Theo Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS), Việt Nam đang là một trong những nước sản xuất và xuất khẩu hạt điều lớn nhất thế giới với thị trường xuất khẩu chủ lực là Hoa Kỳ, Trung Quốc, Australia, Anh; riêng điều nhân của Việt Nam đã chiếm tới 92% thị trường Australia và 90% thị trường New Zealand.

Riêng 8 tháng đầu năm 2014, xuất khẩu đạt 198.743 tấn với giá trị 1,285 tỷ USD, tăng 21,5% với cùng kỳ năm 2013.

Hiện nay, Việt Nam có 465 cơ sở chế biến điều vừa và lớn cùng với trên 1.000 cơ sở gia đình, trong đó có 46 nhà máy quy mô lớn với tổng công suất chế biến trên 1 triệu tấn điều thô/năm.

Đại diện VINACAS cho biết, hạt điều là một nguồn thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao với chỉ số đường huyết thấp, giảm bệnh tim mạch… có thể sử dụng thay thế cho các thực phẩm nguồn gốc từ động vật.

Trong khi đó, ở Việt Nam, một quốc gia xuất khẩu điều đứng thứ 2 trên thế giới thì người dân hầu như chưa nắm bắt hết được giá trị của hạt điều, chỉ xem hạt điều như một thức ăn chơi, chưa có ý thức đây là một thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao và rất tốt cho sức khoẻ.

Chính vì vậy, mức tiêu thụ nội địa (thị trường 90 triệu dân) còn vô cùng khiêm tốn, mới chỉ dừng lại ở tỷ lệ từ 5-6% tổng sản lượng ngành điều trong nước. Vì vậy, để ngành điều phát triển bền vững, nâng cao tiêu thụ điều nội địa cũng đang là một mục tiêu mà VINACAS đặt ra trong thời gian tới.

Theo VINACAS, giá thành của điều đã giảm rất nhiều và phù hợp với thu nhập của người dân Việt Nam nhưng tiêu thụ trong nước còn rất thấp do thói quen tiêu dùng của người dân; sản phẩm của hạt điều chưa được quảng bá thích hợp cùng với việc tiếp thị sản phẩm còn hạn chế; sản phẩm còn đơn điệu, chủ yếu mới ở dạng rang, sấy, kẹo bánh có nhân hạt điều... mà chưa tập trung vào chế biến thành những sản phẩm mới với nguyên liệu chủ yếu là hạt điều.

Đại diện Hiệp hội bán lẻ Việt Nam cho rằng, để phát triển tiêu thụ nội địa, không chỉ cần có một chương trình quảng bá sâu rộng để công bố giá trị dinh dưỡng của hạt điều; tăng cường các hoạt động quảng cáo, tiếp thị sản phẩm; đa dạng hóa sản phẩm… mà phải tập trung tới kênh phân phối để sao cho người dân tiếp cận với sản phẩm được dễ dàng, thuận tiện.

Theo Bộ Công Thương, đến năm 2020, mục tiêu phát triển khoảng trên 1.200 siêu thị. Do vậy, từ nay đến năm 2020, VINACAS cần xây dựng chiến lược phát triển tiêu thụ nội địa qua kênh phân phối này sẽ phù hợp với xu hướng mua sắm của người tiêu dùng, từ đó tạo điều kiện để kích cầu tiêu thụ nội địa.

Nên đưa việc giới thiệu giá trị hạt điều vào chương trình xúc tiến thương mại nội địa; nâng cao chi phí cho hoạt động tiếp thị. Đặc biệt, chú trọng phát triển vào hệ thống kênh siêu thị vì hệ thống siêu thị ở Việt Nam đang rất phát triển.

Bên cạnh đó, các nhà sản xuất, chế biến cần có những hướng dẫn cụ thể, nêu rõ giá trị dinh dưỡng trong các bao bì, hướng dẫn sử dụng để người tiêu dùng tiếp cận dần dần, từ đó thay đổi thói quen tiêu dùng.

Việt Nam có thể học hỏi kinh nghiệm trong việc phát triển tiêu thụ hạt điều nội địa của Ấn Độ. Hạt điều ở Ấn Độ được phân phối qua hầu hết các kênh phân phối từ truyền thống (chợ phiên, chợ làng, lễ hội) đến kênh hiện đại (cửa hàng tiện ích, chuỗi cửa hàng quốc doanh, siêu thị-đại siêu thị, trung tâm thương mại).

Đồng thời, giảm giá thành của các sản phẩm điều luôn được các nhà sản xuất, nhà phân phối điều tại Ấn Độ quan tâm nhằm đưa sản phẩm tới đa số người tiêu dùng.

Hay tại Australia, Chính phủ có chương trình “hạt cho cuộc sống”, giúp người dân ý thức được việc sử dụng những loại hạt, nhất là hạt điều, sẽ có lợi cho sức khoẻ như thế nào so với việc sử dụng các thực phẩm có nguồn gốc từ động vật.