Thậm chí tỉ lệ người dùng mua sắm nguồn hàng từ nước ngoài liên tục tăng trong thời gian trở lại đây. Trên các sàn thương mại điện tử (TMĐT) như Shopee, Lazada... các gian hàng nước ngoài từ quần áo, phụ kiện đến đồ dùng gia đình, nhà bếp... đang trở nên phổ biến hơn.

Gian hàng quốc tế lấn át hàng Việt

Anh Ngọc Phương (ngụ quận 7, TP.HCM) cho biết thực tế là hàng Trung Quốc giá rẻ qua các sàn TMĐT đã có sẵn ở Việt Nam từ lâu và sự xuất hiện của Temu hay Shein chỉ là khẳng định thêm những lỗ hổng trong quản lý TMĐT xuyên biên giới.

Cách đây không lâu, khi tình cờ đi chơi gặp gỡ bạn bè, anh phát hiện bộ đồ dùng chén bát khá xinh và muốn hỏi mua. Về nhà, qua vài thao tác tìm kiếm trên mạng, anh Phương được dẫn đến gian hàng Taobao ngay trên sàn Lazada.

"Ở đây có các loại hàng hóa mà bạn muốn thuộc tất cả ngành hàng và cả bộ đồ dùng tôi muốn mua. Qua những nền tảng ở Việt Nam, các shop quốc tế nội địa Trung đã có thể ship hàng trực tiếp về Việt Nam rất nhanh và tiện", anh Phương cho biết.

Theo báo cáo từ iPrice Group và Statista, năm 2023 khoảng 30 - 35% người tiêu dùng Việt Nam trên các nền tảng TMĐT đã thực hiện mua sắm quốc tế, chủ yếu là mỹ phẩm, đồ điện tử, thời trang và phụ kiện.

Thay vì mày mò trên các website nước ngoài để đặt hàng và tìm đơn vị giao vận về Việt Nam, nay các khách hàng dễ dàng mua sắm trên shop quốc tế với mức giá rẻ. Còn theo thống kê của Shopee, mỗi tháng có đến 22 triệu người mua hàng trên Shopee.

Dù chưa có thống kê nào cho thấy tỉ lệ tương quan giữa nguồn hàng từ nước ngoài và nội địa trên các sàn, nhưng với ưu thế đa dạng chủng loại hàng hóa và giá cả, các gian hàng quốc tế có xu hướng tăng lên, ngày càng phổ biến hơn.

Từ chỗ khó mua do hàng rào thanh toán và ngôn ngữ, nhiều người tiêu dùng dễ dàng mua hàng xuyên biên giới qua các sàn hiện diện ở Việt Nam.

Ngay cả hai sàn Shopee và Lazada, các tính năng như Shopee Global và LazMall cũng đã giúp người tiêu dùng Việt dễ dàng tiếp cận các nguồn hàng quốc tế, chủ yếu đến từ Trung Quốc.

Các giao dịch xuyên biên giới còn được thúc đẩy bởi các chương trình giảm giá và miễn phí vận chuyển.

Theo ghi nhận, khoảng cách giá trên gian hàng quốc tế của hai sàn trong nước so với Temu hay Shein không chênh lệch đáng kể, nếu bỏ qua khuyến mãi của ban đầu.

Vì thế, các nhà bán hàng Việt đang đối mặt với vô vàn thách thức khi không chỉ cạnh tranh với các đối thủ trong nước mà còn đối mặt với các nhà bán hàng giá rẻ nước ngoài xâm nhập qua TMĐT.

Cuộc chiến không cân sức về giá

Giám đốc kinh doanh ngành hàng mẹ và bé của một công ty đa quốc gia cho biết lần đầu tiên trong năm nay mặt hàng bỉm cũng như đồ dùng em bé của công ty đang phải cạnh tranh vất vả với hàng nội địa Trung Quốc.

"Kênh bán hàng online, sự rầm rộ của các gian hàng TMĐT xuyên biên giới đang điều chỉnh lại hệ thống phân phối truyền thống bằng cuộc cạnh tranh về giá khốc liệt và tốc độ giao hàng. Người mua bây giờ không cần phải ra cửa hàng mà được ship tận nhà, tiện và rẻ", vị này nói.

Việc bùng nổ các shop quốc tế trên các sàn TMĐT khiến các gian hàng Việt chịu sự cạnh tranh lớn cả về chất lượng, mẫu mã. Ông Phạm Bảo Trung - cố vấn giải pháp tăng trưởng khách hàng của nền tảng Metric - cho biết dữ liệu quý 3-2024 từ thị trường cho thấy phân khúc giá rẻ dưới 200.000 đồng đã tăng thị phần đáng kể ở thị trường TMĐT Việt Nam, chiếm hơn một nửa doanh số toàn thị trường, với mức tăng 9% so với cùng kỳ 2023.

Trong đó các sản phẩm dưới 100.000 đồng tăng 5% thị phần, còn từ 100.000 - 200.000 đồng tăng thêm 4%. Người tiêu dùng cũng đang đối mặt với nhiều áp lực kinh tế, do đó việc thắt chặt chi tiêu là điều tất yếu.

"Theo tôi tìm hiểu, rất nhiều người tiêu dùng khi có nhu cầu về một sản phẩm thường sẽ tìm hiểu trên nhiều sàn khác nhau, nhiều shop khác nhau rồi mới cân nhắc và đưa ra quyết định cuối cùng.

Việc này cho thấy xu hướng tiêu dùng đang chuyển từ mua sắm bừa bãi sang một lối tiêu dùng thông minh hơn khi khách hàng biết tận dụng tối đa đồng tiền mà họ bỏ ra", ông Trung nhận định.

Tuy nhiên xu hướng này không chỉ đơn thuần là tìm kiếm mức giá rẻ nhất. Ông Nguyễn Quốc Anh - chủ tịch Hội Cao su nhựa TP.HCM (RUPA) - cho biết ngành giày dép cao su, nhựa của Việt Nam chịu tác động trước làn sóng hàng Trung Quốc giá rẻ trên kênh TMĐT rất rõ.

Nhiều doanh nghiệp quy mô nhỏ đã ngưng sản xuất và chuyển sang nhập hàng về bán vì chi phí không thể cạnh tranh với hàng qua TMĐT.

"Tình hình không chỉ đơn thuần là cạnh tranh nữa, mà đã trở thành vấn đề bảo vệ thị trường và sản xuất trong nước", ông Quốc Anh nói.

Ông Đỗ Hòa, giám đốc Công ty Tinh hoa Quản trị, cũng bày tỏ lo ngại nếu không có sự can thiệp của Chính phủ, các doanh nghiệp nhỏ và vừa của Việt Nam có thể sẽ bị đẩy ra khỏi thị trường hoàn toàn trong vài năm tới.

"Tình hình càng đặc biệt nghiêm trọng đối với các doanh nghiệp nhỏ, khi họ thiếu quy mô sản xuất và năng lực tài chính cần thiết để cạnh tranh với các nhà sản xuất của Trung Quốc", ông Hòa nói.

Hàng Việt không tranh nổi thị phần vì hàng nước ngoài tràn qua biên giới

Xu hướng hàng hóa xuyên biên giới tràn vào Việt Nam ngày càng mạnh mẽ khiến nhà sản xuất, kinh doanh trong nước gặp nhiều khó khăn và mất thị phần.