Và sau đây là câu chuyện từ những ngôi nhà trọ miễn phí ấy.

Sửa sang phòng đón sĩ tử

Hơn 10 năm nay, cứ đến mùa thi là ông Trần Duyên Hải, giám đốc Trung tâm dạy nghề nhân đạo Linh Quang (Đống Đa, Hà Nội), lại tất bật dọn phòng, sửa sang lại trung tâm để đón thí sinh vào ở trọ miễn phí. Những bức tường phòng ông mới sơn lại mấy ngày trước vẫn còn lẫn mùi vôi ve.

Ông kể vào năm 2002, khi đi qua Cầu Giấy thăm một số nhà trọ thì ông bắt gặp hai em đi thi ĐH nhưng bị mất hết đồ đạc, đang ngồi khóc bên đường. Thấy cảnh đó, ông chạnh lòng nghĩ các em này chắc sẽ chẳng còn tâm trí để làm bài thi nữa. Ông cũng hiểu hoàn cảnh các em ở quê ra đây thi đều rất khó khăn, mọi thứ ở thành phố lại đắt đỏ, ngày thi giá phòng trọ, giá thực phẩm sẽ đắt hơn ngày thường rất nhiều. Ông chợt nghĩ: “Tại sao trung tâm mình vẫn còn phòng trống mà không cho các em vào ở trọ để các em và người nhà yên tâm học để thi cho tốt?”. Nghĩ rồi làm, ông sửa sang lại hai căn phòng trên tầng ba và tầng bốn, kê thêm giường rồi liên lạc với các đội thanh niên tình nguyện, thành đoàn... để mời các sĩ tử về ở trọ miễn phí.

Từ đó đến nay, hằng năm trung tâm của ông đều đón 30-40 lượt thí sinh và người nhà ở trọ mỗi khi kỳ thi đến.

Bắt xe buýt đi mời sĩ tử về ở miễn phí

Mới đến nhà đã thấy bà sốt sắng: “Không hiểu sao năm nay gần đến kỳ thi rồi mà mới có vài em đăng ký ở đây. Có khi tôi lại bắt xe lên Cầu Giấy mời các em về mới được!”. Năm nay đã 70 tuổi nhưng bà Đào Thị Thanh Lâm (Cổ Nhuế, Từ Liêm, Hà Nội) vẫn khỏe mạnh và tinh tường. Vì ở một mình, có phòng trống và căn gác xép nên bà cho các thí sinh ở trọ miễn phí từ năm 2008 đến nay. Những ngày đầu, bà muốn cho các em ở trọ miễn phí mà không biết làm thế nào. Sau bà bèn nghĩ ra cách là đợi đến gần ngày thi, bà bắt xe buýt lên điểm trung chuyển Cầu Giấy để nhờ các tình nguyện viên giới thiệu và đăng tin giúp bà. Về đến nhà, chưa yên tâm, bà lại gọi đến Thành đoàn Hà Nội để nhờ mời các em về nhà. Năm đó có hai em đến trọ nhà bà. Những năm sau, mỗi năm có 10-15 em đến ở đây. Có lần các em đến nhiều quá, bà nhường giường cho các em ra ghế nằm ngủ. Vì “Mình ngủ đâu chẳng được, nhưng các cháu học bao năm mới có một hai ngày thi, phải để các cháu ăn ngủ thoải mái”.

Tấm lòng người dân phố cổ

Nằm giữa khu phố cổ với giá thuê phòng đắt đỏ nhưng đã nhiều năm nay căn nhà của bà Nguyễn Thị Bích (57A phố Cửa Đông, Hà Nội) trở thành địa chỉ quen thuộc đón sĩ tử mỗi khi mùa thi đến. Bà Bích kể: “Hồi con gái tôi là sinh viên Học viện Ngoại giao, cháu có tham gia sinh viên tình nguyện, rồi về thuyết phục gia đình dành một tầng trên nhà để cho các thí sinh từ xa đến ở miễn phí. Vợ chồng tôi vui vẻ đồng ý, và bắt đầu đón các em từ đó”. Nhiều bạn hoàn cảnh khó khăn, đến trọ nhà bà và sau này đều trở thành sinh viên các trường đại học. Có bạn cảm động đã xin được nhận bà làm mẹ nuôi, có bạn thường xuyên qua lại thăm hỏi, giúp đỡ gia đình những lúc bà ốm đau. “Mình làm việc này chẳng thấm vào đâu so với những việc tốt mà mọi người làm. Nhưng mình cũng muốn đóng góp một chút để làm việc có ích cho cộng đồng, mang lại niềm vui cho các em và chính bản thân mình” - bà Bích tâm sự.