Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, Biệt động Sài Gòn là một lực lượng quan trọng khi đánh vào những cơ quan đầu não, căn cứ, nơi chứa vũ khí...

Để tri ân những đóng góp của lực lượng, bà Đặng Thị Tuyết Mai và con trai, ông Trần Vũ Bình - người sáng lập Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định, thường tổ chức những buổi giao lưu, kết nối thế hệ trẻ với các cựu chiến sĩ.

Gần đây nhất, trong buổi giao lưu Một thời và mãi mãi tại huyện Cần Giờ, TP.HCM, các chiến sĩ có cơ hội họp mặt, cùng ôn lại kỷ niệm xưa và tìm cách phát triển Bảo tàng Biệt động Sài Gòn - Gia Định.

Những buổi gặp gỡ như trên thường có sự xuất hiện của cựu chiến sĩ Biệt động Sài Gòn Chính Nghĩa. Bà là đồng đội cũ của bà Tuyết Mai, vợ Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trần Văn Lai.

Trong lần hội ngộ này, bà Chính Nghĩa chia sẻ với Tuổi Trẻ những ký ức chiến đấu khi còn là một chiến sĩ Biệt động Sài Gòn.

Nữ Biệt động Sài Gòn duy nhất đánh dinh Độc Lập

Con đường đến với cách mạng của bà Nghĩa có lẽ bắt đầu từ những trưa chăn bò. Thực chất, đó chỉ là lớp ngụy trang để bà đưa cơm đến các chiến sĩ trú ẩn trong chiến khu.

Năm 1964, hình ảnh anh hùng Nguyễn Văn Trỗi bị xử bắn đã "nung nấu" ước mơ trở thành chiến sĩ Biệt động Sài Gòn của bà.

Khi đó bà 17 tuổi, luôn mong hoạt động ở đô thị và thực hiện nhiệm vụ giống đàn anh.

Đạt nguyện vọng nhưng gặp nhiều khó khăn vì còn thiếu sót, bà Nghĩa vẫn không chùn bước, liên tục cố gắng luyện tập:

"Nhiều hôm tôi muốn bỏ cuộc đến bật khóc.

Nhưng có đồng đội và cô chú ở cơ sở động viên, tôi liền nghĩ mình làm được, gì đâu mà phải rơi nước mắt".

Nhờ chính sự cố gắng, bà Nghĩa trở thành "Chiến sĩ Tên Lửa", với ý nghĩa "Người giao liên nhanh và chính xác như mũi tên lửa".

Năm 1968, bà được đích thân đội trưởng Tô Hoài Thanh giao nhiệm vụ đánh vào dinh Độc Lập. Lần đầu cầm súng, lại còn là nữ chiến sĩ duy nhất trong đội, bà bỏ mặc những lo âu, dũng cảm bước ra chiến trường.

"Một địa điểm quá lớn đối với đội 15 người nên ai cũng lo lắng. Nhưng chúng tôi đều đồng lòng, quyết hoàn thành nhiệm vụ, sẵn sàng hy sinh cho Tổ quốc" - bà Nghĩa chia sẻ.

Sau khi đọc lời tuyên thệ, bà cùng đội 5 Biệt động Sài Gòn tiến thẳng vào dinh Độc Lập, chiến đấu với hàng trăm quân địch suốt 2 đêm 1 ngày. Vừa chiến đấu vừa cứu thương, trong khói lửa bom đạn mịt mù, bà Nghĩa không chỉ chứng kiến sự tàn bạo của quân địch mà còn phải nhìn các đồng đội đau đớn ngã xuống.

Dù đau thương nhưng bà và những chiến sĩ khác phải nén lại, tiếp tục chiến đấu vì dân, vì nước. Tuy hoàn thành tốt mục tiêu đề ra nhưng 8 chiến sĩ hy sinh, 7 người còn lại, trong đó có bà Nghĩa, đều bị thương và bị bắt giam.

'Xứng đáng là anh hùng'

Từ giây phút bị địch bắt giam, bà Nghĩa, khi đó 21 tuổi, phải chôn vùi tuổi thanh xuân sau song sắt, giữa bốn bức tường và những trận đòn roi. Liên tục bị tra tấn ở các nhà tù; từ tổng nha cảnh sát đến Thủ Đức, Tân Hiệp, Biên Hòa; bà vẫn không hé một lời, tuyệt đối trung thành với đất nước.

Đến khi hiệp định Paris ký kết, năm 1974, bà Nghĩa được trao trả tại sân bay Lộc Ninh (tỉnh Bình Phước) trong tình trạng bị thương nặng ở chân, đi lại khó khăn cần người hỗ trợ.

Sau khi chữa trị, bà tiếp tục cống hiến cho cách mạng và Tổ quốc, với vị trí là chiến sĩ thuộc Phòng tình báo Miền. 

Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh năm 1975, bà tiếp tục là nữ chiến sĩ duy nhất trong đội nhận lệnh tham gia đánh dinh Độc Lập.

Nhưng khi đang trên đường hành quân thì nhận tin chính quyền Sài Gòn tuyên bố đầu hàng, đất nước được giải phóng.

Tại khoảnh khắc đó, bà Nghĩa rất vui vì hạnh phúc đến với toàn dân nhưng cũng tiếc cho những người đã phải ngã xuống.

Vì "Tôi từng trải qua chiến tranh, từng sống chết, từng lăn lộn vào chiến trường, bước qua xác đồng đội để tiếp tục chiến đấu", nên đối với bà không gì có thể sánh bằng hai chữ hòa bình.

Khi được hỏi về đồng đội cũ Chính Nghĩa, bà Tuyết Mai cho biết: "Bản thân tôi rất ngưỡng mộ sự dũng cảm của Chính Nghĩa khi luôn sẵn sàng chiến đấu, hy sinh bản thân mình cho Tổ quốc.

Đối với tôi, Chính Nghĩa xứng đáng được gọi là một anh hùng vì khó có một người phụ nữ nào dám nhận nhiệm vụ đánh vào dinh Độc Lập hai lần".

Người vợ của Anh hùng biệt động Sài Gòn Trần Văn Lai: Hòa bình rồi, tôi không còn làm vợ bé...

Ngày đất nước thống nhất, bà Đặng Thị Tuyết Mai, người vợ sau của Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân Trần Văn Lai mừng khấp khởi: 'Hòa bình rồi! Chồng tôi làm cách mạng, tôi không có làm 'vợ bé' của ai hết...'