Nhóm nhà báo ASEAN chụp hình với máy bay vận tải C-17 của không quân Mỹ nhân Hội nghị thượng đỉnh Mỹ - ASEAN tại Sunnylands, California, tháng 2-2016. Rabiatul (thứ hai từ trái sang, hàng đầu), Nan Lwin (thứ hai từ trái sang, hàng sau) - Ảnh: Danielle Nicolai

Trả lời phỏng vấn Tuổi Trẻ về sự kiện lịch sử: Cộng đồng ASEAN chính thức thành lập vào ngày 31-12-2015, ông Mayerfas, khi đó là đại sứ Indonesia tại Việt Nam, đã đưa ra thông điệp chính rằng giới trẻ chính là tương lai của ASEAN và là những người quyết định vận mệnh của cộng đồng.

“Để tận dụng những cơ hội mà cộng đồng mang lại, những công dân trẻ ASEAN trước tiên cần thay đổi cách nghĩ của mình” - ông nói.

Gương mặt ASEAN

Trong chuyến tác nghiệp đưa tin về Hội nghị thượng đỉnh ASEAN - Mỹ ở tiểu bang California vào tháng 2-2016, tôi gặp Rabiatul Kamit - phóng viên báo The Brunei Times. Tuy chưa tới 30 tuổi, Rabiatul đã là một phóng viên kinh tế kỳ cựu của The Brunei Times.

Trong lần gặp đầu tiên, tôi cứ tưởng cô là người Philippines vì có làn da ngăm đen và dáng người nhỏ nhắn, nhưng hóa ra tôi nhầm khi cô nói mình đến từ Brunei. Sau đó, Rabiatul bắt đầu kể cho tôi nghe những câu chuyện thú vị về gương mặt ASEAN điển hình của cô:

“Tôi may mắn được đi thăm tất cả các nước ASEAN, ngoại trừ Lào. Thông qua những chuyến du lịch, mọi người thường nhầm tôi là người dân nước họ bởi tôi trông rất giống họ về ngoại hình. Do đó mọi người gán cho tôi một biệt danh mà tôi rất yêu thích, đó là gương mặt ASEAN”.

“Tôi tin rằng khái niệm “khuôn mặt ASEAN” có thể giúp chúng ta vượt qua được những khác biệt và tập trung hợp tác cùng nhau để mang lại lợi ích cho tất cả quốc gia trong khối.

Ngoài những đặc điểm tương tự về khuôn mặt, người dân ASEAN còn chia sẻ nhiều giá trị cùng nhau, chẳng hạn như một cộng đồng phong phú đa dạng, có cùng mục tiêu xây dựng nền kinh tế và phát triển các lĩnh vực văn hóa, xã hội” - nữ nhà báo người Brunei bộc bạch.

Rabiatul Kamit cũng cho hay cô từng ở Hà Nội 6 năm vì cha cô là một viên chức ngoại giao của sứ quán Brunei thời điểm đó. Rabiatul có thể trao đổi chút chút bằng tiếng Việt và kể vanh vách những món ăn, những con phố đặc trưng ở thủ đô Hà Nội.

Rabiatul Kamit chia sẻ việc thành lập Cộng đồng ASEAN chính là cột mốc lịch sử cho tất cả người dân trong khu vực, bởi vì đó là minh chứng cho sự hợp tác sâu hơn giữa 10 quốc gia thành viên.

“Tôi cho rằng cùng nhau, chúng ta có thể hình thành một khối đầy sinh lực với GDP khoảng 2.400 tỉ USD và một thị trường 626 triệu dân.

Cùng nhau, chúng ta có thể thúc đẩy quá trình di chuyển giữa các nước dễ dàng hơn nhờ chính sách miễn thị thực. Cùng nhau, chúng ta có thể nghĩ ra những biện pháp an ninh để xây dựng hòa bình và sự ổn định trong khu vực” - Rabiatul nói.

Tăng cường nhận thức về Cộng đồng ASEAN

Các quốc gia ASEAN đã thực hiện nhiều sáng kiến khác nhau để tăng nhận thức của ASEAN ở đất nước của họ. Theo Rabiatul, ở Brunei, các sáng kiến nâng cao nhận thức chủ yếu tập trung vào giới trẻ thông qua những sự kiện lưu động quảng bá Cộng đồng ASEAN được tổ chức ở trường học khắp đất nước.

“Là người thuộc thế hệ trẻ, vốn chiếm một phần lớn dân số Brunei, tôi hoàn toàn ủng hộ những sáng kiến này. Tuy nhiên, theo tôi, chúng ta cần phải nỗ lực hơn nữa để tăng cường nhận thức cho nhiều tầng lớp xã hội.

Không ai bị bỏ lại phía sau hoặc bị lờ đi bởi vì chúng ta cần tất cả mọi người để cùng nhau đạt được những mục tiêu chung” - Rabiatul nhận định.

Nan Lwin, biên tập viên mảng chính trị của tờ Modern Journal (Myanmar), kể cô chỉ bắt đầu nghe nói về ASEAN khi vào nghề báo.

Nan cho biết học sinh ở Myanmar không được học về các quốc gia ASEAN ở bậc học phổ thông và thậm chí nhiều người Myanmar không hề biết chính xác Thái Lan hay Campuchia ở đâu.

“Là một công dân Myanmar, tôi biết cộng đồng chung ASEAN đóng vai trò vô cùng quan trọng cho sự phát triển kinh tế của đất nước. Tôi hoàn toàn tin tưởng hội nhập kinh tế sẽ diễn ra một cách thuận lợi trong thời gian sắp tới.

Hiện tại chúng tôi đã có những tuyến đường cao tốc kết nối với Thái Lan và Ấn Độ. Chúng tôi sẽ trở thành cánh cửa mở ASEAN ra với Ấn Độ, đất nước đông dân thứ hai thế giới, và háo hức kết nối với các quốc gia ASEAN” - Nan nói.