Mời xem video clip "Cận cảnh dòng sông gỗ lậu" tại đây

Phóng to

Gỗ được lâm tặc đóng thành bè xuôi theo sông Bung về hạ lưu - Ảnh: Đ.NAM

Ngay giữa thanh thiên bạch nhật, hơn 100 bè gỗ loại lớn (ước hơn 700m³ gỗ phách và tròn, chủ yếu là lim, chò, gõ) được lâm tặc thả trôi dọc sông Bung về hạ lưu dài hàng mấy kilômet.

10 phút một bè gỗ

Đứng trên đường Hồ Chí Minh đoạn qua xã Mà Cooih (huyện Đông Giang) có thể nhìn thấy mùa này nước trên sông Bung khá lớn, rất thuận tiện việc vận chuyển gỗ lậu. Men theo con đường ngập lau lách gần một giờ, chúng tôi tiếp cận được mép sông. Do có nhiều ghềnh đá nên nước qua đoạn này chảy rất xiết, thậm chí tạo thành thác, lâm tặc rất ngán phải chuyển gỗ qua đoạn này. Muốn đảm bảo các bè gỗ được an toàn, lâm tặc không còn cách nào khác phải kết bè thật lớn.

Sau khi tập kết tất cả bè gỗ lại ở một vịnh bên mép sông Bung, nhóm lâm tặc đầu tiên chừng 15 người bắt đầu buộc hai hoặc ba bè gỗ nhỏ thành một bè lớn. Đúng 10g, bè gỗ đầu tiên bắt đầu vượt thác trôi về cầu sông Bung. Chừng 10 phút sau, hai bè gỗ lớn với ba thanh niên lực lưỡng cũng “dìu nhau” vượt thác. Không quá khó để nhìn thấy những phách gỗ đỏ tươi được cưa xẻ vuông vắn cột chùm với nhau. Để làm số gỗ này nổi lên mặt nước, nhóm lâm tặc phải dùng hàng chục ruột ôtô loại lớn bơm căng hơi.

Dù rất điệu nghệ trong việc lái điều khiển các bè gỗ vượt đá ngầm và vách núi, nhưng cả ba thanh niên phải mất gần 15 phút mới có thể đưa bè gỗ này thoát về chân cầu sông Bung. Ngay sau khi số gỗ trên trôi trót lọt thì phía thượng nguồn có hai bè gỗ khác tương tự tiếp tục được thả xuống.

Theo ghi nhận của PV Tuổi Trẻ, cứ chừng 10 phút lại có một bè gỗ trôi về hạ lưu. Tiếp tục ngược lên phía thượng nguồn, đoạn chảy qua hai nhà máy thủy điện A Vương và Sông Bung 4A (đang thi công), có hàng trăm thanh niên đang tập trung kín một đoạn sông, bên dưới la liệt những bè gỗ, tất cả đều được cột chặt vào những ruột ôtô và chuẩn bị “nhổ neo”.

12g, khi gần 30 bè gỗ lớn trôi về xuôi trót lọt, cả một đoạn sông Bung bỗng trở nên yên ắng. Không rõ vì sao mọi người đều rời bè gỗ và trở lại rừng xanh. Trước lúc bỏ bè, toàn bộ các ruột ôtô đều được xả xì hơi. Người dẫn đường của chúng tôi thì thầm: “Có lẽ chúng biết có người đang theo dõi”.

Theo một nguồn tin cho biết riêng trong buổi sáng qua có ít nhất 100 bè gỗ (mỗi bè 5-7m3) được tập kết để chuẩn bị rời núi.

Phóng to

Gỗ lậu trên sông Bung bị kiểm lâm bắt giữ - Ảnh: Đ.N. - V.H.

Kiểm lâm bó tay?

Quay trở lại chân cầu sông Bung, nơi công trình đập dâng của dự án thủy điện Sông Bung 6 đang thi công ồ ạt. Hàng chục bè gỗ sau hơn ba giờ trôi sông bắt đầu cập bến nghỉ trưa. Khi phát hiện ống kính quay phim của chúng tôi, nhóm lâm tặc bật đứng dậy tháo dây, nhanh chóng cho bè gỗ trôi xuôi. Cách đó chừng 1km, trạm kiểm lâm Tà Lơ (Nam Giang) vẫn đóng cửa im ỉm.

Chưa có lâm tặc nào bị khởi tố Năm 2009, tỉnh Quảng Nam đã phát hiện, bắt giữ gần 2.000 vụ vi phạm lâm luật, thu giữ hơn 7.000m3 gỗ các loại. Đến nay vẫn chưa một lâm tặc nào bị khởi tố.

Theo tìm hiểu, trước đây trạm Tà Lơ có nhiệm vụ chốt chặn, tuần soát việc vận chuyển gỗ lậu dọc sông Bung. Thế nhưng theo ông Trương Thanh - kiểm lâm viên trạm Tà Lơ, trạm buộc phải đóng cửa để bàn giao mặt bằng cho dự án thủy điện sắp triển khai. Hiện lực lượng chỉ có nhiệm vụ tuần tra trên trục đường Hồ Chí Minh. Việc kiểm soát gỗ lậu trên sông Bung được giao lại cho Hạt kiểm lâm Nam Giang và các đội kiểm tra liên ngành.

Còn tại trạm kiểm soát lâm sản liên ngành ở ngã ba Thạnh Mỹ (Nam Giang), kiểm lâm viên Nguyễn Đình Thiên và thượng sĩ Nguyễn Trường Thọ (cảnh sát cơ động tăng cường) đều cho hay không hề nghe, thấy việc vận chuyển gỗ lậu nào trong sáng 6-1 cả. Ông Thiên nói: “Việc phát hiện gỗ lậu dưới sông là rất khó, khi thấy bóng dáng kiểm lâm thì lâm tặc lập tức đâm thủng ruột ôtô để gỗ tự chìm”.

Trong khi 30 bè gỗ của lâm tặc đang ùn ùn về xuôi thì bên dưới hạ lưu đoạn qua xã Đại Hồng (Đại Lộc), đoàn kiểm tra liên ngành cấp tỉnh do đích thân Phó chủ tịch UBND tỉnh Quảng Nam Nguyễn Ngọc Quang chỉ huy cùng đầy đủ lực lượng đang ngược dòng sông Bung. Ngay sau khi phát hiện bóng dáng lực lượng này, lập tức lâm tặc đâm thủng phao cho gỗ tự chìm ngay trước sự chứng kiến của đoàn kiểm tra. Chỉ có hai trong số các bè gỗ bị thu giữ với số lượng chừng 11m³, chủ yếu là lim, chò, gõ.

Ông Nguyễn Thanh Quang - giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Quảng Nam - lắc đầu ngao ngán: “Tôi biết cả một đoạn sông đầy gỗ bên dưới nhưng có làm được gì đâu”. Ông Quang cũng thừa nhận tình trạng khai thác gỗ lậu đang diễn ra hết sức nhức nhối nhưng đây là một “cuộc chiến lâu dài”.

Còn ông Phan Tuấn - phó chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Quảng Nam - nói: “Lực lượng kiểm lâm quá mỏng, không kiểm soát được tình hình. Hiện 40 cảnh sát cơ động đã được tăng cường nhưng xem ra vẫn không thấm vào đâu”.

Phóng to Những bè gỗ lớn được lâm tặc thả trôi theo sông Bung (Quảng Nam) về hạ lưu. Ảnh do bạn đọc Tu Van Hoanh cung cấp.