Giá dầu giảm đã kéo theo nguyên liệu sợi trên thế giới giảm 6,5-10%. Trong ảnh: sản xuất sợi tại Tổng công ty CP Phong Phú - Ảnh: T.V.Nghi

Theo các chuyên gia, giá dầu giảm mạnh đợt này sẽ tác động nhiều mặt hàng quan trọng giảm theo.

Tính từ đầu năm tới nay, giá dầu đã giảm tới 41%.

Giảm trên toàn cầu

Giá dầu vốn đã giảm nhiều tuần qua do các thành viên Tổ chức Các nước xuất khẩu dầu (OPEC) không thống nhất với nhau về việc giảm sản lượng để nâng đỡ giá.

Trong diễn biến mới nhất, một số thành viên khối này như Iraq và Saudi Arabia thậm chí còn tăng chiết khấu cho các nước nhập khẩu ở châu Á, qua đó làm dấy lên lo ngại các thành viên OPEC sẽ lao vào cuộc chiến giá để giành thị phần. Công ty Tiếp thị dầu Iraq chấp nhận chiết khấu tới 4 USD/thùng cho khách mua dầu ở châu Á, mức chiết khấu lớn nhất kể từ tháng 8-2003 tới nay.

Tập đoàn Xăng dầu Kuwait nhận định giá dầu sẽ còn xoay quanh mức 65 USD/thùng thêm nửa năm nữa đến khi OPEC cắt giảm sản lượng. “Nếu OPEC không giảm sản lượng, chỉ có biến động chính trị lớn hoặc kinh tế thế giới phục hồi mạnh mẽ mới có thể làm giá dầu tăng trở lại” - ông Nizar Al-Adsani, tổng giám đốc Tập đoàn Xăng dầu Kuwait, nhận định.

Theo nghiên cứu vừa được hai ngân hàng Societe Generale SA và Citigroup đưa ra, việc giá dầu giảm liên tiếp thời gian này sẽ giúp hầu hết các loại hàng hóa trên thế giới giảm giá theo. Theo đó, năng lượng chiếm gần nửa chi phí sản xuất kim loại, thực phẩm nên giá các mặt hàng này cùng nhiều hàng hóa khác sẽ giảm trên toàn cầu.

“Đây cũng là dịp để các công ty khai thác mỏ, điện, phân bón cũng như ngành nông nghiệp gia tăng lợi nhuận. Chẳng hạn, bắp có thể giảm giá 3%, sợi cotton cho dệt may giảm 6,5% và vàng có thể giảm được 5%” - báo cáo của Societe Generale SA nhận định.

Còn theo Citigroup, giá than sẽ giảm khoảng 13%, giá quặng sắt giảm 6% và nhiều hàng hóa khác sẽ giảm theo đà giảm giá dầu lần này. “Đặc biệt, người tiêu dùng toàn cầu sẽ được hưởng lợi đáng kể từ đợt giảm giá dầu và đi theo đó là giá hàng hóa như lần này” - Citigroup dự báo.

Trong khi đó, ông David Rosenberg - kinh tế trưởng của Tập đoàn Gluskin Sheff & Associates, Canada - cho rằng giá dầu hạ với lý do nguồn cung lớn, không phải do cầu yếu, do đó sẽ tác động tốt tới tăng trưởng kinh tế toàn cầu nói chung, trừ các nước xuất khẩu dầu nhiều như Trung Đông, Nga.

“Tiêu dùng sẽ tăng mạnh, qua đó sẽ kích thích kinh tế tăng trưởng đáng kể” - ông David nhận định.

Lo VN sẽ bán dầu dưới giá thành

Giá dầu thế giới giảm mạnh đang tiếp tục mở ra cơ hội giảm giá của xăng dầu trong nước. Tuy nhiên, theo đại diện của Công ty hóa dầu Quân đội (Mipec), với việc áp thuế suất mới theo công văn ngày 4-12 của Bộ Tài chính, việc điều chỉnh giá xăng dầu sẽ khác đi đôi chút so với đợt giảm vừa qua.

“Chúng tôi sẽ chờ thông báo của Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công thương) về việc có điều chỉnh giá bán lẻ xăng dầu trong những ngày tới hay không” - đại diện Mipec cho biết.

Với VN, giá dầu hạ như thời gian qua kéo theo giá xăng dầu xuống liên tiếp 11 lần là điều có lợi cho người tiêu dùng. Như vậy, chi phí đi lại của người dân, sản xuất của doanh nghiệp và giá các mặt hàng liên đới sẽ có cơ hội để giảm đáng kể.

Theo quy luật, giá xăng dầu hạ sẽ góp phần giảm giá nhập khẩu, giảm chi phí vận tải, giảm giá hàng hóa, qua đó cộng hưởng lại giúp giảm cả lạm phát.

Tuy nhiên, với ngân sách nhà nước, giá dầu hạ sẽ ảnh hưởng tới nguồn thu.

“Nguồn thu của Nhà nước từ thuế xuất nhập khẩu xăng dầu rất lớn nên khi giá dầu xuống thấp liên tiếp như hiện nay, thu ngân sách chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng. Nguồn thu từ xuất dầu thô thường chiếm 25% GDP của VN nên trong bối cảnh giá dầu giảm như vậy chắc chắn sẽ gây thâm hụt ngân sách trong năm tới” - TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, nhận định.

Bên cạnh việc căng thẳng trong cân đối ngân sách quốc gia, ông Long còn lo ngại việc chúng ta phải bán dầu dưới giá thành nếu giá dầu giảm quá nhiều. “Do chi phí thăm dò và khai thác ở VN lớn hơn các nước khác như Trung Đông nên giá dầu hạ nếu không khéo, tính ra còn lỗ” - ông Long lo ngại.

Chuyên gia này cho rằng trong bối cảnh nguồn thu ngân sách bị ảnh hưởng như vậy, cần phải cân đối lại việc chi ngân sách để giảm bớt thâm hụt, nhất là giảm các khoản chi thường xuyên. “Chi ngân sách thường xuyên hiện nay đang lên tới 70%, trong khi chi đầu tư và trả nợ chỉ khoảng 30%. Chi thường xuyên cần phải giảm xuống trong bối cảnh giá dầu hạ nhiều, đang làm hụt thu ngân sách” - ông Long cho biết.