Một nông trại trồng cần sa bí mật bị phát hiện ở Anh - Ảnh: Gazette Live

Theo Reuters, Bộ Nội vụ Anh ước tính có tới 13.000 nạn nhân của tình trạng nô lệ ở Anh trong năm 2013. Các nạn nhân hầu hết đến từ Albania, Nigeria, Việt Nam và Romania. 

Nhiều nạn nhân Việt Nam là trẻ em từng đi bộ, chở bằng tàu thuyền và xe tải hàng hàng ngàn dặm trong cả tháng trời trước khi tới được bờ biển nước Anh.  

Luật sư Philippa Southwell ở nam London, chuyên theo các vụ kiện thanh thiếu niên bị bọn buôn người đưa từ Việt Nam sang Anh để lao động trong các trại trồng cần sa, nói: “Họ bị vận chuyển thông qua Nga, Đức, Pháp. Một số phải đi bộ qua những cánh rừng hàng ngày trời. Họ ngủ trong lán trại dựng tạm và sau đó được giấu trong những thùng xe tải trong những điều kiện dơ bẩn, tệ hại”. 

Theo bà, các nạn nhân phải tuyệt đối giữ im lặng trong thùng xe tải. Họ không được di chuyển, thiếu không khí để thở. Thậm chí họ phải tiểu tiện ngay trong thùng xe tải.  

Khi đã đến Anh, các nạn nhân bị những kẻ buôn người giam giữ như những tù nhân và buộc phải trồng cần sa trong những ngôi nhà có hệ thống làm nóng phức tạp và đèn cao áp để trả số tiền họ nợ, đôi khi lên đến 46.000 USD.  

Ngành kinh doanh béo bở 

Mặc dù cần sa đã bị coi là phạm pháp ở Anh từ năm 1928, nhưng hiện nay đây vẫn là thứ ma túy thông dụng nhất ở nước này. Có tới 2,7 triệu người tiêu thụ hơn 1.000 tấn cần sa với giá trị ước tính 5,9 triệu bảng Anh (9,17 triệu USD) mỗi năm. 

Số liệu cảnh sát cho biết hầu hết cần sa tiêu thụ ở Anh là do trong nước trồng.

Năm 2011-2012, số điểm trồng cần sa lậu đã tăng gấp đôi so với 4 năm trước đó, lên gần 8.000 điểm.  

Thông thường, các nạn nhân bị đưa đi tản mác ở khắp nước Anh, tránh xa các thành phố lớn để tránh tầm ngắm của cảnh sát. Các nhà hoạt động cho biết khi bị phát hiện, thường là trong các đợt truy quét của cảnh sát, họ lại bị coi như tội phạm chứ không phải nạn nhân.  

Giám đốc tổ chức từ thiện giúp đỡ những trẻ em là nạn nhân của buôn người ECPAT UK bà Chloe Setter nói: “Theo tôi được biết, chưa có băng nhóm buôn người Việt Nam nào bị truy tố vì đem trẻ em đến đây với mục đích như vậy. Nhưng các em đã  bị nhốt lại, bị truy tố và bị kết tội trái pháp luật".

Nạn nhân hay tội đồ? 

Năm 2013, tòa án ở Anh đã phán quyết rằng các nạn nhân của nạn buôn người không nên bị truy tố khi tòa hủy bỏ phán quyết kết tội 3 người Việt Nam, trong đó có 1 thân chủ của bà Southwell, vì các tội liên quan đến ma túy. Nhưng từ đó trở đi, mọi chuyện ít có tiến triển. 

Bà Setter cho rằng cảnh sát vẫn bắt giữ các thiếu niên tham gia trồng cần sa trong khi lại không tìm được chứng cứ giúp tìm ra trùm các đường dây buôn người.

Ví dụ, cảnh sát hiếm khi điều tra các số điện thoại lưu giữ thông tin về những nạn nhân trồng cần sa.

Bà Southwell kể rằng luật sư của các em thì thường khuyên các em nhận tội khi bị bắt mà không nhận ra rằng các em có thể là nạn nhân của tệ buôn người. Bởi thế, bà Southwell ngày càng bận rộn hơn trong việc đảo ngược các bản án và ngưng việc truy tố.  

Năm 2013, chính phủ Anh đã công bố một dự luật nhằm giải quyết các vụ buôn người và nô lệ đang tăng lên. Đạo luật nô lệ hiện đại, dự kiến được thông qua trước kỳ bầu cử vào tháng 5 này, thừa nhận rằng các nạn nhân của nạn buôn người có thể bị cưỡng ép phạm các tội hình sự.  

Sau khi thụ án xong, các nạn nhân thường bị trục xuất về nước. Nhưng với tiền án và thiếu sự hỗ trợ, họ lại quay lại đường dây buôn người cũ.

Bà Mimi Vu thuộc Quỹ Pacific Links làm việc với các nạn nhân buôn người ở Việt Nam nói: “Tất cả những gì các nạn nhân biết là thế giới tội phạm. Họ bị cưỡng hiếp, bị đánh đập, bị ngược đãi”.