Gỏi trứng cá chuồn, đến Quảng Nam không ăn quá tiếc

TIÊN SA

Món gỏi trứng cá chuồn ở miền Trung tỉnh nào cũng có, nhưng gỏi trứng cá chuồn ở Quảng Nam mang hương vị biển khơi hòa quyện với rau gia vị truyền thống như ngổ điếc, củ nén… nên có hương vị rất riêng.

Gỏi trứng cá chuồn ngày xưa là món ăn dân dã từ biển khơi, nhưng nay trở thành món ăn đặc sản của nhiều du khách khi đến xứ Quảng.

Nếu du khách đến Quảng Nam - Đà Nẵng vào đầu hè nên nhớ tìm thưởng thức món gỏi trứng cá chuồn, ăn kèm với bánh tráng Túy Loan hay Đại Lộc nướng giòn thì phải nói không gì ngon bằng.

Không cần phải vào các nhà hàng sang trọng mới có thể thưởng thức, mọi người đều có thể mua trứng cá chuồn tươi do các đại lý mua, bán hải sản cung cấp mang về nhà tự chế biến với giá khoảng 500.000 đồng một ký trứng tươi.

Thơm ngon gỏi trứng cá chuồn

Xuân qua, hè đến, bắt đầu mùa cá chuồn với giá khá rẻ và ngon nên các bà mẹ quê xôn xao mua cá chuồn về chế biến thành những món ngon như cá chuồn kho mít non, cá chuồn nướng, cá chuồn nấu canh chua, cá chuồn chiên, cá chuồn kho nghệ…

Thịt cá chuồn săn chắc, thơm, nhưng thành phần đặc biệt nhất của loài cá này vẫn là bọc trứng cá chuồn vàng ươm để chế biến món gỏi cá chuồn trứ danh và lừng danh "thiên hạ đệ nhất ngon".

Bởi vậy quê tôi vẫn còn lưu truyền câu ca: "Thơm ngon gỏi trứng cá chuồn / Mời anh ăn thử có buồn cũng vui".

Lão ngư Nguyễn Văn Năm (65 tuổi, trú tại xã Tam Hải, huyện Núi Thành, tỉnh Quảng Nam) cho hay ngày trước ông theo ghe mành ra biển đánh bắt cá chuồn, đến mùa hè cá chuồn ngoài khơi nhiều vô kể, chúng bay như "chuồn chuồn" là đà một đoạn ngắn trên mặt nước.

Để lấy trứng cá chuồn, ngày trước mỗi thuyền ra biển, ông Năm chở hoặc kéo theo vài chục "bó chà" gồm cọng và lá cây chà là để cá chuồn bay vào đẻ trứng, sau đó thu hoạch trứng.

Ngoài ra, khi mổ cá chuồn để phơi khô, ông Năm lấy bộ trứng phơi luôn, muốn có 1kg trứng cá chuồn khô cần phải mổ hàng trăm con cá chuồn. Trứng cá chuồn phải phơi khô vừa tới, để quá khô thì dễ bị mất đi chất ngọt và độ đàn hồi, dẻo dai và giòn của trứng ăn rất khoái khẩu.

Khi làm gỏi trứng cá chuồn, trước tiên mang trứng cá chuồn khô ngâm trong nước sạch khoảng 2 giờ, sau đó để ráo nước và xé tơi trứng cá chuồn ra và loại bỏ tạp chất, rửa sạch rồi luộc trứng chín với một chút gừng tươi cho thơm, vớt ra, để ráo.

Tiếp đến, chọn loại thịt heo ba chỉ tươi ngon, luộc chín, xắt lát mỏng. Tôm đất hấp chín, lột vỏ. Đậu phộng rang bóc bỏ lớp vỏ lụa bên ngoài giã giập.

Các loại củ quả như cà rốt, dưa leo, hành tây, cà chua, dứa (thơm), ớt chín được xắt nhỏ hay lớn hoặc thái sợi tùy cách chế biến của mỗi người. Rau gia vị như: ngổ điếc, rau húng, ngò rí rửa sạch, xắt nhỏ để sẵn, ớt chín thái lát, chanh cắt đôi…

Khi ăn chỉ cần cho tất cả rau củ đã xắt và trứng cá, thịt heo ba chỉ, tôm đất vào một cái thau nhỏ, rưới nước mắm chanh tỏi ớt với lượng vừa đủ lên trên, trộn đều cho các nguyên liệu thấm gia vị.

Tiếp tục cho chút mì chính, đường, tiêu bột và rau thơm vào đảo đều. Cuối cùng, bày hỗn hợp ra đĩa, thêm một ít đậu phộng rang giã giập và rau thơm lên trên. Nêm nếm sao cho vừa miệng. Cuối cùng, ai thích ăn béo béo chút thì khử củ nén phi rồi trộn vào sau.

Thơm ngon lạ miệng

Gỏi trứng cá chuồn ăn kèm bánh tráng nướng rất thơm ngon và lạ miệng. Nhưng khi thưởng thức món gỏi trứng cá chuồn thì thực khách nên thưởng thức một cách thong thả để cảm nhận hết được vị thơm, bùi, béo, giòn, đàn hồi "rôm rốp" rất thú vị của trứng cá hòa quyện với vị ngọt của tôm đất, béo của thịt heo, tươi non của rau thơm, giòn tan của bánh tráng cùng vị đậm đà của nước mắm, thơm của tiêu và rau gia vị.

Nhìn đĩa gỏi cá chuồn được bày ra với những hạt trứng trắng đục nhỏ li ti, xen lẫn trong màu đỏ của tôm, ớt chín; màu xanh của các loại rau gia vị, điểm xuyết thêm màu vàng ruộm của củ nén phi trông rất hấp dẫn cùng với mùi thơm món gỏi trứng cá chuồn tỏa ra đã nôn nao.

Trong các đám giỗ kỵ, cúng đất ngày trước vào mùa hè món gỏi trứng cá chuồn truyền thống thường xuất hiện trên bàn cỗ và được người sành ăn thưởng thức đầu tiên với bánh tráng Túy Loan nướng giòn và nhấp ly rượu gạo thơm nồng.

Hương vị béo ngọt của tôm thịt, mùi thơm của rau gia vị và đậu phộng rang, âm thanh rôm rốp của bánh tráng nướng giòn, tất cả làm nên một món ăn đậm đà hương vị biển khơi.

Ngày nay, món gỏi trứng cá chuồn ít thấy xuất hiện trên các mâm cơm cúng ông bà trong những ngày giỗ kỵ, hoặc tiệc tùng chiêu đãi nữa vì lẽ làm món này lắm công phu, tỉ mẩn.