều thay đổi của pháp luật, do vậy việc giải quyết gặp nhiều khó khăn, nhất là trong áp dụng pháp luật.

“Thực tế có những trường hợp người khiếu nại có hoàn cảnh khó khăn và bị thiệt thòi nhưng không mạnh dạn vận dụng chính sách xã hội để giải quyết vì sợ trách nhiệm và sợ “dắt dây” không đủ ngân sách để giải quyết”, ông Đồng cho biết.