Phóng to

Học sinh không đến lớp, thầy Nguyên (Quang Sự) vác bảng gỗ đi tìm học sinh - Ảnh: đoàn phim cung cấp

Một hiệu trưởng hễ mở miệng là đòi đuổi học sinh, một ngôi trường học trò quanh năm không có tiền đóng học phí, một thầy giáo “bỏ phố lên rừng" dạy học và muốn chứng tỏ "công sức thầy đâu phải là dã tràng”... Ngay từ những tập đầu tiên, có khán giả đã nhận xét: chuyện trong Rừng chắn cát thấy quen quá, tủi quá, buồn quá.

Những vấn đề được đưa ra trong phim khá thời sự: chuyện cô giáo đánh học sinh, giáo viên thi nhau học tại chức để được nâng lương, lãnh đạo khởi xướng những hoạt động phô trương, hình thức (may đồng phục đẹp), còn học sinh thực tế phải đi cào ngao dưới biển kiếm sống...

Ngay cả khi thiếu yếu tố ăn khách là những “sao” truyền hình hay bối cảnh, nội thất lung linh; chính những lời thoại sát thực đã tìm lại sự cân bằng, thậm chí nâng tính hấp dẫn của Rừng chắn cát. Lời nói của mỗi nhân vật đều thống nhất với tính cách trong phim. Phải là anh giáo viên bất đắc chí Lãng (Hồng Quân đóng) mới chua chát mà rằng: "Chúng ta dạy học sinh không nói dối nhưng chính thầy cô nói dối lẫn nhau,chèn ép nhau vô lối”.

Phải là ông hiệu trưởng chuyên quyền Bảo (Văn Kha đóng) mới chì chiết cấp dưới: “Các anh chị không hiểu hết nỗi khổ bị dưới ép lên trên ép xuống. Làm đầy tớ thằng khôn còn hơn làm thầy đứa dại. Lãnh đạo như trường này trăm thứ khổ. Phen này điểm thi đua của trường cả năm coi như đi tong!”. Hay có những lời thoại về công việc dạy học tưởng như chỉ có giáo viên mới nói với nhau: "Báu bở gì cái nghề bán cháo phổi, chỉ tổ chết non". Ôn lại chuyện làm phim, có nhiều thành viên trong đoàn khi dựng và lồng tiếng còn hỏi nhau: Nói thẳng trong phim thế này...có qua được cửa duyệt không?

Bộ phim được viết bởi nhà giáo Nguyễn Thiên Vỹ từng công tác tại huyện Lộc Hà (Hà Tĩnh). Toàn bộ bối cảnh phim cũng được thực hiện ở những trường học nghèo có thật ở Hà Tĩnh, Hưng Yên, Hải Dương, Gia Lâm...Khu tập thể trong phim là một khu nhà ở rách nát của chính giáo viên địa phương. Tới mức có những diễn viên vừa tới địa điểm quay, chỉ cần nhìn điều kiện sinh hoạt, chưa nói chuyện với thầy giáo ngoài đời đã có thể diễn được ra vai. Mặt trái của giáo dục được mô tả đậm nét nửa đầu phim.

Ðây cũng là “bàn đạp” để những thông điệp đẹp được thể hiện ở nửa cuối phim, tránh đẩy khán giả bị cảm giác quá tải, quá nản lòng trước một môi trường giáo dục xập xệ cả về tinh thần và vật chất trong Rừng chắn cát. Giống như tên phim, những nhân vật giáo viên trẻ, tận tâm như: Hiền (Hoàng Linh), Xuân (Thùy Trang), Tú (Lan Anh), Nguyên (Quang Sự)... gợi nhớ đến hình ảnh loài cây cắm rễ sâu vào lòng đất, tạo thành rừng chắn cát, chắn sóng bảo vệ giáo dục khỏi sự xói mòn của lương tri con người.

(*) Rừng chắn cát (28 tập, biên kịch: Nguyễn Thiên Vỹ, đạo diễn: Nguyễn Danh Dũng - Triệu Tuấn) đang phát sóng vào 20g05, thứ 5-6 hằng tuần trên VTV1.