Các kỹ sư Việt Nam và nước ngoài cùng tham gia lắp ráp, kiểm tra chiếc ô tô của Vinfast - Ảnh: NAM TRẦN

Thứ hai là hiệu quả lan tỏa cao, ngành này phát triển sẽ kéo theo sự phát triển những ngành phụ trợ và các ngành liên quan. Thứ ba là ngành ôtô dùng công nghệ cao và là hàng tiêu thụ cao cấp nên sự phát triển thường tượng trưng cho sức mạnh công nghiệp, cho uy tín, thanh danh của một nước.

Do đặc tính thứ ba, nhiều nước, nhất là những nước có quy mô dân số tương đối lớn và tầng lớp trung lưu đang trong quá trình mở rộng, thường có kế hoạch phát triển ngành ôtô. Nhưng cho đến nay nhiều nước đã không thành công vì không hiểu rõ hai đặc tính đầu tiên để có những chiến lược, chính sách thích hợp.

Do tính quy mô kinh tế cao mà thị trường ban đầu rất nhỏ, việc khởi động sản xuất và nuôi dưỡng ngành ôtô rất khó khăn, đòi hỏi quyết tâm chính trị của lãnh đạo và tài năng, nỗ lực của quan chức các bộ ngành liên hệ để có chiến lược, chính sách thích hợp. Bất lợi cơ bản của nước đi sau là giá thành ban đầu rất cao do quy mô còn nhỏ và kinh nghiệm chưa tích lũy. 

Đối với Việt Nam hiện nay, một khó khăn khác là trong khuôn khổ cộng đồng chung ASEAN, không thể bảo hộ mậu dịch, từ cuối năm 2018 thuế quan giảm xuống 0% đối với xe nhập từ các nước trong khối này.

Trong tình hình đó, dự án VinFast ra đời rất có ý nghĩa.

Thứ nhất, là một bộ phận của một tập đoàn kinh tế tư nhân, VinFast sẽ được bù lỗ trong giai đoạn đầu bằng lợi nhuận từ các hoạt động khác. Vingroup cũng đã tuyên bố như thế. Nỗ lực này tương đương với chính sách bảo hộ mậu dịch đối với một ngành công nghiệp non trẻ mà Nhà nước ngày nay không thể thực hiện được.

Thứ hai, là một bộ phận của một tập đoàn kinh tế đa ngành, VinFast sẽ nhận được các lợi ích tổng hợp từ các hoạt động khác của tập đoàn khi triển khai mạng lưới tiếp thị hoặc dịch vụ hậu mãi, dịch vụ cung ứng bình điện... Đây là hiệu quả kinh tế về phạm vi (economies of scope).

Thứ ba, trong khi các ngành công nghiệp chủ yếu của Việt Nam cho đến nay đều do vốn đầu tư nước ngoài chi phối, VinFast hoàn toàn do vốn trong nước và điều hành bởi người Việt Nam. VinFast thành công sẽ là niềm tự hào của cả nước, của mọi người Việt Nam.

Để thành công, VinFast sẽ phải giải quyết nhiều khâu về kỹ thuật, về công nghệ, về nguồn nhân lực và xây dựng mạng lưới cung ứng các sản phẩm trung gian. Đặc biệt việc xác lập thương hiệu có uy tín về độ an toàn là quan trọng nhất.

Nhà nước không bảo hộ mậu dịch được nhưng có thể tích cực khuyến khích, tạo điều kiện để phát triển công nghiệp hỗ trợ cho các ngành liên quan các loại máy móc, trong đó có ngành ôtô. Chính sách này sẽ gián tiếp giúp cho VinFast cũng như các công ty xe hơi khác xây dựng mạng lưới cung ứng của riêng mình.

Mong rằng VinFast sẽ thành công và góp phần mở ra một giai đoạn mới của công nghiệp Việt Nam.

TTO - Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhận định như vậy trong buổi lễ khánh thành tổ hợp nhà máy sản xuất ôtô Vinfast tại huyện Cát Hải, TP Hải Phòng, đồng thời cũng bày tỏ tin tưởng vào sự "chắc thắng" của tập đoàn này trong lĩnh vực sản xuất ôtô.