Học sinh ở 3 ngôi trường tại California được nói là "không đọc thông viết thạo" - Ảnh: New York Times

Theo báo New York Times, kết quả là trong tuần này các luật sư đã chính thức khởi kiện, vì cho rằng bang này đã không cung cấp cho trẻ em những tài nguyên học tập cần thiết.

Hồ sơ vụ kiện được nộp ở tòa sơ thẩm Los Angeles, thay mặt cho phụ huynh, giáo viên và học sinh tại 3 trường tiểu học La Salle Avenue ở Los Angeles, tiểu học Van Buren ở Stockton, và Children of Promise - một trường công đặc cách ở Inglewood.

Đơn kiện nói rằng bang California đã không làm theo báo cáo do các chuyên gia của chính bang này thực hiện, trong đó họ thấy rằng "có một nhu cầu cấp bách" trong việc giải quyết các kỹ năng và sự phát triển của học sinh, đặc biệt với những em đang học tiếng Anh, bị khuyết tật, có hoàn cảnh kinh tế eo hẹp hay đến từ nhóm dân số Mỹ gốc Phi và Mỹ Latin.

"Vụ kiện này là trường hợp đầu tiên ở Mỹ nhằm tìm kiếm sự công nhận quyền được biết chữ theo Hiến pháp", các luật sư cho biết. 

Họ cho rằng bang này đã không có động thái can thiệp nào khi học sinh ở 3 ngôi trường trên chỉ đạt được sự đọc thông viết thạo thấp và bị tụt lại khá xa so với cả bang khi nằm trong nhóm tệ nhất.

"Đã 5 năm kể từ khi bang này nhận ra các vấn đề khẩn cấp liên quan đến việc biết chữ và cách thức ‘chữa trị’, nhưng họ vẫn chưa tiến hành kế hoạch nào để giải quyết những vấn đề này", ông Michael Jacobs - luật sư của hãng Morrison & Foerster, lên tiếng.

Morrison & Foerster đã cùng với công ty luật phi lợi nhuận Public Counsel tiến hành vụ kiện nêu trên.

"Trong khi đó, trẻ em ở những vùng thiếu thốn đã bị tụt lại khá xa so với các trẻ đồng trang lứa và thậm chí thiếu những kỹ năng đọc viết cơ bản nhất. Đã đến lúc bang này phải chịu trách nhiệm đối với sự thành công của mỗi đứa trẻ", luật sư Jacobs giải thích.

Chính quyền bang California, Sở giáo dục bang này và người quản lý mảng giáo dục công lập - Tom Torlakson, là những "bị đơn" trong vụ kiện.

Ông Bill Ainsworth - phát ngôn viên của Sở giáo dục, không đưa ra lời bình luận nào về vụ kiện, nhưng nói California đã có một trong những chương trình "tham vọng nhất" nước Mỹ để phục vụ các học sinh có thu nhập thấp, và họ đang đầu tư hơn 10 tỉ USD mỗi năm để giúp các học sinh có hoàn cảnh thiệt thòi.

"Bang này hiện cũng thu thập dữ liệu để giúp các nhà giáo dục hiểu được những nguồn tài nguyên nên dùng vào nơi nào, và 228 quận sẽ nhận được sự hỗ trợ thêm trong năm tới, trong đó có 3 trường có tên trong vụ kiện trên", ông Ainsworth cho biết thêm.

Năm ngoái, tỉ lệ đọc thông viết thạo ở trường tiểu học La Salle chỉ là 4%, và 171 trong 179 em được kiểm tra đã không đạt chuẩn của bang này, trong đó có một học sinh 11 tuổi dù đã học xong lớp 5 nhưng không đọc nổi một bài tập đọc của lớp 3, vụ kiện dẫn chứng.

Tại trường Van Buren, tỉ lệ đọc thông viết thạo là 6%, trong đó một học sinh 14 tuổi chỉ có khả năng đọc bằng với một em lớp 2, dù đã học lớp 7.

Còn tại trường Children of Promise, tỉ lệ đọc thông viết thạo là 11% trong năm học 2016-2017. Trong một lớp học, giáo viên đã phải cho thi môn xã hội bằng cách... nói, vì học sinh không thể đọc viết được, đơn kiện cho biết.

Đơn kiện cũng đưa ra những vấn đề khác như lớp học quá đông, tỉ lệ giáo viên chuyển việc cao và thiếu sự hướng dẫn cũng như giao bài tập cho trẻ trong lớp học.

Họ nói rằng bang này chưa bao giờ thực hiện những kết luận trong báo cáo về khả năng đọc viết hồi năm 2012 của bang, dù báo cáo cho biết rằng nhiều học sinh trong bang sẽ "lâm nguy về mặt học thuật" nếu việc cải thiện khả năng biết chữ không phải là "vấn đề trọng tâm và cấp bách" của hệ thống giáo dục bang này.

"Nguyên đơn" của vụ kiện gồm Cadre và Fathers & Families of San Joaquin, các nhóm hoạt động xã hội chuyên giúp đỡ những gia đình gặp khó khăn trong cuộc sống.